Bespiegeling, gezag en ervaring

[p. III]

DEN HOOGGELEERDEN, HOOGEERWAARDEN HEER

H.E. VINKE

HOOGLEERAAR TE UTRECHT,

TEN BLIJEE VAN

HOOGACHTING EN VRIENDSCHAP,

OPGEDRAGEN.

[p. V]

[Voorwoord]

Hooggeleerde Heer!

Toen ik mijn academisch proefschrift, over den invloed van het Realisme en Nominalisme op de Theologie der Midden-Eeuwen, had ten einde gebragt, rustte op mij een liefelijke kinderpligt, die mij verbood mijn arbeid aan U op te dragen, een pligt door niemand eerder, dan door U erkend. Nu ik echter getracht heb diezelfde beginselen, niet slechts op theologisch, maar ook op meer uitgebreid gebied na te gaan en aldus een poging heb in het werk gesteld om iets te leveren, wat eenigermate als vervolg op mijn, onder Uw toezigt bewerkte,dissertatie kan beschouwd worden, zult Gij het natuurlijk vinden, dat ik met Uwen naam deze proeve wensch te versieren.

Op Uwe welwillendheid reken ik in hooge mate, nu ik het waag, ten blijke van hoogachting en vriendschap, een boek aan U op te dragen, dat niet veel meer mag heeten, dan een lijst met een schets. Mogt Uw oog en dat van andere bevoegde

[p. VI]

beoordeelaars in deze schets sommige trekken bespeuren, waarvan Gij meent, dat ze opteekening en uitwerking verdienen, zoo zou ik mijn arbeid niet als mislukt behoeven aan te merken.

In Uwe vriendelijke goedkeuring, vroeger aan mijn academisch proefschrift geschonken, meen ik in zeker opzigt een waarborg te hebben, dat de hoofdstrekking van deze proeve U niet mishagen zal. Liefde voor zelfstandige wetenschap, voor zuivere kunst, voor reine zedelijkheid en voor ware godsdienst moge er in doorstralen, en alzoo moge ook deze arbeid Hem welgevallig wezen, aan Wien wij rekenschap van alle onze daden verschuldigd zijn.

Dat een eigenaardige vrees mij overvalt, nu ik met de uitkomst mijner aanvankelijke onderzoekingen voor het publiek zal verschijnen, kan U niet onbegrijpelijk voorkomen. Ik gevoel hoezeer strenge beoordeeling mij kan treffen, ik gevoel

[p. VII]

hoezeer misvatting mijner bedoelingen mij ten deel kan vallen; met strenge beoordeeling hoop ik mijn winst te doen, van misvatting mijner bedoelingen hoop ik mij te troosten door de overtuiging dat, hoe onvolmaakt onze pogingen ook zijn mogen, op een ieder de pligt rust van zich niet te onttrekken aan het mededeelen van die onderzoekingen die, naar zijn oordeel, tot het bezit eener zekerheid kunnen leiden, welke tot nu toe helaas! nog weinig het voorregt der menschheid mag worden genoemd. Ik vertrouw, dat in het kortheidshalve weglaten van aanhalingen geen aanmatiging zal worden vermoed, als men bespeurt, hoe ik mij, bij afwisseling, heb beroepen op geachte namen, als die van stahl, ranke, guizot, macaulay, groen van prinsterer, opzoomer, beets, scholten, enz.

Moge dan deze geschiedkundige, wjsgeerige proeve door U en anderen worden aangemerkt, als een programma van be-

[p. VIII]

ginselen, aan wier bevestiging, wijziging of hervorming weder volgende studiën gewijd zullen zijn.

U dankende voor het welwillend aanvaarden deser opdragt en mij aanbevelende in Uwe vriendschap heb ik de eer met hoogachting te zijn,

Hooggeleerde HoogEerw. Heer,

Leuven

September 1855.

Uw Dienaar en Vriend

A. PIERSON.