Logo DBNL
Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 5 (1736)

Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 5

(1736)–Bernard Picart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Eerste hooftstuk.
Gevende een Algemeen denkbeelt van den Staat der Grieksche Kerke.

+ ‘(c) DEwyl de Secten, die hedendaagsch in den Levant gevonden worden, alle van de Grieken zyn voortgekomen, en dat, uitgenomen eenige byzonderheden waar in zy van elkander verschillen, het overige van Geloof en Godsdienst-Plichten onder hen gemeen is, vereischt de noodzakelykheit dat wy van de Religie der (eigentlyk gezegde) Grieken voor alle andere die daar van afhangen, gewag maken.

+ ‘De Grieksche Kerk, welke afhangt van den Patriarch van Constantinopolen, heeft niet altoos die grote uitgestrektheit gehadt, waar in zy zich vertoonde zedert de Oostersche Keizers vermaak schepten in het verkleinen der andere Patriarchaten, om dat van Constantinopolen te vergroten. Dit nu viel hun des te gemakkelyker uit te voeren, om dat zy veel machtiger waren dan de Westersche Keizers, en wegens het oprechten van nieuwe Bisdommen, en het verleenen van nieuwe Voorrechten en Eigendommen, zich der toestemminge van de Patriarchen zeer weinig bekreunden. Het tegendeel vindt men in de Westersche Kerk, daar de Pauzen zich allengkens van alle die dingen zo meester gemaakt hebben, dat de Vorsten tot hen hunnen toevlucht moeten nemen.

Men heeft verscheidene Lysten van de+ Kerken die de Constantinopolitaansche onderworpen zyn: maar dewyl dezelve zyn veroudert, en niet genoeg de uitgestrektheit, welke die Kerke waant te hebben, te kennen geven, zullen wy twee der nieuwste voor den dag brengen, waar van de eerste gemaakt is door een weinigbekenden Griek,(d) Nilus Doxopatrius

geheten, en aangehaalt by Leo Allatius. De tweede word gevonden in den Brief van den Heer Smith aangaande den tegenwoordigen Staat der Grieksche Kerke, en is hem, volgens zyne verzekeringe, van Constantinopolitaansche Grieken medegedeelt. Ik moet hier aanmerken+ dat de meeste Hooftkerken onder de Grieken nog hedendaags behouden zekere eertytelen, of hoedanigheden, waar door zy van elkander onderscheiden worden; invoegen dat de Patriarch van Constantinopo-

len, wanneer hy aan de Aartsbisschoppen, en zelf aan zommige Bisschoppen schryft, niet nalaat hun die tytels te geven, schoon zy hun leven in elende doorbrengen. De Grieken zyn van ouds gezet geweest op eertytelen en op groote en luisterryke namen: 't geen veele aan eene Oostersche verwaantheit toeschryven. Maar die daar over een gunstiger oordeel willen vellen, zullen die eertytelen aan hunne beschaaftheit en beleefden ommegegang toeschryven. Hoewel de Kerk van Constantinopolen veel van dien groten luister, waar in zy onder de Catholyke Keizers geweest is, verloren heeft, nemen echter de Geestelyken grootsche namen en tytelen vol verwaantheit aan. De Monniken zelve zyn niet vry van die eerzugt. Hier van daan is het, dat men de hedendaagsche Grieksche schryvers gemeenlyk zulk zoort van eertytelen aan het hooft van hunne Werken ziet plaatzen; by voorbeeld, Leeraar der groote Kerke,(a) Protosyncellus, en andere diergelyke namen, waar door echter hunne onkunde niet verholen blyft.

+ De hedendaagsche Grieksche Kerken zyn zelf de schaduwe niet dier oude, welke eertyds zo heerlyk bloeiden, en zo uitmuntende waren door de deftigheit en geleertheit der Herderen die dezelve bestierden. ‘Ik heb Kerken gezien, zegt Ricaut,(b) die minder naar gewyde plaatzen, dan naar hoolen of grafsteden geleeken, zynde hun opstal byna met de oppervlakte der aarde gelyk. Men maakt ze niet anders, uit vreeze dat men die gebouwen tot een gemeene hoogte optrekkende, schynen zou de Mosqueen der Turken te tarten. Verwonderlyk+ is 't, hoe in 't midden der elende, waar in de Grieken ons van alle de Reizigers worden voorgestelt, de Christelyke Godsdienst onder hen nog heeft konnen in weezen blyven: ongetwyfelt moet men daar in de Voorzienigheit erkennen. 't Is waar, dat Christendom bestaat voornamelyk in gewoonte en overlevering van ouderen tot ouders. Men verzekert ons ook, dat zy zeer op uiterlyke goede werken gezet zyn, gelyk de vasten, de H. dagen, de boeten; dat zy de Kerkelyke Tucht vrezen en in waarde houden; en dat zy voorts zeer verslaaft zyn aan de gebruikelykheden in hunnen Godsdienst, schoon men hun de ongerymtheit daar van aantoonde: maar hoe het ook weezen moge, men zal moeten toestemmen, dat, hoewel die gebreken het Chrisstendom der Grieken ontluisteren, daar door echter hun volkomen ondergang belet wordt.(c) Een vuur onder de asschen verborgen, kan wederom ontsteeken, en met dezelve kragt als te voren aan 't branden geraken: eveneens is het met de waarheit, achter de wolken der dwalinge verscholen, gelegen.


Vorige Volgende