Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 4

V. Hoofdtstuk.
Hun gebruik by de geboorte hunner Kinderen enz. Van hunne Huwelyks-Plechtigheden, en Lykgebruiken.

⁺ VIllanlt van Bellefonds, zegt ons, dat de Negerinnen om den Hals haarer kleine Kinderen hangen, Kleine goude Werkjes aan een draad van de schorse van den Boom geregen, alwaar zy haare Fetiches aanbidden, om hen voor gevaar te redden en te verzeekeren. Hy voegt 'er by; ‘men omwind hunne Armen en Beenen met kleine Boomtakjes, naar maate dat zy groeyen tot den ouderdom van vier jaaren, die zy kringsgewyze vouwenen van hunne Priesters koopen, geloovende door dit middel hen van alles quaads te bevryden.’ Purchas, zegt, op 't geloof der Berichten, dat zy de lichaamen haarer kleine Kinderen bekleeden met draaden van Boomschorssen gemaakt, die met Fetiches versiert zyn; zich ditsmaakende dat de Duivel hen daar na niet zou konnen deeren, en dat het tot een uitmuntende voldoening voor 't gebrek der kinderlyke krachten verstrekt.

De Besnydenis van beide Sexe is mede by⁺ hen in gebruik. Deeze Plechtigheit geschied met veele staatelykheit, wanneer de Knechtjes zestien jaaren hebben bereikt. Men steekt alsdan Vuuren aan, men zingt, en danst om dit Feest statig te vieren. Bovenal^(d) draagen de Negers zorg een goeden voorraadt van Vleesch en Graanen gereed te houden, overzulks zy genoegzaam eeten voor den Boozen Geest hebben, en dat hy niet mogte te raade worden zich op hunne Kinderen te werpen. Dit is ongetwyffelt een Konststreek der Priefteren.

Over't stuk hunner Huwelyken, laat ons⁺ eerstelyk de Fransche Reiziger hooren.^(e) Wanneer de Jongelingen beginnen zich te konnen geneeren, denkt men om hen uit te huwelyken en om Dochters die hun gelyken mogen, om te zien. Indien de Dochter naar 't begeeren van den Jongeling is die men uithuwelyken wil, en dat beide partyen

+ Het gedrag 't welk de Negerinnen wegens haare kinderen houden, aangemerkt.

+ Hoe de Negers de Besnydenis aan wederzyds Sexe oeffenen.

(d) Purchus.

+ Hoe eenvoudig zy bunne Huwelyken voltrekken, aangemerkt.

(e) Villault van Bellefonds.

[p. *54]

160
MANIERE de se Saluër le matin en GUINÉE
Leur MANIERE de se MARIER.

B. Picart del. et sculp. dir. 1726.
CEREMONIES de L'ACCOUCHEMENT.
L'ACCOUCHÉE, vâ laver son ENFANT dans la Riviere.

[p. *56]

161
MANIERE dont les NEGRES de GUINÉE font leur Serment.
MANIERE dont leurs FEMMES se justifient de l'ACCUSATION d'ADULTERE.

B. Picart del. 1727.
SUPLICES des PEUPLES de GUINÉE.

[p. 367]

elkander geneegen zyn, stelt men de Dochter 't verzoek voor, en de Ouders komen met een Priester byeen, die hun Fetiches geeft. De Dochter zweert by haare Fetiches in 't byzyn van de Vergadering, een onschendbaare vriendschap en getrouwheit aan deeze die staat haaren Man te worden, waarna zy zich elkander wettelyk de handt⁺ geeven: Maar^(a) de Man verbind zich op geen andere wyze, en de gansche Plechtigheit bestaat in 't geen in dit Afbeeldzel gezien word. Alhoewel de Veelwyvery by hen in gebruik zy, is deeze Vrouw, dusdanig getrouwt, alleen wettig, en zelf, voegt 'er de Reiziger by, kan de Man geen andere neemen, zonder dat zy 'er in bewilligt. Het zyn niet, recht uit gezegt, dan Bywyven, die beurtsgewyze by den Man volgens den dag van hun Huwelyk slaapen: De wettige Vrouw geniet drie achter een volgende nachten.

De Vader geeft niets aan zynen Zoon,^(b) niets anders heeft hy dan 't geen hy zelfs wint, en met deeze winning moet hy huishouden. Maar wat de Dochter aangaat, men geeft haar de waarde van zes of zeven Ryksdaalders ten Huwelykgifte. Somtyds vogt men 'er een Slaaf by om de nieuw Getrouden te dienen. Wanneer de wettige Vrouw oud word, neemt de geliefste der Bywyven haare plaats in, alsdan word de Oude, Dienares, en neemt de Huishouding waar, zonder zich met iet anders al 't overige haarer dagen te bemoejen.

⁺ Het Overspel^(c) word door een boete gestraft: De Vrouw word verstooten. Indien zy alleen verdacht zy, moet zy zich zweerende by haare Fetiche zuiveren, eetende van 't Zout^(d), of drinkende^† van een zeker Brouwzel. Zy waagt den Eedt niet, wanneer zy zich schuldig gelooft, nademaal de Fetiche haar zoude doen sterven.

⁺ Wat hunne Oorlogs Ceremoniën aangaat, wanneer het teken van den Oorlog en order tot den Optogt gegeeven is,^(e) beschildert men zich het aangezicht, 't zy rood of geel, volgens een ieders keur. Veele plaatsen van 't Lichaam, als de Borst, en de Armen, worden met gelyke verkiezing beschildert, verzelt gaande van Kruissen, Slangen enz. Zy verzien zich van hunne Fetiches, en van Halskraagen van Groente ter dikte als een arm, die zy gelooven machtig te zyn de Wapenslagen der Vyanden af te keeren of te betoveren. Alle trekken ze ten Oorlog zelfs Vrouwen en Kinderen, nademaal by hen het gebruik is ingevoert de Huizen in den tydt van Oorlog leedig te laaten, en zelfs Steden, Gehuchten en Huizen te verbranden, wanneer de Oorlog schynt hevig te zullen zyn en van langen duur: meenende door dit middel hunne Vyanden het voordeel van overheeringen, en aan hunne Krygsknechten het geheugen van hunne huiszaaken weg te neemen. De gevangenen worden tot Slaven gemaakt en de dooden gegeeten. Wanneer de Vreede word gemaakt, tot onderhoud van 't Verdrag zend men elkander Pantslieden.

De straffen en kastydingen bestaan in⁺ Geldboetens en Verbeurtmaaking, zelfs wanneer de misdaadt de doodstraf heeft verdient: Maar zoo de quaaddoender niet in staat is te voldoen, moet hy 't met zyn leven boeten. Men steekt hem met den Assagai doodt^‡, daarna slaat of snyt men hem het Hoofdt af, zonder dat zouden de Negers niet gelooven dat hy dood was. Dit Hoofdt word door de Bloedverwanten weggenomen, die het kooken, om te beter het Bekkeneel t'ontginnen, 't welk men vervolgens naby de Fetiche van den Huize ophangt. De Doode word in vier deelen gesneeden, waar na de Vrouwen hem beweenen gaan.

Wat hunne Lykplichten aangaat,^(f) zy⁺ wasschen de Dooden, en leggen die in een soort van Teenen, Boomschorse, of Biezen gemaakt Graf. Dit Graf is eigentlyk niet dan een groote Teene-Mandt. De Bloedverwanten, Vrienden en Gebuuren gaan naar 't Huis van den Overledene, weenen 'er,

+ Zie het nevensgevoegde Afbeeldzel in vier Figuuren vertoont, waar van de eerste Afbeelding, de Manier van 's Morgens in Guinee elkander te groeten verbeeld; de tweede, hunne Wyze van zich met Handreiking in 't Huwelyk te begeeven; de derde, de Plechtigheit van 't Kinderbaaren; en vierde, hoe de Verloste Vrouw haar Kindt in de Revier wascht.

(a) Purchas. Zie het Afbeeldzel.

(b) Purchas.

+ Echtbreuk hoe onder hen word gestraft.

(c) Idem ibid.

(d) Een zeker soort van zout zegt Purchas.

† Zie het tweede Afbeeldzel hier boven beschreeven.

+ Hunne Oorlogs-Plechtigheden waarin die bestaan, en hoedanig zy die voeren.

(e) Purchas.

+ Waarin de straf der misdaaden onder hen bestaan, en hoe de doodstraf word uitgevoert.

‡ Zie de nevens gevoegde Afbeelding in drie Afbeeldzels verbeeld; waar van het eerste in 't bovendeel, de Manier hoedanig de Negers van Guinee hunnen Eedt doen, vertoont; het tweede, hoe de Vrouwen zich van de Beschuldiging van Echtbreuk zuiveren; en 't benedendeel, hoe men de Doodstraf der Volkeren van Guinee uitvoert.

(f) Villault van Bellefonds en Purchas

+ Hoedanig zy de Lykplichten behandelen, en met welk een plechtigheit dit gaat verzelt.

[p. 368]

jammeren, en vraagen waarom hy van hier vertokken is. Daar na danssen ze, zingen droevige Liederen, gaan rondom het Huis en maaken groot geraas met Potten en Pannen. Ondertusschen gaat een Vrouw van huis tot huis Almoezen verzoeken, en voor 't geen zy verzamelt, koopt men een Koe of eenige Schapen voor den Priester die deeze plechtigheit by woont, op dat de Fetiche den Doode gunstig zy, die hem naar de andere waereldt geleiden moet. De Priester, na het Beest aan hem gegeeven, geoffert te hebben, verspreid hy het Bloedt ter eere der Fetiches van den Overledene.^(a) Alle deeze Fetiches worden vervolgens by elkander geplaatst, de grootste in 't midden, alle rykelyk met Kraalen, Vederen, Boonen enz. versiert. Ondertusschen dood de naaste Bloedverwant van den Overledene een Hoen, met wiens Bloedt de Priester deeze Fetiches besprengt. De Vrouwen of Bloedverwanten laaten het Hoen kooken, en hen in een Schotel voorzetten. Vervolgens maakt zich de Priester een Halssnoer van zekere Kruiden en begint een bezweering, mompelende eenige woorden, waarna hy Water of Palm-wyn in zynen mondt neemt, en spuwt dit over de Fétiches. Van de Kruiden, die zyn Halsbandt uitmaaken, neemt hy om 'er een Bal van te maaken, die hy twee of driewerf tusschen zyne Beenen heen en weer laat door gaan. Deeze Ceremonie voltrekkende, groet hy de oude Fétiches, en neemt 'er zyn afscheid van. Hy vervolgt het overige van de Kruiden van den Halsbandt tusschen zyne vingers te maalen en te rollen,^(b) en na die met Ongel en Vet van de oude Fetiches te hebben vermengt, maakt hy van alles een grooteklomp, waar mede hy zich voor 't Aangezicht slaat^(c), vervolgens die in veel kleine stukken scheid, die hy aan een Draad rygt, van de Schors des gewyden Booms gemaakt, en waar van hy de Vergadering een geschenk doet. Het overige van deezen Klomp word met den Overledene begraaven, en dit is de Fetiche die hem naar de andere Waereldt geleid.

^+(d) Na deeze Plechtigheden word de Overledene een halven dag in 't openbaar ten toon gestelt, het hooft bestommelt, de handen uitgestrekt, en de Vrouwen draagen hem vervolgens naar de plaats van zyn graf. Het komt niet dan de Vrouwen toe de Dooden te begraaven. Die van 't Gehucht volgen het Lyk, 't welk op deeze wyze gedraagen word⁺ als men hier verbeeld. De Mannen gaan niet ter begraving, dan wanneer men het Lyk naar eenig ander Gehucht moet draagen; want zy alle een overgrooten lust hebben, in de plaats hunner geboorte begraaven te worden, en als dan verzellen de Mannen het Lyk gewapender handt. Het Lyk ter plaatse van 't graf gebragt zynde, graaft men een kuil van vier of vyf voeten diepte. Daar is 't dat men 't plaatst, dekkende het t'eenemaal met hout, zodanig dat de aarde het niet aanraake. De beminste van zyne Vrouwen, werpt zyne Fetiches op den Overledene, zet aan zyne zyde het beste gedeelte van 't geen hem in zyne huishouding gedient heeft, en indien hy byzonderlyk zekere dingen in waarde heeft gehouden, voegt men 'er die mede by. Wanneer dit is geschied, gaan de omstanders rondom het Graf, en neemen dus van den Doode met gevaarlyk geschreeuw afscheid. Wanneer de Doode begraaven is, passeeren^(e) over en weder de Vrouwen die hem begraaven hebben, kruipende over zyn Graf: vervolgens keeren ze weder, en een ieder opgestaan zynde, maakt men zich vrolyk om 't overige van den dag met zich t'onthaalen, over te brengen.

Op het Graf recht men een klein verdek⁺ op. Niemandt raakt aan 't geen in het Graf is gezet geweest: Maar het is aan deeze toegelaaten die het gemaakt en het Lyk begraaven heeft, zyn verdiende loon te neemen van den voorraadt en de geschenken die men den Doode heeft gedaan. Jaarlyks brengt men eenigen voorraadt op 't Graf van den Overledene.

^(f) Wanneer hun Koning gestorven is,⁺ stellen ze hem eenige dagen ten toon, en men dient hem geduurende dien tydt als of hy in 't leven was: Maar als hy begint een quaade lucht van zich te geeven, neemen hem eenige Slaven weg en begraaven hem in een onbekende plaats met zyne Fétiches, nevens zyne Wapenen en allen voorraadt die zy gelooven hem noodig te zyn. Terwyl deeze Slaven den Koning

(a) Omtrent volgens de derde Figuur van dit Afbeeldzel.

(b) Villault van Bellefonds.

(c) Purchas.

+ Der Vrouwen plicht is 't de Dooden te begraven, en hoe dit word uitgevoert.

(d) Villault van Bellefond.

+ Zie het hier nevens gevoegde Afbeeldzel, waar van het bovendeel, de Lyk-plechtigheit der Bewooners van Guinee vertoont; en 't onderdeel, het Graf eens Konings van Guinee.

(e) Zie de Bry en de Afbeelding.

+ Hoemen de Koningen een Praalgraf oprecht.

(f) Zie de Bry en de Afbeelding.

+ 't Welk met een bloedig gevolg door 't dooden van Vrouwen, Dochters en Slaven word verzelt.

[p. t.o. 368]

162
CEREMONIE FUNÊBRE des HABITANS de GUINÉE.

SEPULTURE d'un ROI de GUINEE.

[p. 369]

begraaven, gaat het Volk allerwegen uit, om Vrouwen, Dochters, Jongelingen en Slaven te dooden, zulks zy den Overleden Vorst dienen. Het gebruik vereischt, dat men hen by verrassing dood, mogelyk om hun de dood minder verschrikkelyk te maaken. Men begraaft hunne lichaamen nevens hem, en stelt hunne Hoofden op staaken^† rondom zyn Praalgraf, door twee Wachten bewaakt, op dat men den voorraadt van den Overledene niet vervoere.

† Zie het onderdeel van 't voorgaande Afbeeldzel.