Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt. Deel 4

II. Hoofdtstuk.
Van hunne Huwelyks-Plechtigheden enz., en hunne Lykplichten.

⁺ ALle de Negers of Zwarten offenen de Veelwyvery, en zelfs verwisselen ze gemeenlyk van Vrouwen wanneer het hen behaagt. Zy onderwerpen zich over dit punt aan geene Wet, en al het redelyke dat ze pleegen, is, dat ze met deeze van hunne Vrouwen die Zwanger is, geen omgang hebben.

⁺ Die van^(b) Sierra Liona hebben in ieder Stadt, of liever in ieder Gehucht een groot Huis, van alle de andere afgezondert, alwaar men geduurende een jaar de jonge Dochters onderwyst, die Huwbaar geworden zyn. Een Gryzaart is 't, uitmuntend door zyne geboorte en deugdt, die zich met deeze zorg belast. Nadat het jaar geëindigt is, gaan zy weder uit dit Huis, en vertoonen zich op de plaats of 't plein van 't Gehucht, met haar schoonste optooizels gesiert. De Ouders van de Dochters komen 'er mede met een getal van Jongelingen, om deeze Dochters te bezien, terwyl zy op den toon van eenige Moorsche Speeltuigen danssen. Na deeze verrichting, verkiezen de Jongelingen deeze die hun 't best behaagt en betaalen iet aan de Ouders van deeze die zy verkooren hebben. Ook betaalen ze den Gryzaardt voor het onderwyshaar gegeeven.

⁺ De Negers van Senegal en de Jalosses enz. verzellen hunne Dooden naar 't Graf op 't geluid van den Trommel, die aan 't hoofdt van 't geleide de voortogt heeft. De Bloedverwanten, zoo wel Mannen als Vrouwen, volgen het Lyk.

Wanneer men de Doode begraaft, zet men by hem in 't graf alles waar van hy in zyn leeven gebruik heeft gemaakt, waarna men het graf dekt, en men recht 'er een soort van gedenkstuk op. Dit is het gespan en dak van den Huize des Overledene, 't welk gemeenlyk tot dit gebruik dienstig is. Wanneer de Overledene een Krygsman is geweest, plaatst men een wit vaandel op het gedenkstuk.

De zelfde Negers hebben een byzonder gevoelen, den geenen raakende die hun bedryf is de Trommel te roeren. Zy gelooven dat de aarde alwaar men die na hunne dood plaatst, haar kracht verliest en onvruchtbaar word; dat zoo men die in een Revier of in Zee werpt, de Visch nalaat voort te teelen. Om deeze ongevallen voor te komen begraaft men de Trommelslagers in de holte van oude boomen. Dit is 't welk Dapper ons bericht.

Deeze Lykgebruiken geleiden ons natuurlykerwyze⁺ op het gevoelen dat de Negers van de Slangen hebben. Zy achten zich by zich zelven overreed, dat hunne Ouders en Vrienden na hunnen dood in deeze Ondieren veranderen zullen, waarom zy hen te dooden niet besluiten konnen, hoe gevaarlyk zy ook zyn; zy gelooven ook dat 'er zekerlyk iemandt in de nabuurschap van de plaats sterven zal, alwaar een Slang is gedood. Zy hebben onder hen Menschen die deeze kruipende Dieren betoveren en onbeschroomt handelen. De zelfde Toveraars geneezen door hunne Betovering die van de Slang gebeeten is. Eindelyk betoveren ze ook hunne Paerden, zich inbeeldende dat zy door dit middel geen gevaar, zich van hun bedienende, loopen zullen, en dat zy in den Oorlog hen uit de handen hunner Vyanden redden zullen. De Alouden eigenden byna de zelfde kracht den Psylles^(c) toe, die 't Landt bewoonden 't

+ Veelwyvery onder de Negers in gebruik.

+ Vreemd gebruik wegens de Huwbaare Dochters van Sierra Liona, en waar in dit bestaat.

(b) Dapper en na hem Gaya, Huwelyks Plechtigheden enz.

+ Hoe de Negers van Senegal enz. hunne dooden begraaven.

+ Vreemd gevoelen 't welk de Negers van de Slangen hebben, en waarin dit bestaat.

(c) Ad quorum cantus serpens oblita veneni
Ad quorum cantus mites jacuere cerastoe, Silius Italicus.

[p. 361]

welk men tegenwoordig het Koningryk van Barca noemt: Maar niettegenstaande deeze overeenkomst, en betuigingen der Berichten die ons van deeze Toveryen vertellen, waar door verscheiden Volkeren het woeden der Slangen wederhouden en de kracht van haar Vergif beteugelen, kan 't zeer wel zyn dat de zeldzaamheden van alle deeze Betoveringen^(a) tot natuurlyke geheimen konnen overgebragt worden, die ons noch onkundig zyn.

⁺ Die van Gambia begraaven hunne Dooden met hun Goudt en alle hunne Schatten. Die geene is, zoo zy meenen, de gelukkigste, die met veel Goudt begraaven word.

Wanneer de Koning van Guinala gestorven is, vertoonen zich twaalf Mannen in 't⁺ openbaar met lange Rokken van verscheiden verwen bekleed, en verkondigen op 't geluid van eenige Speeltuigen aan 't Volk des Konings doodt. Eerlang plaatst zich een ieder rondom het Lyk met een wit Laken en men vergadert om tot de verkiezing van een anderen Koning te treeden. Men wascht het Lyk van den Overledene, men opent het en men verbrand zyne Ingewanden ten overstaan van den God van 't Gewest: Maar men bewaart 'er de Assche van en balzemt het Lyk. Een Maandt daar na voert men de Lykstatie uit: Men brengt van allerwegen Reukwerken die dienen om den Overledene te berooken. Zes Persoonen met witte zyde Rokken bekleed draagen het Lyk naar het Graf, en geduurende de voorttogt maakt men een treurig Concert van Stemmen en Moorsche Speeltuigen. Alle die dit Geleide uitmaaken, gaan te voet, behalven de Prinsen die naar de Kroon konnen staan. Deeze volgen te Paerdt in 't wit gekleed. By hen gelyk by de Chineezen is deeze Verwe een merkteken van rouw.

⁺ Men snyd de Vrouwen en Huisgenooten op het Graf den keel af die hy het meest geduurende zyn leven bemind heeft. Zyne Gunstelingen zyn mede 't zelve lot onderworpen, en het Paerdt word niet vergeeten. Dit alles zou in deeze andere Waereldt niet gevonden worden. Men moet niet gelooven dat de Onderdanen de eer van deeze Reize uit nyt tegens elkander bekuipen: Veele ontwyken 't by tydts, zonder af te wachten dat de Koning gestorven zy. De Berichten voegen 'er by, dat deeze elendige Reisgenooten met veel barbaarschheit worden gehandelt, voor dat ze gekeelt worden. Hoe 't ook zy, deeze Menschen zyn minder kloekmoedig dan onze Aloude Gaulen en Germannen, die nooit aarzelden wanneer het betrof hunne Meesters en Heeren in de Vahalla, te weeten, in de andere Waereldt te gaan verzellen. By de Germannen was men zoo zeer beducht van niet tydig genoeg in deeze Vahalla te komen, alwaar men dartelde en dronk zonder voor de bekommernissen van deeze beneden Waereldt ongerust te zyn, dat'er zich de grooten te paerde wilden derwaarts begeeven. Overzulks sneed men de Paerden den keel af en men begroef die met hen. Is 't niet een verwonderlyke zaak dat het Christendom, 't welk ons dus schoone denkbeelden van het toekomende leven geeft, ons niet heeft konnen van een genegenheit byna alzoo buitenspoorig, of ten minsten vol van zwakheden voor het tegenwoordig leven, ontlasten? Moet dan een zoo Geestelyke Godsdienst een zoo tegenstrydig uitwerkzel naar 't oogmerk van den Wetgever voeden? Van waar komt dit? Dit is dat het Christendom niets dan 't Geestelyke belooft, en deeze Geestelyke beloften hebben zelf de kracht niet min den geenen te overtuigen die de zelve leeren: Want in 't algemeen, vreezen ze niet min de doodt dan anderen. Mogelyk dat zy ook beter dan de andere de zwaarigheden van den Godsdienst gevoelen.

Die van Bena en Sousos voegen by 't huilen⁺ en weeklagen de Geschenken die zy medebrengen, wanneer zy zich naar de plaats der Uitvaart begeeven. Deeze Geschenken worden in drie deelen verdeelt, waar van 'er een voor den Koning is, een voor de Ouders van den Overledene, en een voor den Doode zelf, waar mede men die begraaft. Men bouwt gemeenlyk een soort van Hut naby het Graf. Daar is't, dat de Bloedverwanten van den Overledene zich vergaderen om hem af te vraagen of hy ook bekommernissen in de andere waereldt heeft, en bieden hem aan, hunnen God te bidden dat die hem van zyn verdriet bevryde. Wat de Koningen en de Lands-Grooten aangaat, men begraaft hen zeer geheimelyk en somtyds in den grondt van een Revier, op dat men de Schatten niet wegvoere die men met hen begraaven heeft.

Men begraaft de Koningen van Sierra-Liona^+(b) op de groote Wegen, om reden, dat deeze die met de openbaare Bedieningen geduurende hun leven bekleed zyn geweest, na hunnen Doode in diervoegen in 't openbaar verschynen moeten. Zodanig is, zoo men ons zegt, het gevoelen deezer Negers.

(a) Zie deswegen Chevreau T. I. zyner vermengde Werken.

+ Hoe die van Gambia hunne Dooden met huane Schatten begraaven.

+ Plechtigheden na het affterven van den Koning van Guinala, en hoedanig verricht.

+ Hoe wreed men zyne Vrou wen en Huisgenooten handelt om hem in de andere waereldt te verzellen.

+ Welk een gebruik die van Bena en Sousot omtrent hunne Lykplichten oeffenen.

+ Hoe men de Koningen van Sierra-Liona begraaft.

(b) De Nasamoneën Volkeren van Lybië wyken niet verre van dit gebruik af. Zie de Geestelyke Plechtigheden II. Deel der Ceremonién van de Roomsch Katholyken.