Nauwkeurige Beschrijvingh van Groenland

[p. 120]

Kort Begryp der wedervaeringen van noch andere Seven Mannen, in 't Jaer 1634. en 1635. vrywilligh op Spitsbergen gebleven om aldaer t'overwinteren, doch desgelijcks gestorven.

WY hebben hier boven gesproocken van de Seven Matroosen, vrywilligh op Spitsbergen gebleven, om aldaer t'overwinteren, en hoese geluckigh met 't leven daer af sijn gekoomen. ⁺ Als nu in 't volgende Iaer 1634. de Scheepen uyt 't Vaderland weer derwaerts quaemen, hebben de Heeren Bewindhebbers der Groenlandsche Maetschappy goed gevonden, andere seven Mannen andermael hier te laeten overwinteren.

Genoegh Persoonen waeren'er, die sigh vrywilligh hier toe aenbooden: Want vermits de gedaghte seven het leven daer af hadden gebraght, soo oordeeldense de saeck soo gevaerlijck niet te sijn, en hoopten, dat het haer niet minder gelucken sou als deese. ⁺ Uyt al de Vrywillige, welcke sigh hier aenbooden, hebben de Commandeurs seven Persoonen verkooren, om op nieuws de Winter in dit Gewest door te brengen; te weeten: ⁺ (1.) Andries Jansz. van Middelburgh. (2.) Cornelis Thijsz. van Rotterdam. (3.) Jeroen Carcoen van Delfshaven. (4.) Tjebbe Jellis uyt Friesland. (5.) Claes Florisz. van Hoorn, (6.) Adriaen Jansz. van Delf. (7.) Fetje Ottes, uyt Friesland.

Deese dan bleven aen Land, nae datse van alle noodwendigheden behoorlijck voorsien waeren. ⁺ Haer Dagh-boeck, 't welckse van haere bejegeningen gehouden hebben, ter tijd toe datse al t'saemen dood waeren, wierd naederhand in haere Tent gevonden; waer uyt dit volgende, als sijnde 't voornaemste, kortelijck getrocken is.

Den elfden der Herfst-maend voeren de Scheepen van hier af nae 't Vaderland, laetende de genoemde seven Mannen op Spitsbergen. Dickmael saegense Walvisschen, en deeden wel haer best, om deselve te schieten, doch konden'er geen vangen. Den twintighsten of een-en-twintighsten der Wijn-maend verliet de Son haer. ⁺ Den vier-en-twintighsten der Slaght-maend quam 't Scheurbuyck onder haer sigh t'ontdecken. Sy begonden derhalven vlijtigh uyt te sien nae eenige Groente, Beeren of Vosschen, om daer door sigh te vervarsschen, doch konden niets bekoomen, 't welck onder haer geen kleyne droefheyd veroorsaeckte.

Den drie-en-twintighsten der Winter-maend vernaemense den eersten

+ De voorgedaghte 7. persoonen op Spitsbergen afgelost zijnde,

+ Soo blijven 7. andere vrywilligh weer aldaer.

+ Haere Naemen.

+ Korten Inhoud haers Daghboecks.

+ 't Scheurbuyk begint sigh onder haer t'openbaeren.

[p. 121]

Beer, ⁺ maer soo haest hy gerught hoorde, liep hy wegh. 's Daeghs daer nae kreegense een anderen Beer in 't gesight. Drie der haere maeckten jaght op hem. Hy stelde sigh schrap tegens haer op sijn aghterste pooten, en toonde een vreeslijck gebaer. Met een Musquet-kogel wierd hy door 't Lijf geschooten, waer op hy begon te bloeden, en overluyd te krijten. Met sijne tanden beet hy een haerer Hellebaerden in stucken. Daernae nam hy de vlught. Sy vervolghden hem wel met twee Lantaernen, maer konden hem niet bekoomen; 't welck haer niet weynigh smertede, wijlse hem hooghlijck van nooden hadden, om tot verversschingh gegeeten te worden, vermits niemand van haer allen nu sonder pijn was.

Sy naemen wel eenige Drancken tegens 't Scheurbuyck in; doch 't wou niet helpen. ⁺ 't Quaed was stercker als 't Genees-middel, en sy begonden nu staet te maecken, datse de weerkoomst der Scheepen niet souden beleven. ⁺ Den veerthienden der Loumaend des volgenden Iaers 1635. stierf Adriaen Janssen van Delf; sijnde den eersten deeser seven persoonen. Al d'andere waeren gantsch sieck en vol pijn. Den vijfthienden volghde hem Fetje Ottes; en den seventhienden Cornelis Thijsz. Op wiense, naest God, haer meeste hoop hadden gesteld. Voor dese drie overleedene maeckten d'overige noch Kisten, leggende de Lijcken in deselve, alhoewelse nauwlijcks soo veel maghts hadden.

Den aghtentwintighsten saegense wel een Vosch, doch konden hem niet bekomen. ⁺ Den negenentwintighsten doodedense haeren Hond en aten hem. Den sevenden der Sprockelmaend vingense d'eerste Vosch, tot hare seer groote blijdschap; doch 't moght haer weynigh helpen, wijl 't quaed al te seer d'overhand had genoomen. Veele Beeren saegense, somtijdts drie, vier, ses jae twaelf by den anderen, maer hadden soo veel kraght niet, datse een Roer souden hebben konnen afschieten. En schoonse al een Beer hadden mogen treffen, sy souden hem echter niet hebben konnen naeloopen, wijlse bynae geen voet van d'eene plaets op d'andere vermoghten te setten. ⁺ Sy konden geen brood bijten, en gevoelden door haer geheele ligchaem een vreeslijcke pijn. d'een spoogh bloed. d'ander lostede bloed door de Stoelgangh. Jeroen Carcoen was de sterckste van allen, soo dat hy somtijdts noch Koolen haelde, om Vyer te maecken. Den drieentwintighsten laegense meest plat te Koy, en gaven sigh over in de hand Gods.

Den vierentwintighsten saegense de Son weer, welckese nu ontrent vier Maenden langh hadden moeten missen. ⁺ Den sesentwintighsten hebbense dit volgende aengeteeckend: Wy leggen met ons vieren, die noch in 't leven sijn, plat te Koy. Wy souden wel eeten, was'er maer eenen soo kloeck, dat hy uyt de Koy kon komen om Vyer aen te leggen. Wy konnen ons niet roeren van pijn: En bidden God met gevouwene handen, dat hy ons uyt deese bedroefde Weereld wil verlossen. Als 't hem geliefd soo sijn wy gereed. Wy konnen 't dus niet langer harden sonder

+ Beere-Jaght, doch sonder yets op doen.

+ De Sieckte onder haer neemd toe.

+ Eerste Doode.

+ Slaghten haeren Hond.

+ Sijn t'eenemael kragteloos.

+ Haeren jammerlijcken stand.

[p. 122]

eeten en Vyer, en wy vermogen malkander niet te helpen. Elck moet hier sijn eygene last draegen. Dit is 't laetste, 't welck van haer geschreven is. ⁺ Vermoedelijck hebbense niet langh hier nae geleefd.

Als nu de Scheepen in 't Iaer 1635. weer herwaerts waeren gekoomen, liepen de Maets stracks nae de Tent, om te sien hoe 't daer in gesteld was. ⁺ Sy vonden die van binnen wel vast toegemaeckt: Buyten twijffel was sulcks geschied, om voor de Beeren bevrijdt te sijn. Een Backer klom eerst daer in: liep over de Solder, daer noch eenige stucken van den gedaghten Hond te droogen hingen: Klom de trap af nae 't Voorraed-vertreck; en trad in deese groote donckerheyd op een dooden Hond, die, voor de gedaghte Trap leggende, daer gestorven was. Doe deed hy de binnen-deur op, en liep soo in 't duyster nae de voor-deur, om die oock t' openen; doch onderweegen stiet hy tegens de Doode aen. ⁺ Eyndlijck vondense al de persoonen doot leggen. De drie stonden in kisten. Claes Florissz en noch eenen anderen laegen elck in een Krib dood: De twee andere midden op de Vloer, op eenige Seylen en ander tuygh. De Knijen waeren by nae tegens de Kin aen getrocken; en aldus gekromd waerense gestorven. Eerst begroefmen haer in de Sneeuw; daer nae (deselve gesmolten sijnde) in d'Aerde, alle seven sijde aen sijde nevens den anderen. Naederhand heeftmen geen Volck meer op Spitsbergen laeten overwinteren.

+ Sterven al t'saemen.

+ Hoedaenigh sy van d'aenkoomende Schepen

+ In haere Tent gevonden wierden.