Het leven van Maria Petyt (1623-1677)

Regelnummers proza verbergen

CLI. Capittel

1Den derden dagh naer't overlijden van onse B.S.N. soo ick ter¹ 2Heylighe Communie hadde gheweest tot lavenisse van haere Ziele, 3docht my haer inden gheest te sien in groote tormenten ende pynen, 4omsinghelt van grouwsaeme vlammen viers, kermende, om hulpe⁴ 5ende bystant.

6Van dien tijdt af is my by ghebleven een teere affectie, yver 7ende liefde, om haer te helpen door onse kleyne verdiensten, &c. 8daerom wiert ick bykans gheduerigh beweeght, aenghestouwt, 9afghevraeght, ende ghepraemt, om alle onse Communien, disci-10plinen, verstervinghen, oeffeninghen der deughden, ende alle onse 11kleyne verdiensten te vereenighen met de verdiensten van Jesus 12ende Maria, die op-offerende tot voldoeninghe van haere schult.

13Dit aendrijven, pramen, oft aenstouwen was met botten soo¹³ 14strict ende gheduerigh, dat ick niet gherust ghelaten en wiert om 15jet te doen tot haerder lavenisse, 't zy inwendigh eenighe opoffe-16ringhen oft acten van liefde voor haer te doen, oft jet uytwendigh; 17even-eens al oft'er jemant dapper achter myn hielen hadde ghe-^17-1818weest, die my daer-toe vermaende; oock 's morghens wacker wor-19dende, scheen myn eerste ghepeys op haer; dit dede my verwon-¹⁹20deren, want ick noyt van eenigh mensch soo gheduerighe memorie 21en hadde, om voor te bidden, selfs niet van mynen Vader ende 22Moeder.

23Op Kerst-nacht onghewoonelijck bevrocht zijnde in diepe in-

1 B.S.N., een niet nader gespecificeerd persoon, iemand van de gemeenschap

4 grouwsaeme, afschrikwekkende

13 met botten, van tijd tot tijd

17-18 even-eens... gheweest, alsof er mij iemand snel achterna zat

19 scheen... haer, richtten mijn eerste gedachten zich op haar

[p. 242]

24nigheyt,ende verslonden in goddelijcke liefde, wiert my te ken-25nen ghegheven, dat haere pijnen voor een groot deel vermindert 26waeren, maer dat den tijdt van haere verlossinghe noch soo haest 27niet wesen en soude.

28Inde Vroegh-misse wiert mijn binnenste doorstraelt als met 29eenen goddelijcken strael, ende doorschenen met een goddelijcke 30klaerheyt, die ontrent een quartier oft wat meer by bleef, hier qua-31men t'samen in eenighe inlichtinge oft levende indruckinge, welc-32ke dat waeren de principale oorsaecken, waerom onse L.S. soo te 33lyden hebben in 't Vaghevier; te weten, dat sy Godt niet genoegh³³ 34bemint, oft ghenoegh lief ghehadt en hadde, naer de maete van 35de gratie, die Godt haer daer-toe hadde ghegheven; Item door't 36ghebreck vande suyverheyt des herten ende des gheests; Item om 37het groot ghebreck van ootmoedigheyt.

38Daer scheen van my ghevraeght eenighe voldoeninghe voor 39dese dry principaelste fauten, eerstmael door ende met een suyve-40re, nette, brandende ende krachtighe liefde het opperste Goedt 41aen-te-hanghen, door liefde in het selve my te laeten consumeren, 42ende verteeren, onse ghetrouwigheyt wiert daer toe versocht, tot 43een neerstigh uytsluyten, ende volkomen weeren van alle het ghene, 44dat de werckinghe der goddelijcke liefde in't minste moghte be-45letten.

46De inwendighe suyverheyt ende ootmoedigheyt des gheests wiert 47my oock inghedruckt, hoe ick die moest oeffenen, ende te werck 48stellen; daer beneffens eenighe onthoudinghe ende verstervinghe 49in eenighe dinghen, daer mijn natuer noch somtijdts eenighe vol-50doeninghe ende leven in ghevoelde, tot onse L. Vrouwe Licht-51misse, als-wanneer, soo my docht, dese S. soude ghesuyvert, ende 52verlost worden. Dit gheschiede met een klaer sien, levendigh ghe-53waer worden, stille toeluysteren, ende innighe aendachtigheyt in 54mijn binnenste.

55Daghs voor Nieuw-jaers-dagh 's nachts naer de Mettenen onder⁵⁵ 56de discipline, wiert ick ghewaer, dat onse Suster neffens ons was, 57ende dat sy oock neffens ons gonck gaende naer ons Celleken, niet 58dat ick haer met lichaemelijcke ooghen sach, oft ghevoelde, als 59jet lichaemelijcx, maer ick sagh haer met de ooghen, oft ghesicht 60des gheests, ende wiert haer aldus ghewaer op een gheestelijcke 61ende t'samen ghevoelijcke maniere, de welcke ick niet voorder

33 hebben, had

55 Mettenen, Metten

[p. 243]

62met woorden en kan bedieden: nochtans dit gaet soo vast ende⁶² 63seker, al oft men't naer den lichaem saghe ende ghevoelde.

64Daer is alsdan onderschil ghenoegh, dat het gheen werck en is 65vande imaginatie, fantasye, oft dat het maer soo en soude dunc-^6565-6666ken; het is jet anders, dat eerstmael voort komt uyt het binnenste 67der Ziele, het welck hem daer naer voorder verspreydende ver-68oorsaeckt eenigh ghewaer worden naer het uytwendigh; dit en 69kan niemandt wel verstaen, ten zy dat hy't wat beproeft heeft; 70my dunckt, dat de H. Teresia hier van wat schrijft in't Casteel der^7070-71 71Ziele, daer sy seght, dat sy de ghebenedyde Menscheyt Christi, 72neffens haer wel teghenwoordigh hadde, ende hem gewaer wiert, 73maer niet en sach; dese Suster scheen my teeckenen van liefde 74ende danckbaerheyt te thoonen, al oft sy gheweten hadde, dat de 75goedtheydt Godts, haer gheweerdighde onse kleyne verdiensten te 76besighen, om haer te helpen.

77Ick quam alsdan in kennisse, dat dese Suster gheduerigh by ons 78was, lijdende aldaer haer Vaghevier; hier uyt bevroeyde ick, dat⁷⁸ 79sy gheweest was, die my soo dapper aenghestouwt ende ghepraemt 80hadde, om haer te helpen.

62 bedieden, uitleggen;
dit gaet, dit geschiedt

65 fantasye, inbeelding

65-66 oft dat... duncken, of dat men het zich maar zo zou voorstellen of inbeelden

70 H. Teresia, H. Teresia van Avila

70-71 't Casteel der Ziele, Beschrijvinghe van het Casteel oft Wooninghe vande Ziele (Antwerpen, 1608): Dit is de Nederlandse vertaling van Castillio Interior door GUILIELIMUS SPOELBERGH

78 dat, dat het