Het leven van Maria Petyt (1623-1677)

Regelnummers proza verbergen

LIX. Capittel

1Onsen Lieven Heere liet op den voorschreven tijdt eenigh drucksel,¹ 2ende uytwendigh lijden op my vallen; hoe wel ick door sijne gratie, 3luttel oft gheen lijden daer in en ghevoelde, overmidts mijne ont-^3-44schuldighe conscientie, puere meyninghe, ende Susterlijcke liefde, 5die ick in eenigh werck, om Godt gheoeffent hadde, om een seker 6Godt-vreesende persoon te helpen uyt de occasien van sondighen, 7daer die persoon aen my van gheklaeght hadde, met begheerte om 8daer uyt gheholpen te worden.

1 drucksel, tegenspoed

3-4 onschuldighe conscientie, besef van onschuld

[p. 116]

9Ick sagh in, dat dese ziele in perijckel was, daerom docht my 10goedt te wesen, jae schuldigh te zijn, haer Moeder hier over te¹⁰ 11waerschouwen, ghelijck ick dede, haer radende haere Dochter 12t'huys te ontbieden; 't welck sy dede; dus den B. schickte, dat den¹² 13Heer, uyt wiens huys die Dochter ontrocken was, dit ten uyttersten 14qualijck nam, houdende hem als van my gheaffronteert, ende ghe-^14-1515infameert, daer ick nochtans onnoosel in was; want ick opentlijck 16ghenoegh ghespecificeert hadde, dat het perijckel van die Dochter 17van sijnen kant niet en quam; dan den Beminden liet dat soo toe, 18om my daer in wat te beproeven, ende oock, om my daer door te 19leeren, my met gheene saecken te moeyen, sonder eerst aen mijnen 20Biechtvader raedt ghevraeght te hebben, ende alsoo niet met allen 21te doen sonder de H. Ghehoorsaemheyt.

22Desen Heer schreef my eenen boven-maten schampighen brief,²² 23inhoudende veele bittere, ampere, pikante, ende verwijtende woor-²³24den, met sware dreyghementen van my aen te doen een proces^24-25 25van injurien, ende my te roepen in't Gheestelijck Hof, om restitutie²⁵ 26te doen van sijn eere, naem ende faem, die hy seyde, dat ick ge-27nomen hadde; ick en soude 't hier niet al derren segghen 't ghene 28hy my schreef; maer door de goede informatie van mijnen Biecht-²⁸29vader wiert dien Heer ghepaeyt, ende dit tempeest ghestilt, ende²⁹ 30te neder-gheleydt.

31Korts daer naer voorsagh den Beminden my van een ander cruys; 32te weten, een Godtvruchtighe Gheestelijcke Dochter, die groote 33devotie hadde, om alle haer tijdelijck goet te besteden tot den dienst 34Godts ende van onse Lieve Vrauwe, ende aen den aermen, maeckte 35my Testamenteuresse, om naer haere doodt, haere middelen uyt te³⁵ 36deylen volghens haere Godtvruchtighe begeerte; ick stont haer dat 37gheerne toe.

38Maer naer haere doodt deden my haere Vrienden een grouwelijck³⁸

10 schuldigh te zijn, mijn plicht te zijn

12 den B., den Beminden

14-15 gheinfameert, geschandvlekt

22 schampighen, zie XXX. cap., r. 29

23 ampere, onaangename

24-25 proces van injurien, proces voor het hem aangedane onrecht

25 't Gheestelijck Hof, de Kerkelijke rechtbank
restitutie, herstel

28 goede informatie, gunstig advies

29 ghepaeyt, tevredengesteld

35 Testamenteuresse, uitvoerster van (haar) testament

38 grouwelijck, huiveringwekkend

[p. 117]

39proces aen, sy dreyghden my, dat sy my door proceduren soo arm 40souden maecken, dat ick niet eenen stoel en soude behouden, om 41op te sitten; alle hun opset was, om my soo te vermoeyen door hunne⁴¹ 42dreyghementen, quellinghen ende affronten, die sy my aen deden, 43dat ick myne actie soude laeten vaeren, om dat sy wel wisten, dat⁴³ 44ick seer stondt naer stilte, ende niet capabel en was, om processen⁴⁴ 45te vervolghen.

46Maer den Beminden versterckte my hier in (soo ick meyne) 47door't voorbidden van die goede overleden Dochter, op dat ick⁴⁷ 48haere devote begheerten soude ten eynde brenghen; daerom wier-49den sy noch meer op my verbittert, soo dat ick ghewaerschouwt 50wierdt, dat op my toegheleydt wierdt, om my in't water te wer-⁵⁰51pen; maer den Beminden en liet niet toe, dat eenighe vreese myn 52hert kost beroeren, oft dat ick op hunne dreyghementen, &c. in 53het minste paste, noch dat my oyt jet daer van te vooren quam in 54het ghebedt, om my te verstroeyen: al was't datter een swaer proces 55daer van gonck op mijnen naem, nochtans en belemmerde, noch en⁵⁵ 56verstroeyde my dat noyt, niet meer, dan oft'er gheen proces ghe-57weest en waere, eensdeels om dat my van eenen seer ervaren 58Recht-gheleerden versekert wiert, dat mijne actie goet was, dat ick 59daer in niet en kost vervallen, &c. ende eensdeels, om dat ick myne⁵⁹ 60actie overghegheven hadde in handen van eenen seer ghetrouwen 61Procureur, die dese sake uyt-dreef uyt liefde, ende puere caritate,⁶¹ 62ter eeren Godts, sonder eenighen loon oft recompense te begheeren,⁶² 63ende principalijck om dat Godt krachtelijck mede hielp in desen 64aerbeyt uyt liefde ghedaen; want seer haest broght hy't ten eynde 65tot een favorabel accoordt; soo dat ick door een sonderlinghe be-⁶⁵66stieringhe, ende goedertierentheyt Godts sonder achterdeel van mij-⁶⁶

41 te vermoeyen, last aan te doen

43 actie, rechtsvordering; rechtszaak

44 stondt naer, verlangde naar

47 't voorbidden, voorspraak

50 dat... wierdt, dat men van plan was

55 gonck, aan de gang was

59 vervallen, verliezen

61 uyt-dreef, bepleitte

62 ter eeren Godts, pro Deo
recompense, vergoeding

65 favorabel, gunstig

66 achterdeel, nadeel, verlies

[p. 118]

67nen inwendighen vrede, oft vande innigheyts des gheests uyt die⁶⁷ 68swarigheyt, ende woelinghe gheraeckte.⁶⁸

67 innigheyts, drukfout voor ‘innigheyt’
innigheyt des gheests, geestestoestand waarin het ‘innigh’ (zie LI. cap., r. 2) gebed wordt beoefend (Debl., p. 396)

68 woelinghe, drukte