Het leven van Maria Petyt (1623-1677)

Regelnummers proza verbergen

XLVIII. Capittel

1Om daer meerdere vastigheyt ende lichtigheyt in te kryghen, soo 2leerde hy my de H. Liberteyt, oft vrydom des gheests, om door² 3gheene ontmoetinghen van binnen oft van buyten, noch door gheene³ 4veranderinghe van inwendighe ghesteltenissen, oft jet anders om^4-5 5leeghe in de nature ghetrocken te worden; den welcken vrydom⁵ 6des gheests nootsakelijck moest voort-brenghen een onkeurigheyt,⁶ 7onverschillentheyt, ende indifferentie tot alles, dat Godt beliefde 8in my te wercken, oft niet te wercken, indifferentie 't zy tot⁸ 9hebben, oft derven, tot licht oft duysternisse, tot inwendighe aer-10moede, oft overvloedigheyt, tot soet oft tot suer, &c. ghelijck-11moedigh tot alles, nemende alles van Godt, als ons wesende het 12alder-nutste.

2 H. Liberteyt... des gheests, innerlijke vrijheid als gevolg van onthechting, correlatief met ‘eenvoudigheyt’ als gevolg van ontbloting der kennisvermogens (Debl. p. 397)

3 ontmoetinghen... buyten, geestelijke of zintuiglijke contacten met mijn innerlijke persoon of met de buitenwereld

4-5 om leeghe, omlaag, in lagere sferen

5 nature, hier: zintuiglijke of verstandelijke werkelijkheid

6 onkeurigheyt, syn. voor ‘liberteyt’ (zie r. 2)

8 wercken, bewerken

[p. 99]

13Hy leerde my, dat ick door eenvoudigheyt des gheests daer in 14soo verre moest sien te komen ende te voorderen, dat ick gheen^14-15 15letten en soude hebben op onse inwendighe ghesteltenisse, hoe dat 16die gonck, oft quam, oft watter om leegh inde nature passeert, oft 17sy was in lyden, oft gheen lyden, op dat ick buyten Godt niet en 18soude arretteren, oft jevers op rusten, als in Godt alleen; dat ick¹⁸ 19moest sien ghedurigh boven te swemmen, ghelijck eenen sekeren 20voghel (die hy seyde) den welcken sijnen nest is maeckende boven 21op de wateren, ende niet-teghenstaende, dat de wateren op ende 22afvloeyen met den vloet, dien voghel blyft al vast, ende gherust 23in sijnen nest, sonder hem te beroeren in het op ende afvloeyen van²³ 24het water; hy laet hem al mede vloeyen, daer het water hem mede²⁴ 25voert; want in sijnen nest blyvende; en kan dat op oft afvloeyen 26van het water hem niet hinderen.

27Dese ghelijckenisse gaf my groot licht, om te verstaen, hoe ick 28oock aldus mijnen nest ende rust-plaetse moest maecken in Godt, 29ende in sijnen behaeghelijcken wille, dat ick my daer in ghestae-30delijck moest houden, sonder my te beroeren, oft aen te trecken, 31hoe den vloedt der gratien my op ende af-dreef, dat ick onder my 32dat al moest onverlet laeten passeren, met het ghemoet ende affectie³² 33altoos boven swemmende; want alle de Creaturen, ende al dat 34Godt niet en is, moest ick alleen aensien als een vloeyende waeter, 35dat gheen blyven, noch standt en heeft om op te steunen; dese ende³⁵ 36andere ghelijckenissen bleven twee jaeren lanck in mijne memorie, 37ende zy profiteerden my grootelijckx.³⁷

14-15 gheen... hebben op, niet bewust mijn aandacht zou wijden aan

18 arretteren, de aandacht op iets vestigen
rusten, betrouwen
in, op

23 te beroeren in, druk te maken over

24 vloeyen, drijven

32 passeren, voorbijgaan

35 blyven, bestendigheid
standt, standvastigheid

37 profiteerden, waren van nut