Het leven van Maria Petyt (1623-1677)

Regelnummers proza verbergen

XXV. Capittel

1Den boosen was uyt om door dese occasie my te tenteren tot mis-2troostigheyt, ende kleyn-moedigheyt, om den moet heel verloren 3te gheven, ende om op een seker maniere den Gheestelijcken 4Staet te laeten vaeren, wederom keerende naer het huys van mijnen 5Vader, om de Familie te regeeren, overmits mijne Moeder nu 6eenighe maenden ghestorven was, ende ick de oudtste zijnde van 7alle, soo scheen my dat toe te komen; want my selven vindende soo 8alleen, verstooten ende verlaeten van alle mijne bekende, mits ick 9in die Stadt niemant en kende, niet meer, al oft ick uyt de locht⁹ 10hadde ghevallen gheweest, soo en wist ick niet, waer my keeren¹⁰ 11oft wenden, oft handt aen-slaen.

12Ick ghevoelde my in eenen uyttersten strydt, hanghende ghelijck 13in een weegh-schaele met my selven, 't zy om my heel tot Godt te 14keeren, ende aldaer stillekens mijn leven te eyndighen in Godt te 15dienen, in eensaemheyt, ende af-ghescheydentheyt van de Menschen¹⁵ 16naer vermoghen; oft wel te keeren naer het huys van mijnen Vader¹⁶

9 locht, lucht

10 hadde ghevallen gheweest, gevallen was

15 af-ghescheydentheyt, afzondering

16 naer vermoghen, constructie: staat bij ‘in Godt te dienen’: zoveel ik kan

[p. 65]

17(ghelijck gheseyt is) want om andersins my tot de werelt te keeren¹⁷ 18en hadde ick noyt gheenen treck.

19Aldus met mijn selven balancerende, gaf Godt ghelijck eenen¹⁹ 20strael in mijne ziele, my tot hem aenlockende, om my als een kindt 21te worpen in sijnen Vaderlijcken schoot, met een kinderlijcke liefde,²¹ 22ende betrouwen op hem alleen; welcken strael der gratie terstont 23in my dede haere operatie en de uytwerckinghe; soo dat ick my op^23-24 24eenen bodt heel verkloeckt ende versterckt ghevoelde in Godt, alle²⁴ 25mijn lyden ende persinghe verdween; noch ten gaf my niet meer^2525-26 26aen het ghene ick van jemant te lyden hadde; ick ghevoelde my met 27mijnen Beminden soo wel ghenoeght ende ghecontenteert, dat ick²⁷ 28nievers naer en scheen te vraeghen, noch op gheen Menschen te 29passen, wat sy my deden, wat sy van my seyden, oft peysden, ick^29-30 30en maeckte daer niet meer werckx van, als van eenen windt.

31My dunckt, dat die gratie van dien tydt af voor een groot deel 32my altoos by-ghebleven is, dat ick niet veel werckx ghemaeckt en 33hebbe van eenighe toe-ghedaenheyt, gunste, oft af-gunste der³³ 34Menschen; soo dat mijn herte van dien tydt af seer los ende liber³⁴ 35gheweest is van alle menschelijckheyt, &c. alleenelijck trachtende 36mijne ooghen te hebben tot mijnen Beminden, die my soo ghe-37staedelijck, ende soo minnelijck tot hem aenlockte: dit los ende 38liber herte van alle menschelijcke opsichten ende affectien heeft 39my een groote hulpe ende avantagie ghegheven in mijnen Ghee-³⁹40stelijcken voortganck, want ick daer door soo onbelemmert, ende 41soo onverlet wiert van alle uytwendighe, ende menschelijcke din-42ghen, al oft ick bykans op de werelt niet gheleeft en hadde; ick 43wiert daer door soo gherecolligeert, ende in-ghekeert in my selven,⁴³ 44dat ick gheen dinghen gaede en sloegh, noch aen en trock, ende

17 andersins, in het andere geval

19 aldus... balancerende, terwijl ik in zo'n tweestrijd met mezelf verkeerde

21 worpen, werpen

23-24 op eenen bodt, ineens

24 verkloeckt, versterkt

25 persinghe, kwelling

25-26 ten gaf... aen, het kon me niet meer schelen

27 ghecontenteert, voldaan

29-30 ick... werckx van, ik maakte mij daar niet drukker om

33 toe-ghedaenheyt, genegenheid

34 liber, onthecht

39 avantagie, voordeel

43 gherecolligeert, aan mijn (geestelijke) overpeinzingen overgegeven
in-ghekeert, ingetogen

[p. 66]

45was meesten-deel ende by-naer altydt met ghesloten sinnen in de⁴⁵ 46Kercke, langhs den huyse, ende op straete, op mijn werck ende 47soo voorts, soo dat ick nauwelijcx gheen Menschen en kende.

45 by-naer, bijna
met ghesloten sinnen, zintuigelijk van de wereld afgezonderd