Het leven van Maria Petyt (1623-1677)

Regelnummers proza verbergen

VII. Capittel

1Hier begonst onsen lieven Heere eenigh merckelijck teecken te¹ 2gheven, dat hy voor my sorghe droegh, om my eenighe occasie^2-3 3toe te schicken, waer door ick verweckt soude moghen worden 4tot mijne voorighe Godtvruchtigheyt ende devotie; ick segghe, een 5merckelijck teecken, dat hy my verkoren hadde, om te wesen sijne 6Bruydt: dit gheschiede door het toe-doen, ende verwecksel van een⁶ 7seer devote dienst-bode, die t'onsent quam woonen voor Maerte,⁷

1 merckelijck, zichtbaar

2-3 om my... te schicken, om mij enige gelegenheid te geven

6 verwecksel, aansporing

7 t' onsent, elliptisch voor ‘te onzen huize’, bij ons thuis
voor Maerte, als dienstmeid

[p. 32]

8het was een Gheestelijcke Dochter, ende door haeren goeden yver,⁸ 9ende liefde, die sy my toe-droegh, trachte sy my tot Godt te trecken, 10ende te verwecken tot de Maeghdelijcke reynigheyt; hier toe ver-11haelde sy my dickwils veele exemplen van HH. Maeghdekens, de¹¹ 12welcke hun selven heel ende gansch aen Godt hadden op-ghedra-13ghen; my dunckt, dat dit een oorsaecke was, dat ick wederom heel 14beweeght, ende gheneghen wierdt tot Godt; soo dat ick de devotie¹⁴ 15ende Godtvruchtigheyt weder ter herten namp.

16JESUS lockte my daghelijcx meer ende meer aen tot sijne liefde 17(al-hoe-wel dat het noch op zijn Kinders gonck) nu thien jaer oudt¹⁷ 18wesende dede ick aen mijnen Beminden een eeuwighe belofte van¹⁸ 19reynigheyt, sonder dat jemant daer van wist: ick droegh my ghe-20heel op aen mijnen beminden JESUS, hem ghevende mijne trauwe, 21hem alleen kiesende voor mijnen lieven Bruydegom; ende al-hoe-22wel, dat ick door mijne onnooselheyt niet en wist, waer in dat 23bestont de suyverheyt te bewaeren, oft te verliesen, nochtans wist 24ick wel dat de Maeghdekens, die JESUS wilden nemen voor eenen 25Bruydegom, niet en mochten houwelijcken met eenighe andere²⁵ 26Bruydegoms, maer dat sy hem alleen moesten toe-behooren.

27In desen ouderdom van thien jaeren droegh mijne Moeder sor-28ghe, dat ick ter H. Communie soude gaen; daer toe maeckte sy my²⁸ 29te onderwysen, ende te doen onderwysen, om my daer toe weer-^29-3030delijck te bereyden: och wat doet de voorsichtigheyt ende sorgh-³⁰31vuldigheyt van een Godtvruchtighe Moeder! ick worde beweeght 32tot traenen, siende het goet, dat ick door haer ontfanghen hebbe; 33my dunckt, dat sy my dickwils her-baert heeft: och wat goet ver-³³

8 Gheestelijcke Dochter, Geestelijke dochters waren ongehuwde vrouwen, die zich bezighielden met werken van naastenliefde en devotie. Deze vrouwen stonden onder leiding van een priester, doch woonden niet in kloosterverband bijeen. Soms waren ze Derdeordelingen. Ze waren aan hun kleding kenbaar. In Zuid-Nederland werden ze ook ‘kwezels’ genoemd, in Noord Nederland meestal ‘klopjes’ (zie A. Staring, ‘Een Carmelitaanse kluizenares’ in Carmel I (1948-49), p. 290)

11 exemplen, stichtelijke verhalen

14 beweeght, overgehaald

17 al-hoe-wel... Kinders gonck, alhoewel het er nog kinderlijk aan toeging

18 Beminden, aanspreekvorm voor Christus; term uit de Bruidsmystiek, waar de liefde van de mystica tot Christus uitgedrukt wordt in termen van de aardse verhouding tussen bruid en bruidegom

25 houwelijcken, huwen

28 H. Communie, plechtige communie, gedaan op de leeftijd van 10-12 jaar
maeckte, zorgde ervoor

29-30 weerdelijck, op een waardige wijze

30 voorsichtigheyt, bedachtzaamheid

33 her-baert, (in geestelijke zin) tot een nieuw, tot een ander mens gemaakt

[p. 33]

34oorsaecken de Ouders aen hunne Kinderen, door hunne goede 35exempelen, vermaninghen, ende Godtvruchtigheyt! dat blyft dick-³⁵36wils al langh aenkleven, al oft in het herte van hunne Kinderen³⁶ 37ghegreffiet waere, oock daer naer vruchten voort-brenghende,³⁷ 38dickwils naer hunne doodt.

39Dit hebbe ick bemerckt in mijne Suster Clara, die nu over een³⁹ 40jaer ghestorven is, soo sy ghehouwelijckt was met een seer goedt 41ende Godtvruchtigh parture, soo reguleerde sy haer gheheel in⁴¹ 42haere familie te regieren, op de maniere, ghelijck sy ghesien had-⁴²43de in ons Ouders huys: een dinghen behaeghde my seer, dat sy alle 44weken een devotie instelde ter eeren van Onse L. Vrouwe, Sater-45dagh 's avonts maeckte sy eenen Autaer ghereet voor haer huys⁴⁵ 46op de straete, met licht ende het beeldt van Onse L. Vrouwe, daer 47op, vergaderende de ghebueren, ende alle de kinderen van de straete, 48om met groote devotie te singen de Litanien van Onse L. Vrouwe.

35 exempelen, hier: voorbeelden

36 al, (langh), heel (lang)
aenkleven, nawerken
al oft, alsof het

37 ghegreffiet, gegriffeld, geënt (WNT, V, 718)

39 over, (dial.) voor

41 parture, man
reguleerde, schikte, was tevreden

42 familie te regieren, de huishouding te besturen

45 Autaer, altaar