Het leven van Maria Petyt (1623-1677)

Regelnummers proza verbergen

V. Capittel

1Op dat den goeden aert ende Godtvruchtighe gheneghentheyt beter 2in ons soude aenwassen, soo was mijnen goeden Vader ghewoon 3voor sijne kinderkens dickwils te lesen de Levens der HH. Maegh-4dekens, waer door hy ons trachte seer te verwecken ende moet⁴ 5te gheven tot den Maeghdelijcken staet; hy prees ons de Maegh-6delijcke reynigheyt soo aen, hy verhief die soo hoogh, dat niet om⁶ 7segghen en is; welck een gheluck dat het was JESUS te verkiesen 8tot eenen Bruydegom, ghelijck die jonghe HH. Maeghdekens ghe-

4 te verwecken (tot), op te wekken (tot)

6 dat, dat het

[p. 29]

9daen hadden; dat het al een andere saecke was te trouwen met⁹ 10eenen onstervelijcken Bruydegom, ende soo voorts; hy maeckte ons 11herte hier toe soo dorstigh, ende soo haeckende, dat wy niet en¹¹ 12kosten peysen op eenen anderen Bruydegom, als om JESUS te 13nemen voor onsen Bruydegom: want mynen Vader stelden ons 14t'samen voor ooghen de verganckelijckheyt ende ydelheyt van alle 15't ghene dat op de werelt te vinden was; dit was sijn ghemeyn¹⁵ 16spreeck-woort, het is al ydelheyt der ydelheden, de werelt is al^16-17 17ydelheyt.

18Dit oprecht, onnoosel ende Godtvruchtigh ghemoet is my by 19ghebleven tot den ouderdom van seven oft acht jaeren, alsdan liet 20my Godt overkommen de kinder-pocxkens, waer door ick verlore²⁰ 21de voorgaende schoonheyt des aenschijns, de aenghenaemheyt, ende²¹ 22bevalligheyt, soo dat ick eenighsins leelijck ende mismaeckt wiert; 23daer mijn Vader ende Moeder om bedroeft waeren, maer (soo my 24dunckt) Godt liet my dat overkommen om hun de al te groote liefde 25tot my, wat te matighen; want sy met te groote liefde op my ver-^25-2626vallen waeren, ende uyt vreese, dat ick de kinderpocxkens kryghen 27soude, soo leyde mijne Moeder my by myne Groot-moeder vier²⁷ 28mylen van daer, om dieswille dat mijn ghespelen, een dochterken 29van onse ghebuerte de pocxkens hadde, ende mijne Moeder my niet 30wel en kost van daer houden; ende siet soo ick op den wegh was,³⁰ 31soo verschrickte ick seer van een kindt het welcke ick sagh seer 32mismaeckt vande pocxkens; door dat verschricken, kreghe ick die 33terstont, ende niet teghenstaende, datmen aen my geenen kost, 34oft moeyte en spaerde, ende alle moghelijcke middelen ghebruyck-35ten, op dat ick daer van niet en soude mismaeckt zyn; nochtans be-36liefde het aen Godt, om mijne Ouders te versterven, dat ick alleen 37van alle de kinderen, diese van my vatteden in't selve huys van mijne³⁷ 38Groot-moeder, soo leelijck daer van gheteeckent bleve.

39Als ick nu ghenesen was, quam mijnen Vader my t'huys haelen:³⁹

9 andere, betere

11 haeckende, heftig verlangend

15 ghemeyn, gebruikelijk

16-17 het is al ydelheyt... ydelheyt, zie Pred. 1, 2

20 kinder pocxkens, wind- of waterpokken; (OE, XV, 374); bij ons kinderpokken genoemd omdat zij de kinderen meest overvallen (WNT, II, 3070)

21 schoonheyt des aenschijns, uiterlijke schoonheid

25-26 want sy... vervallen waeren, want zij koesterden een te grote liefde voor mij

27 ghespelen, (enk.) speelgenoot

30 soo, toen

37 versterven, beproeven

39 quam... haelen, bracht mijn vader mij naar huis

[p. 30]

40het Swerte-susterken, dat my besorght ende ghedient hadde, ver-⁴⁰41wachte van hem seer ghepresen te zijn, om dat sy soo wel haer 42beste ghedaen hadde, om my te bewaeren, dat ick niet blint ghe-43bleven en was, &c. Maer mijn Vader wiert soo bedroeft, my aldus 44mismaeckt siende, dat hy seyde, is dat myn kindt? Soo dat hy my 45niet meer en scheen te kennen, dan door sijne Godtvruchtigheyt⁴⁵ 46resigneerde hy hem inden wille Godts: maer hy en hadde dan soo^4646-47 47veel met my niet meer te doen, ghelijck hy placht, misschien, om 48dat ick inwendigh oock seer veranderde; want sedert dien tijdt, 49ick inwendigh veele gratien verloor. Ick wiert wat meer woest⁴⁹ 50ende wilt, en speelachtigh ghelijck andere kinderen, gheneghen om 51te spelen met de kaerte, heele daghen spelen op het ys in plaetse 52van schole te gaen, traegh tot den Goddelijcken dienst ende devotie,⁵² 53soo dat ick allenskens aen namp veele quaede manieren, ende ghe-^5353-5454neghentheden, daer ick mijne goede Ouders seer mede mishaeghde.

40 het Swerte susterken, de liefdezuster van de orde van St. Augustinus (cf. Antw. Idiot., 1510 i.v. zwartzuster)
my besorght, voor mij gezorgd

45 dan, pas nadien

46 resigneerde hy hem, berustte hij

46-47 maer hy... doen, maar hij ging dan niet zoveel meer met mij om

49 gratien, goede eigenschappen

52 traegh tot, ongeneigd tot

53 allenskens, langzamerhand

53-54 gheneghentheden, neigingen