Dr. Schaepman. Deel 1

maart 1844-juli 1870

[p. 356]

LXXIV.
‘Via del Sudario, 35’.

Nagenoeg om de veertien dagen gaf Herman in een langen brief verslag van zijn Romeinsch leven aan Vader en Mama. Den 1en December was 't deze:

Teergeliefde Ouders,

Ik kan nu wel met St. Niklaas geen klomp bij U komen zetten, en ik kan U, wat mij duizendmaal meer spijt, ook wel niets toezenden, maar een brief zult gij toch van mij hebben, als de post van het roover-koningrijk hem maar overbrengt. Daarom zult gij nu eens een huiselijk briefje van mij ontvangen. Gij zult eens juist weten wat mij hier bevalt en hoe het hier is.

Koud is het hier even als bij U, dat is zeker, maar toch heel anders. Van 's morgens half zeven (want ik moet al vroeg op) tot 10 uur toe is het nogal frisch en, na zonsondergang, 's winters onaangenaam. Nu heeft men op kamers als de mijne geen kachels, en het ellendigste is, ook geen plaats of geen gelegenheid om kachels te zetten. Dat maakt het soms op een groot vertrek met steenen vloer en zonder tapijten wel wat frisch. Victor's voetenkleed doet mij dan ook goede diensten als voetzak, als supplement beddedeken, etc.

Ik woon geen 10 minuten van den Corso af, een zestig trappen hoog en heb éen kamer. Ik denk evenwel spoedig te verhuizen, beter en goedkooper, ik kom dan bij een Monsignore aan huis. Mijn huisbaas is een graaf, maar het is me een grafelijke familie! Elken Zaterdag moet de signore Olandese voor reddende voorzienigheid spelen, en zijn 2½ scudi, 7.50 fr. redden het schip van staat. Dan komt mij de geheele familie de hand kussen, wat heel stichtelijk is, maar wat mij nogal zeep kost. Mamaatjen, ik wou dat je die spektakels eens zag, eerst de Conte en de Contesa, dan de twee jonge contes, de twee jonge contesines, en dan nog een schoondochter met een paar jankende kinderen. Hoe of die kleine Italiaansche apen in het leven blijven, mag de Hemel weten, maar als je ziet hoe nonchalant met dat goed wordt omgesprongen, dan begrijpt gij niet hoe het zulke beeldschoone kindertjes kunnen worden. Ze houden ze onder den arm als een zak meel met een ménschen-

[p. 357]

kopjen er aan. De moeders slepen ze overal mee, ik geloof tot in den biechtstoel. Soms als ik de trap opga, zit er een zoo'n creatuur schoon te maken en steekt de hand tegelijk uit: ‘Oh, bello signore mio, pella madonna!’

Er is hier genoeg om te lachen en genoeg om zwart te kijken. Ik zou wel soms bij U in Arnhem willen zijn, maar als ik weer naar de lucht kijk, ah! il cielo d'Italia, ah, die dat toch èens gezien heeft, is verliefd tot in den dood toe.

Maar gij weet wel dat ik toch wel bij U zou willen zijn en eens lekker praten, sans gêne, en onder ons, alles wat ons op het hart ligt weggooien, en bij elkaar zijn, dat zal onze Lieve Heer wel weer geven. Verbeeld je nu maar dat ik U van Italië en van Rome vertel. Daar zijn hier kerken voor alle soorten van heiligen, en er zijn er wel twintig waar ik altijd voor Johan en Henri kan bidden, en vooral bid ik voor U.

Ik ontbijt op mijn kamer na de lessen, om half elf, met koffie en ongeboterd brood en worst of aleens met ham. Dan studeer ik tot half drie, rook om 1 uur een sigaar en lees De Tijd, want dan komt de post. Om half drie les tot half vier, om vier uur ga ik eten: soep, vleesch, groenten met olie doorbakken en gebalsemd en met look gekruid, en een tros druiven, die zijn hier altijd en heel gezond. Om vijf uur ga ik weer studeeren en maak soms een visite. Ik ga wel eens naar luitenant Artz, die in mijn buurt woont en mij een visite bracht. Hij groet u ook. 't Is een heel net officiertjen, maar een beetjen tenger. Toch houd ik de meeste tijd voor studeeren en lezen, als er geen geestelijken of studenten komen. 's Avonds soupeer ik met brood of kastanjes en een glas wijn, wat ruim voldoende is en mij 4 basocchi - 10 cents kost.

Daar heb je me nu! Hoe ik slaap? Best, want het gedierte heeft genoeg van mij. Ik heb ook weer een wekker bij mijn bed, maar ik word hier wel wakker. Ik zie er met een breeden mantel en een steek heel deftig uit. Als ik eens plenty heb laat ik mij fotografeeren, en als ik weerkom hou ik toch het pak aan. Dan zul je eens wat zien. Die mantels zijn van cachemire (als het niet goed is kan Mama het verbeteren) heel breed, want ik wikkel mij er heel in.

Maar één ding zou ik toch almachtig graag hebben, dat Vader en Mama zich lieten fotografeeren. Dat zou mij nu boven alles plezier doen, want dat is toch maar jammer, dat ik die nooit

[p. 358]

eens aankijken kan. Waarachtig, dat zou ik toch erg graag hebben, en dan hoeft die brief ook niet gefrankeerd te zijn.

Zondags ga ik eten met Prof. Feije (een allerbeste man) tenminste als ik niet bij Mgr. Darauni ga. Wij gaan weleens samen naar de ‘Deutsche Küche,’ zoo heet hier een restauratie, waar men Sauerkraut en Rijnsche wijn kan krijgen.

Ik spreek hier zoowat alle talen, want ik ga met alle studenten om. Vooral met Duitschers en Engelschen. Bij die Duitschers ga ik dan disputeeren. Eerst steken wij een lange pijp aan, (elke Duitsche student heeft er zes op zijne kamer en erg vies ben ik niet meer) en dan begint het, tot onze geleerdheid eindelijk in rook vergaat.

Nu is de Kersttijd begonnen, en hoop ik eens goed voor U allemaal te bidden, en laat onze Lieve Heer U nu eerst maar eens wat zegen en voorspoed in uw St. Niklaasklomp brengen. Dat hoop ik maar, want ik zou zoo graag, zoo vreeselijk graag hebben dat je eens lekker rustigjes zitten kont. Maar kom, wij zien naar boven en dan is het best, hé?

Ik zal U met Kerstmis alles beschrijven, zoo nauwkeurig of het een fotographietjen was. Als mijn brieven niet goed zijn, dan schrijf het maar, dan maak ik ze anders, want goed zult ge ze hebben, dat zal.

De portefeuille van Tante Caroline heb ik door alle Contes en Contesines van mijn huis laten bewonderen en, E magnifico, zeiden ze. Ik zei dat dat een cadeau van mijn tante was. Toen dachten ze dat moest wel een prinses wezen. Nog eens Adieu, God zegen je.

Er zijn er hier laatst eindelijk eens twee geguillotineerd. Alles is zoo rustig als bij U.’

Lief en leed dus te zamen. Zoo'n Italiaansch regiem.

Dat heette wel zeker vasten voor zijn Hollandsche maag. En 't kan best wezen dat onder alarmgeklep van daarbinnen de volgende regelen werden geschreven:

‘Waartoe het ontkend? Rome legt soms ontberingen, onaangename, stoffelijke ontberingen op... Maar zoudt gij het vleijend vinden, zoo men van u zeide, dat gij door een stoffelijke ontbering u het genot van het hooge en het heilige liet bederven?’