Dr. Schaepman. Deel 1

maart 1844-juli 1870

LXVIII.
Ter zalige gedachtenis van pater Giovanni Perrone.

Aldra had Herman een wit voetje bij Pater Perrone, die rector was. Een oude man alree, een vijf-en-zestiger; maar flink droeg hij zijn jaren. Hij was afkomstig uit Piëmont, en had te Turijn zijn doctorstitel in de Theologie verworven Perrone was een der eersten geweest, die in de nieuwe Jezuieten orde trad, toen Pius VII in 1814 kloekmoedig herstelde wat de àl te schuchtere Clemens XIV had opgeheven veertig jaar vroeger. Aldra werd Perrone professor in de dogmatiek te Orvieto; en vandaar werd hij op 't Collegium Romanum beroepen. Zijn Praelectiones Theologicae, die verschenen van 1835 tot 1842 en uitdijdden tot negen deelen, maakten hem wereldberoemd.

Hij doceerde tot 1848, toen hij met zooveel anderen voor de Revolutie vluchtte. Hij toog naar Engeland; maar zoodra te Rome de orde hersteld was, keerde Perrone terug tot zijn professoraat.

Gregorius XVI en Pius IX schatten den eenvoudigen, eminenten man bijzonder hoog, en lieten hem als raadsman dikwijls ontbieden. 't Was Perrone die het Hermesianisme had doen veroordeelen; en bij de afkondiging der Onbevlekte Ontvangenis had hij een groot deel van den zwaren voorbereidenden arbeid verricht.

[p. 316]

Nu gaf hij maar zelden nog les. Schitterend was zijn voordracht nooit geweest, maar met uiterst fijnen takt wist hij steeds de zuiver-katholieke leer voor te stellen en al de schakeeringen der dwaling op te sporen.

Nu was Perrone bezig aan een laatste groot werk: ‘De Domini Nostri Jesu Christi divinitate adversus hujus aetatis incredulos, rationalistas et mythicos libri tres’. En zijn waardigheid van rector en geleerde was voor Herman thans nog verhoogd door het ambt van Pauselijk theoloog voor 't aanstaande Concilie, dat aan Perrone was opgedragen. 't Bleek ook den rector algauw dat die jonge Hollander zich niets liet afschrikken door de negen deelen Praelectiones, en dat de eene bundel na den anderen van dit neo-scholastieke modelwerk werd opgenomen in dat heerlijk uitgerust intellect.

Telkens bracht Perrone, ten overstaan van Schaepman zoowel als van andere talentvolle jongens, waarschuwend het voorbeeld van zijn oud-vriend Passaglia te pas. Ze waren lange jaren samen in de orde geweest, en veel hadden ze samen geredetwist. Maar Passaglia was in liberaal-politieke strevingen verward geraakt, en eindelijk, in 1858, had hij de orde verlaten. Hoe jammer! de heerlijke schrijver van de Ecclesia Christi, de godvruchtige verzamelaar van De immaculato Dei-parae Virginis conceptu, de schrandere polemist van La vita di Gesu, scritta da Ronan, discussa e confutata was nu de wereldlijke heerschappij van den Paus aan 't bestrijden, en bracht het nu met zijn Roomsch-Katholiek geweten overeen, een gewaagde Moraal-philosophie aan de universiteit te Turijn te doceeren. Perrone bad en deed bidden voor zijn weerspannigen vriend. De brave rector beleefde 't wel niet, maar later heeft zich Passaglia volkomen met Paus Leo verzoend.