Monarchia Mondana. Werreltsche Opperhoofdigheyt.
Een jonge Maeghd, van een moedigh en hovaerdigh opsicht, wesende gewapent, en onder de Waepenen een kostlijcke Rock van root schaerlaecken, en midden op de borst een kostlijcke Bagge met een Diamant, en in plaets van de kroone, sal haer hoofd, op de maniere als een Soone, omstraelt zijn, hebbende brooskens aen de beenen, kostlijck geborduyrt en beperelt, van grooter waerde.
Zy sit op een aerdsche kloot, houdende vier Scepters in de rechter hand, steeckende de slincker voorste vinger recht uyt, als of zy iet wilde gebieden, met een Letter-rolle Omnibus unus, Ick ben allen, eene.
Van de rechter sijde staet een seer wreede Leeuw, en een Slange van uytnemende groote: aen d'ander slincker sijde, sullen eenige gevangenen met kroonen op 't hoofd, geboeyt ter aerden leggen, neffens eenige Krijghs-gereetschappen, als Trompetten, Trommels, Vaendels, Standaerts, en kroonen van verscheyden Rijcken: oock geld, eedelgesteenten, goude keetens, en andere rijckdommen.
De Monarchie is niet anders, als de opperhoofdigheydt van een persoon alleene, want de naem Monos bediet alleene, en Archi bediet Hoogheyt. Iongh wort zy geschildert, om dat alle Philosophen seggen, dat het den Iongelingen eygen is, eergierigh en hooghmoedigh te wesen, en boven andere te heerschen, waer over Homerus seyt 2 Iliade, daer sal zijn een Heere, en een Koningh. Hugo seyt, de hovaerdie is een schandige verheffinge, die haer mindere verachtende, pooght over haer meerder, en die haer gelijck zijn, te heerschen. Het bewijs van 't hooghmoedigh en opgeblasen opsicht, is een teycken van een ongematigde genegentheyt totte eygen hoogheyt, die meest in hoovaerdige en trotse gemoederen, plagh te vallen.
Gewapent sitse, om datse een ander soude schrick en vreese aenjaegen, oock om datse sou vaerdigh zijn, om die geene op 't lijf te vallen, die haer soude derven tegenspreken en met haer twisten.
De roode korte onder-rock of fardigalijn bediet de hooghmoet, die door de stoutigheyt aenwast, om met een vast en onversaegt gemoed boven te drijven.
Zy draeght een Bagge met een Diamant op haer borst: want gelijck dese steen vermaert is van een onquetselijcke hardigheyt en onverwinnelijcke kracht, wederstaende vijle, mes, als mede de kracht van 't vier, alsoo soeckt van gelijcken een Opperhoofd met onverwinnelijcke hartneckigheydt tegenstand te doen, alles wat sich tegens hem wil verheffen.
Zy draeght in plaets van de kroone, stralen als de Soone, om te vertoonen, dat gelijck de Sonne eenigh en alleen is, dat dese sich oock van gelijcken, alsoo waent te wesen, als die sich laet voorstaen, dat hy meer is als een ander, door dien hy sich ontsaghlijck maeckt, dat niemant hem naulijx, met het gesicht, noch min met zijn persoon, derf naederen. Waerover Stobaeus, in zijn 45 Sermoon, door den mond van Antoninus verhaelt, dat seecker Man van Lydien by Croesus quam, en tot hem seyde, Indiender twee Sonnen aen den Hemel waeren, dat het groot gevaer liep, of niet alles soude verbranden, en dat die van Lydien daerom oock maer eenen Koningh aennaemen, om datse twee, te gelijck, niet kosten verdragen. En daerom vertoonen wy 't ontwerp van dese beeldenisse, datse sit op de aerdsche globe, als die alleene en de opperste verheven is, boven alle andere.
De brooskens plachten de Helden, Vorsten en groote Personagien te dragen, en om meerder hoogheyt en aensienlijckheyts wille, zijnse met goud en kostlijcke steenen, van grooter waerdie beset. Zy houd mette rechter hand de vier Scepters, om de heerschappy van de vier deelen des Werrelts, uyt te drucken.
Het wijsen van de slincker voorste vinger mette letter-rol Omnibus unus, is van uytmuntentheyt en gebiet een klaer teycken.
Dat 'er een seer wreede Leeuw, en een boven maeten groote Slange ter sijden staet, bediet, nae Pierii seggen in 't XV boeck, dat de Slangen metten Leeuwen vergeselschapt, diemen oock by de beeldenisse van de Goddinne Ops plagh te setten, bedieden de heerschappie van de geheele Werrelt.
Zy houd de Tropheen en Zeeghteyckens aen de slincker sijde, alwaer de Koningen, die geboeyt ter aerden verslaegen leggen, met alle den buyt en rijckdom, als mede andere
Auteursrechtelijk beschermd