Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

De Sinnen, gelijckmen die in een beeld kan vertoonen.

Een Iongelingh met veelderley verwen gekleet, hebbende een krans van verscheyden bloemen en vruchten op 't hoofd, als mede een Vederbos of Pluym, die sich, door den Wind, schijnt te bewegen, hebbende in de slincker hand een Cyther, Luyt of Fluyt, en aen de rechter een Handschoe.

Hy wort Iongh gemaelt, om hier door aen de Iongheyt de vluchtigheyt van de sinnen te vertoonen: En de verscheyden verwen drucken uyt den sin van 't gesicht, die te gelijck met het licht, een voorwerpsel zijn, als mede de bloemen en vruchten voor den Reuck, de snaeren en de instrumenten voor 't Gehoor.

Het gevoel wort door de Handschoe uytgedruckt, alsoo zy de hand voor de koude, of voor de Sonne en hette bewaert, en voor diergelijcke dingen die 't gevoel aengaen.

[p. 470]

De Vederbos op 't hoofd, bediet dat de Sinnen sich soo licht bewegen, als de pluymen, door een kleyn windeken.

De vijf Sinnen.

Om alle de vijf Sinnen des lichaems in eene beeldenisse te vertoonen, kan men een Ionghman afmaelen, in 't wit gekleet, die een Spinneweb op 't hoofd heeft, en sal ter sijden hem hebben een Aep, een Gier, een wild Vercken, en een Losch of wilde Kat. Men gelooft dat yder van dese Dieren, in 't besonder, scherpe Sinnen hebben, waer in zy den Mensch te boven gaen. Daerom seggen dese Dichten:

Nos Aper auditu, praecellit Aranea tactu,
Vultur odoratu, Linx visu, Simia gustu.

Dat is:

't Wild Swijn wint door 't gehoor, de Spin door 't teeder raecken,
De Gier door reuck, de Losch door 't sien, en d'Aep door 't smaecken.