De Ommegangh is een Huys-gebruyck onder vrienden en persoonen, die malkanderen kennen, en om eerlijcke en vrolijcke oorsaken beminnen: En daerom seghtmen datter geen aengenaemer noch geneughlijcker dingh in 't leven van den Mensch is, als een soete ommegangh. Seecker wijs Man seyt: De ommegangh is een Broederschap der Menschen, en een lieflijcke t'saemenkoutinge, waer door de gemoederen onderlinge worden verquickt.
Hy wort een Man en geen Vrouwe afgebeelt, om dat niet alleen de Ommegangh den Mannen beter als den Vrouwen past, maer om dat het Griex woord homum daer toe insonderheyt van verscheyden geleerden genomen wordt: En daerom kander geen recht Man wesen sonder ommegangh, want wie onder 't Volck niet heeft verkeert, die heeft eervaerentheyt noch oordeel, jae men seght, dat hy sonder verstand is. Derhalven seyt Aristoteles, dat de Mensch die alleen leeft, meer als een Mensch moet zijn, of 't moet een beest wesen. Iongh wort hy gemaelt, om dat Aristoteles seght dat de Iongelingen grooter liefhebbers van de vrienden en van 't geselschap zijn, als wel eenigh ander Ouder, en derhalven soecken zy gaern by een ander te zijn, niet eens op haer voordeel of profijt lettende, denckende dat haere vrienden oock van dieselve aert en natuyre zijn.
Lachende en vrolijck, en in 't groen is hy afgeschildert, om datmen in de kruyden, boomen, weyden en bergen niet vrolijckers noch aengenaemers voor 't gesichte kan sien als dese verwe, diewelcke oock door haere lieflijckheyt en schoonheyt, alles doet bewegen, jae totte Vogeltjens toe, die daer door haere sangerige keeltjes op 't lieflijxt en vrolijxt doen klincken: Maer de Ommegangh doet noch, met meerder genegentheyt, de gemoederen van andere, totte vrolijckheyt opwecken: betaemende 't selve een eerlijck en deughdigh gebruyck. In dese beteyckenisse hebben wy hem de Lauwerkrans gegeven, om dat wy de eerlijcke en deughdlijcke Ommegangh hebben willen vertoonen, de lasterlijcke en schandige ter sijden stellende, als die geene, die men met alle naerstigheyt moet haeten, vliedende dieselve als vervloecklijck en verderflijck: En daerom seght Aristoteles in zijne Oeconomie of Huysbestieringe: Een wijs Man moet niet over al verkeeren. En Seneca seght: Ghy sult met die verkeeren, die u sullen beter maecken.
De tacken van de Mirten en Granaetappels, die alle beyde bloeyen, en met seer schoone swieren onder malkanderen geslingert zijn, bedieden dat onder den Ommegangh, de eenigheyt en waere vriendschap seer wel past, en datse van beyde sijden eenen goeden reuck van sich behooren te geven, en leeren onderlinge van dese planten, gelijck Pierius verhaelt, malkanderen alsoo beminnen, dat, al staen dese Wortelen, oock verre van malkanderen, soo sullen zy sich nae den anderen voegen, en malkander omhelsen; tot beschaemtheyt van die geene, die den Ommegangh vlieden. Dese soudemen mogen seggen, datse zijn van de verkeerde Natuyre van den Philosooph Timon, diewelcke seer vermaert was, door den haet, die hy een yder Mensch toedroegh, doch hy hadde eenen vriend Apemantus, die van dieselve aert en Natuyre was: En als zy beyde, op seeckere tijd, aen eenen taefel, die wel opgedischt was, stonden, seyde Apemantus, dat dit een schoon Gastmael was, want zy waeren maer met haer tween, waer op Timon antwoorde, dat het noch schoonder soude wesen, indien hy daer niet tegenwoordigh waere.
De tonge, die boven dese plante staet, bediet, dat de Natuyre aen den Mensch de spraecke heeft gegeven, niet daerom, dat hy met sich selve sal spreken, maer om andere daer mede te dienen, en de genegentheden van ons gemoed uyt te drucken: door welck middel de Menschen gebracht worden, om malkander te beminnen en sich in vriendschap te verbinden.
Dat hy een weynigh geboogen staet, en 't been wat achter uyt steeckt, als of hy eerbiedigheyt wilde aen iemant betoonen, als mede met den open arm, gelijck boven geseyt is, bediet, dat by den Ommegangh betaemen geschicktheyt van hoflijcke zeeden, goede manieren, goeddadigheyt en beleeftheyt, om met alle eerbiedigheyt die geene te omarmen en te ontfangen, die eene oprechte en deughdlijcke Ommegangh waerdigh zijn.
De spreuck Veh Soli, die hy in de rechter hand heeft, is genomen uyte spreucken Salomonis, alwaer hy Wee uytroept, aen die alleene is: En daerom behooren wy met
Auteursrechtelijk beschermd