Cesare Ripa's Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants

Castita Matrimoniale. Houlijxsche Kuysheyt.

Een Vrouwe in witte kleedinge, hebbende om haer hoofd een krans van Ruyte, en in haer rechterhand een Lauwer tack, en in de slincker een Tortelduyve.

De Ruijte heeft eygenschap om de wellust te breydelen, door de scherpicheyt van hare reuck, wesende van een doordringende kracht, en door hare hette soo doetse de opgeblaesen windicheyt slancken, en lescht den

[p. 264]

brand van de Venerische Liefde uyt. Gelijck Mathiolus over Dioscoridem verhaelt.

De Lauwer tack isser by gestelt, om de groote gelijckheyt die dese boom mette kuysheyd heeft, want die selve moet geduyrigh zijn, even gelijck het groen van den Lauwer gedurigh is, zy moet oock krijten om den brand der Liefde tegenstant te doen, even als de Lauwer blaeders doen, diewelcke als zy met haere tacken op 't Vier worden geworpen, soo sullen zy krijten en den brand tegenstaen. Hier over versiert Ovidius, dat Daphne, de kuyssche Vrouwe, verandert is in een Lauwerboom.

De Tortelduyve leert ons, door haer eygen voordaed, datmen nimmermeer zijn eere moet bevlecken, noch de Trouwe die in 't houlijck belooft is, verkeerende alleenlijck en altijd met die geene die zy eenmael tot haer geselschap heeft aengenomen.

Men kander het Armelijntjen oock toe nemen, om de groote sorge die het draeght, van zijnen witten en suyveren huyd niet te besmetten, sullende liever in 't Vier lopen, als dieselve bemorssen. Van gelijcken doet oock een kuysche Vrouwe.