Fortuna. Avontuyr.
Een Vrouwe swevende op eenen boom, die mette oogen verbonden is, en die met eenen langen stock op de tacken desselven slaet, alwaer van boven eenige gereetschappen nedervallen, die tot verscheyden bedieningen behooren, als Scepters, Kroonen, Edelgesteenten, Wapenen, Boecken &c. En aldus maeltse Donus af.
Eenige noemen de Fortuyne de werckende kracht der Sterren, diewelcke de natuere der Menschen verscheydentlijck bestiert, bewegende de sinnelijcke genegentheyt: en daer door, buyghtse dieselve oock, op een seeckere maniere, doch sonder de reedelijcke genegentheyt geweltaen te doen, en sonder datse daer door in 't wercken eenige dwangh gevoelt: Maer in dese Beeldenisse, wortse alleen genomen voor die saecke, die by geval geschiedt, en dieder kan wesen in die dingen, die sonder opmercken van den Wercker altemets plaghten te gebeuren: diewelcke, om dat dieselve dickwijls groot quaed of groot goed, aenbrengen, soo hebben de Menschen, die dit niet konden begrijpen, wat het voor een saecke soude mogen wesen, die iets soude konnen te wege brengen, sonder dat de Wercker daer van weet, door haere inbeeldingen, een Vrouwe versiert, die daer soude wesen een Heerscherinne van dit werck, haer noemende de Fortuyne. En aldus wortse, door den Mond van de onwetende, altijt geheeten. Blind wortse, in 't gemeen, afgebeelt, om uyt te drucken, datse d'eene niet meer als d'ander gunstigh is, maer lieft en haet dieselve sonder onderscheyt, vertoonende wat teycken 't geluck haer vertoont. Waer door het gebeurt, datse eenen boeve op den hooghsten trap van eere verheft, diemen behoorde aen een galge te hangen; en een ander die groote eere waerdigh is, doetse in groote ellende en armoede vervallen. Maer dit segh ick, nae 't geene de Heydenen en 't onwetende volckjen daer van verhaelen: Doch dit is de waerheyd, dat alles door de Godlijcke Voorsienigheyt wort bestiert, gelijck D. Thomas seyt. De Menschen die onder den boomstaen, geven getuyghnisse van de oude spreucke, te weten, dat een yder Mensch Heer of Wercker is van sijn eygen Fortuyne. Hoewel 't waer is dat iemant, gelijckmen seyt, kan geluckigh wesen, nochtans soo hy niet van een goet oordeel is, om den wegh des levens, door een behoorlijck middel te rechten, soo is 't niet mogelijck dat hy kan komen tot het eynde, waer toe hy, door sijne werckinge, begeert te geraecken.