| |
| |
| |
Toe-eygheninghe,Aen alle Edele Verstanden,En Aenraedinghe totte eerlijcke Konsten en Wetenschappen.
GHy die door 't heylich vocht zijt deftigh opgetogen,
En hebt de reyne melck der wijsheyt ingesogen,
Die van een hooge geest, en uyt een edel hoofd,
Zijt uyt Iupijn gebaert en uyt sijn breyn geklooft:
Ghy die sijn fackels volgt, en 't vrolijck licht siet blincken,
En daeglijcks zijt gewoon der Goden dranck te drincken,
Wiens lippen zijn bedouwt met overheylich nat,
En die de wijsheydt gaert in een vergulden vat:
Ick bid u soete Ieughd, waer toe dus overgeven,
Dat ghy u hooghe Geest, buyght na het wulpsche leven?
Seght waerom heeft de waen, in u brood-droncken hert,
Dus krachtelijck u ziel betovert en verwert?
Dat ghy dus heel ontaerd, u voeght na slinckse weghen,
Waer door, dat lof noch eer, noch hoogheyd word verkregen,
Maer schuyft dat schoon juweel, der deughden edel pand,
Dus onbedacht ter sy, en dwaeslijck van der hand.
Gewent u geestigh breyn tot treffelijcke saken,
Dat suldy metter tijdt een hooger wijsheydt smaken:
Want of schoon d' aenvang suur, ook moeyelijck valt en swaer,
Soo word het eynd gekroont met Eer en Staet hier naer.
Dan wat door 't klamme sweet, besuurt wort en verkregen,
Dat plaghmen, boven 't Goud, te eeren en te wegen:
Vermidts het vluchtich goed kan erven eenich swijn,
Maer hy kan van de konst gaen Heer of Erve zijn.
Dus moetmen om de deughd den steylen bergh bestappen,
En schreumen noch het sweet, noch oock de schuyne trappen:
Want door gestade vlijt en sloven in der nacht,
Wort wijsheyd, door de Konst, ter werelt voortgebracht.
| |
| |
Siet hoe de Koopman slaeft door onbekende wegen,
En u met lijf en siel tot alle winst genegen:
Ia om dit loose goed hy alle dingen waeght,
Tot hy de buyck vol nat of sijde kleeders draeght.
O onbedachte mensch? (versopen inde baren
Des Geld-suchts) hoe derft ghy door 't bracke water varen,
Om een soo snooden winst die self sijn Meester hoont,
Die voor sijn soete rust, hem schandelijck beloont?
V Geest gaet hooger aen: Neen, neen, ghy moet u wennen,
Dat Wijsheyd, Eer en Konst, u wagen altijd mennen:
V Land moet zijn be-egt, beploeght met wackre vreughd,
Soo dat ghy 't nare sweet van d' oxsels ruycken meugd,
En d' arbeyd niet ontsien, waer door ghy werd verheven,
Maer ruycken na de lamp, de opkomst van u leven.
Ghy siet den waren loon voor uwe vlijd bereyd,
De Eer en hooghe staet, der Deughden treflijckheyd:
Om soo tot eender tijd den landen voor te schryven,
Hoe yder sijn beroep gerustelijck sal drijven:
Een wesen als een Vorst, uyt wien gestadigh vliet,
De grond-vest vande tucht, en 't loffelijck gebiet.
Daer suldy dan besien, wat konsten al vermogen,
Hoe heerlijck datse staen voor aller Menschen oogen,
En waer toe 't scherp vernuft, door Reden wordt gebracht,
En hoe het domme breyn wert over al veracht.
Geleertheyd maeckt haer volck tot alle konst genegen,
De Dom-aert dit versmaet en doeter alles tegen:
Want wat de Meester druckt 't is al vergeefs gewrocht,
De Plompaert word door vlijt tot geene konst gebrocht.
Hy is een grove steen, seer ruw en onbesneden,
Een doode Schildery, een beeldnis sonder Reden:
Een schaduw sonder Man, een leven sonder Geest,
Geen wesen, maer een schijn, en eene houte leest.
Noyt heeft Apollo 't hooft met Lauwer omgewonden,
Van die hy heeft te traegh en slaperigh bevonden,
Maer heeft den wackren Haen haer tot een beeld gestelt,
Die der Geleerden vlijt verkondight in het veld,
| |
| |
Die 's morgens voor den dagh, de lieve Son gaet wecken,
Op dats' uyt haer palleys en wooningh sou vertrecken:
En 't Byeken dat den dauw uyt alle kruyden suyge,
Dat u de rechte school die van haer deughden tuygt:
Dat nyvrigh uyt den Thym, en sy uyt duystre Boecken,
Gaen al 't verborgen soet met grooten yver soecken:
Waer over haer een krans van Lauwer wordt bereyd,
En tot een eeuwigh lof om haeren slaep gebreyt,
Om dat zy door de vlijt, Parnassus opgestegen,
Verkrygen Phoebus gunst en al der Musen zegen:
En door een stercke drift, verheven in de locht,
Is van haer al 't geheym der Goden door gesocht.
Hier sal Euterpes fluyt, een geestigh deuntjen speelen,
En ons haer soet vermaeck en blijdschap mede deelen:
De deuntjens van de Vreughd, die in een deftigh hert,
Ontsteecken eene brand in vrolijckheyd en smert.
Hier is geen vuyle mond', geen onbeschofte reden,
Geen dertelheydt of tocht, geen ongebonden zeden:
Maer eenigh vrolijck Lied, dat zedigh en verheughd,
Den Sangers onderwijst, in eerbaerheyd en deughd.
Hier is geen geyle praet, van Venus vryerien,
Maer een eerwaerde sangh, vol soete rymerien,
Die 't kuysche oor bevalt, en hout dat in bedwangh,
En lijd geen licht geral of vuyle Minne-ranck:
Sy hoefd voor oud noch jongh haer soete toon te decken,
Maer sal in yders ziel een nieuwe vreughd verwecken:
Want wie de Deughd en vreugd en eerbaerheyt vernoegt,
Daer is haer soet gefluyt en stemme na gevoeght.
En of hierom de Nijd haer eere wil benijden,
Soo tuyght de reden klaer, oock in dees woeste tijden,
Dat eerbaerheyt en deughd en wijsheyd alles plant,
Geluckig waer de Deughd en Wijsheyd is in 't Land.
D. P. Pers.
|
|