|
| |
[Bb ij ro] Des vrijdaechs, Johan .xi.
Doen vergaderden de hoochste Priesteren ende de Phariseen eenen raet, ende seyden: Wat doen wij? dese mensche doet veel teekenen ende ist dat wi hem also laten, so sullen si al aen hem gheloouen, ende die Romeynen sullen comen ende nemen ons lant ende lieden. Ende een onder haer ghenaemt Cayphas, die des seluen iaers die hoochste priester was, seyde tot haer: Ghi en weet niet noch en
| |
| |
ouerdenct niet, dattet ons beter is, dat een mensche sterue voor tvolc, op dattet gansse volc niet en verga. Dat en seyde hi van hem seluen niet, mer want hi was des seluen iaers de hoochste Priester, so propheteerde hi dat Jesus soude steruen voor het volck, ende niet alleen voor dat volck, maer op dat hi vergaderen soude bi een die kinderen Gods die verstroeyt waren. Van dien dach aen hielden [Bb ij vo] si raet, hoe si hem mochten dooden. Ende Jesus en wandelde nv niet meer int openbaer onder de Joden, mer hi ginc van daer in een lant bi de woestine in een stadt ghenaemt Ephrem, ende hi bleef daer met sijn discipelen.
Als Christus Lazarum verwecte vander doot so waren daer veel Joden die dat sagen die in Christum geloofden. Daer warender oock somighen die aenbrochten, om eenen danc aen de Bisschoppen ende Phariseen te verdienen. Geliker men altoos vint die te sermoon comen, daer Christus altemet wonderlic werct, niet om des godliken woorts wille, maer om de gene die daer comen ende geloouen, te verspieden ende aen te brengen aen de vianden der waerheyt, om in haer gracie te comen, Welc inder waerheyt niet en is dan Christum verraden ende vercoopen. Want dien geesteloosen hoop en soect anders niet dan Christum inder herten der gheloouiger te dooden, also dat si door Christum niet alleen salich en souden hopen te werden, mer door der heyliger mannen missen, vigilien ende door
| |
| |
de aelmoesen die si haer geuen. Si bekennen wel dat also is, als die euangelische leeraers vercondighen, maer si souden daer schade bi lijden. Ende al ist dat si niet dan haers selfs eygen profijt ende ghewin daer in en soecken nochtans so gheuen si wt, dat sijt om tghemeyn [Bb iij ro] profijt doen, seggende: Hoe sullen wijt met deser saken gaen maken. Laten wi hem deuangelium aldus prediken, alle tvolck sal in Christum geloouen, ende sullen hem Coninc maken. Ende als de Keyser ende de Romeynen dat vernemen die ouer ons domineren, so sullen si oorloge tegen ons aennemen, ende sullen onse steden ende ons goet nemen, ende volc verslaen. Nochtans dacht haer herte anders, te weten, Dese mensche Christus doet so groote teekenen ende dier so veel, dat ons tvolc af sal vallen, verachtende onse geestelicheyt ende heylicheyt, ende sullen ons die niet meer af coopen, ende wi die geeert sijn bouen Coningen, Heeren ende Princen, ende die allet goet der weerelt tot onsen profijte ghecregen hebben, wi en sullen niet beter noch weerdiger geacht werden dan die gemeyne man ende men sal ons eer afnemen dan meer gheuen. Dit wast dat de heylighe mannen sochten, dat is, het arm volc wt te suygen ende haer slauen daer af te maken. Ende niemant inder werelt en soect tgemeyn profijt min dan dese, die haer dat alder neerstelicste veynsen te soecken, welck si wel bewijsen daer schattingen, accijsen oft ander behulp totten ghemeynen profijte te doen is, daer sijn si alle wtgenomen. Ende als si den ghemeynen man niet om en connen gesetten, so maken si Heeren ende Coninghen toe, dien si doen verstaen. Laet ghi dit geschien datmen ons geestelike aldus veracht het sal ten laetsten oock op v comen. Op dat de weereltlike hant de vercondigers oft boden der
| |
| |
[Bb iij vo] Euangelischer waerheyt souden veruolgen, met alle diese hooren. Ende in dien dat si segghen dat hi groote teekenen doet, geuen si genoech te kennen dat van God moest sijn, ende nochtans wilden sijt te niete doen, welc haer onmogelic was. Want daer sijt aldermeest mede waenden te niet te doen, te weten, met dooden ende Christum cruycen, daer vermenichfuldichden sijt aldermeest mede. Want al doodden si tlichaem Christi si en consten sijn cracht noch sijn woorden die hi achter gelaten hadde niet gedooden, mer die stercten betuychden si daer mede. Aldus ooc, al ist dat die vianden des Euangelijs de euangelische waerheyt mogen veruolgen in den lichaem Christi, dat is in die geloouige, die elc een lidt vanden geesteliken lichaem Christi is, ende al dooden si die met yser ende vier, si en connen de euangelische waerheyt niet gedooden. Ende daer si alder meest mede wanen te verdoen, ende wt de herten der menschen te doen, daer door maectse God alderbest leuende ende alderstercste. Want als si sien dat so veel menschen hen voor de leeringhe also veel lijden, so dencken si wel, dat die ymmer seker moeten sijn, dattet de waerheyt is daer si so veel voor lijden. Ooc so weten si wel dat van begin der werelt altoos de partije die de waerheyt haten, veruolcht hebben. Ende die de waerheyt beliden niemant en veruolchden, mer de veruolginghe selue geerne leden, also wel blijct aen Abel, de Propheten, Christum selue ende sijn Apostelen. Ende daerom so si die kinderen van Israel meer verdructen, so si [Bb iiij re] meer vermenichfuldicht werden Exo .i. Ende si en mogen daer geen schade aen der sielen doen, mer wel groot profijt, met al haren raden, want daer si tegent profijt der geloouiger wanen te spreken ende tegen Christum te raden, daer spreken si alder- | |
| |
meest voor de geloouige, so hier wel blijct aen desen Bisscop Cayphas die propheteerde dat hi dat selue niet en wiste,
Niet dat sijn meyninge was te propheteren oft dien sinne te spreken, want hi waende te seggen, Datmen Christum dooden soude, op dat niemant meer in hem en soude geloouen, op dat de Romeynen geen sake en souden hebben tegen hen lieden te orlogen, ende op dat si haer eere, goet ende dienst niet verliesen en souden, nochtans so sprac God anders, tegen Cayphas wille ende meyninge, door sijnen sondigen onweerdigen mont, gelijc hi door Balaams ezelinne propheteerde Num .xxij. also propheteerde God ooc door desen Bisscop, seggende: Het is v orborlic dat een mensche voor tvolck sterue, op dat alle dat volc niet en verga, Dat is, tis beter dat Christus door sijn doot alle geloouige vander eewiger doot ende verdoemenisse verlosse, dan dat alle menschen om de sonden onser eerster ouders verdoemt moesten sijn. O dat was een salige ende troostelike prophetie voor alle die in Christum geloouen, Want een mensche had alle menschen in sulcker onsalicheyt gebrocht, ende dat doet ende vernieut elc mensche hem seluen, so dicwil als hi sondicht, dat alle creaturen den mensche wt dier noot ende onsalicheyt niet en souden hebben [Bb iiij vo] mogen helpen, mer souden alle verdoemt ende onsalich inder eewicheyt hebben moeten blijuen. Want de gene die vertoornt was, die was sonder beghinne. Nv hebben alle menschen, engelen ende alle creatueren een beghinne. Nv en mocht niemant God, die sonder beginne was versoenen noch genoech doen, dan een die sonder beginne was, welck ooc God moeste sijn, want daer niemant anders sonder beghinne en was. Nochtans so en conste die godheyt niet gelijden noch den doot gesteruen, die de mensche verdient had te steruen.
| |
| |
Daerom so moest God menschelike nature aennemen, in sulcker manieren die sonder sonde ende sonder alle beuleckinge of onsuyuerheyt geschiede, welc niet natuerlic en was. Daerom moeste die sone des Vaders dat hooge woort ouernatuerlic ontfangen ende geboren werden, ende een sonderlinge mensche werden, te wetene, sonder alle sonde, anders en hadde hi de onsuyuere niet mogen suyueren, noch de geuangene verlossen. Dat dusdanigen mensche soude steruen dat was ons orborlic, niet voor hem seluen, mer voor al die in hem geloouen souden: mer al wast ons bouen maten orborlic ende van noode, wi en hadden noch en consten dat nemmermeer verdienen, daerom so moest hi alleen wt puerder ende onuerdiender liefden genadelic voor ons steruen den tijtliken doot, op dat wi niet en souden steruen den eewigen doot. Ende dien tijtlijcken doot Christi moest also [on]weerdich ende bitter sijn, dat hi ghenoech mocht sijn der stranger rechtuerdicheyt Gods te vol- [(Bb v) ro] doen voor alle de eewige dooden, ende voor al de sonden alre menschen. Daerom moeste sijnen doot, eenen doot bouen alle doot sijn, ende sijn lijden, bouen alle lijden, niet alleen sijn wtwendich lijden, mer ooc sijn inwendich lijden. Also dat hi wel met Jeremiam Treno .i. had mogen seggen. O ghi alle die voorbi den wech lijdt, aenmerct ende besiet ofter ooc smerte is, gelijc de mijne. Dit was een prophetie ende alle prophetien moeten volcomen. Dat si volcomen is, dat betuycht dat werc, Is dese eene mensche dan gestoruen voor al die geloouen dat hi voor haer ghestoruen is, ende alle haer schult betaelt, ende voor al haer sonden voldaen, niet alleen voor die erfsonde, mer voor al des menschen sonden, Gelijck Isaie .liij. seyt. God heeft al onse sonden in hem ghesedt. Ende .i. Pet .ij. Hi heeft onse sonden gedragen
| |
| |
op dat houte etc. Ende .i. Joan .ij. Hi en is niet alleen een versoeninge geworden voor onse sonden, mer voor de sonden alder werelt. Ende Joan .i. Siet, dat lammeken Gods, dat wech neemt de sonden der werelt etc. Daerom so ist valsch, dat de ongeloouige wercheyligen seggen, dat Christus alleen voor de erfsonde voldaen heeft, Ende als wi weder sondigen, daer moeten wi selue voor voldoen, dien sal na haren gelooue geschieden, want so Joan .iij. staet. Die niet en gelooft, die is al reede verordeelt, Maer die vanden Heere can ghehebben te geloouen, dat Christus voor alle sine sonden voldaen heeft, sonder sijn eygen verdiente, ende voor sine sonden gestoruen, dien waert onmogelic dat den eewigen doot soude [(Bb v) vo] steruen, want dat waer teghen de rechtuerdicheyt, dat hi noch den doot vanden mensche soude eysschen dien Christus voor hem gestoruen is. Hier toe is ons orborlic dat dese een mensche na dese Prophetie ghestoruen is. Ende als de arme sondaer daer niet aen en twijfelt, so waert onmogelic hi en soude den genen lief hebben die voor hem gestoruen is, so dat hi nemmermeer den eewigen doot en mach steruen, Ende is bereyt dat die een mensche den ouden Adam, die dootlike viant Christi, in hem ghedoot werde, Christo te lieuen ende ter eeren, dat is, dat sinen eygen wille in allen dingen wtwendich ende inwendich gebroken ende gedoot werde, De welcke also hartneckich is, dat hi met eender simpelder doot niet te verdoen en is, want hi is so venijndich, al is hi onthoofdet, dat hi weder aen een cruypt, daerom so moet hi een sonderlinge doot van binnen en van buyten steruen, ende hi moet eerst wt alle dien verborghen winckelkens, daer hi so verborghen leyt, dats niemant daer soecken en soude, ia inden duechden, ia daer in datmen hem gedoot wilde
| |
| |
hebben, wt gehaelt worden, geuangen, geslagen, bespot, gecroont ende ten laetsten in allen sijnen leden wtgerect ende vast aent cruyce geslagen, tot dat hi volmaectelic doot is, dat is, dat hem nemmermeer na sijnen wille, goetduncken noch verkiesen en ga, van buyten noch van binnen, ende dat hi nochtans so vast van den geest Gods gehouden werde, dat hi van dien cruyce niet en mach. Ten si dat dese moordenaer aldus in ons sterue, so sal alle dat Roomsche heyr [(Bb vj) ro] der hoouerdicheyt, als capiteyn, met al den ruyters der sonden comen, ende al dat wi van God ontfangen hebben in ons dooden, ende ons daer af beroouen. Dit en propheteerde Cayphas wt hem seluen niet, mer om dat hi Bisschop van dien iare was, niet hem seluen propheterende, want hi dat also niet en meynde als de heylighe geest sijnen mont bedwanc te spreken, Ghelijc die ooc propheteerden Math .xxvij. Sijn bloet come ouer ons ende onse kinderen: waer in ons Christus leerde, hoe sondich ende verkeert de ghene is, die dwoort vercondicht, dat wij het woort dat met de heylige schrift accordeert sullen hooren ende in reuerentien houden, gelijc dese prophetie accordeerde met der schrift der Propheten ende figuren des ouden testaments, Mer dat si hier wt willen argueren, dat wi schuldich sijn, alle haer woorden te hooren ende die te doen, dat en is niet warachtich want so hadden die Joden schuldich geweest Christum te cruycen, so haer de Phariseen ende Bisschoppen leerden, Ende dat selue, ia noch veel quader souden wi dagelics moeten doen, Want die souden alleen dat lichaem Christi ghedoot hebben, maer wi souden sijn cracht moeten dooden, ende al sijn passie ende bloet te niete doen, so Gal .ij. staet. Hierom en salmense niet hooren, dan als dat godlic woort wt haren
| |
| |
monde gaet, in sijnen ingheborenen verstande ende proper meyninge, oft wi sullen varen als dese die desen Bisschoppen hier hoorden, waer af dit Euangeli voor seyt, Van dien daghe voort so dachten si [(Bb vj) vo] Jesum te dooden, Welc Christo niet onbekent en was, Ende om dat hi hem niet voor der gesetter vren sottelic inden doot en wilde worpen, so en wandelde hi doen niet meer int openbaer bi de Joden, Gelijc hi sijns ooc niet en laet geuoelen den ghenen die eens gelooft hadden ende bedrogen vanden valschen leeraers ende van haren duyuelschen sermonen Christum dencken besijden te setten, ende selue ooc wat voor hare sonden beghinnen te doen, Want alsmen dwoort verlaet so verlaetmen Christum, ende om dat hi den sijnen dat soude leeren metten gheuoelen, so en wandelt hi niet meer bi haer, ende dan ist daer al te onsalichlic gestelt, want die hem laten, die laten dat leuen, ende loopen in de doot, Mer Jesus vertoefde met sinen discipulen in de stadt Ephrem, bediedende, groeyende of vruchtbaer, dat is, daer sijn woort toeneemt ende groeyet. Het was bi Paesschen, ende die daer ter feesten quamen om haer seluen te heyligen die en vondens daer niet, seggende: Wat waent ghi dattet bediet, dat hi niet ter feesten en coemt? Voorwaer die hem, dat is, sijn woort niet en ontfangen alst haer selue thuys coemt, die en sullens niet vinden op haren feestdach, als sijt alderliefste souden hebben, also hi den Joden oock wel hadde doen verstaen, segghende: Ghi sult mi soecken, ende niet vinden, sonderlinge die haer seluen willen heyligen ende bereyden tegen haren feestdach, daer en heeft Christus niet te doen. Die Bisschoppen ende Phariseen hadden een mandament wt laten gaen, waert dat yemant wiste waer hi [(Bb vij) ro] waer, dat sijt te kennen souden geuen, op dat
| |
| |
si hem mochten vangen. Mer sine vre en was daer noch niet, daer om was haer mandament te vergeefs. Die mandamenten alre Princen en sijn so crachtich niet, dat si het woort Gods een vre mochten verrasschen oft voorcomen. Waer af het selue woort gebenedijt si inder eewicheyt Amen.
|
|
Auteursrecht onbekend