| |
Opten woonsdach Johannis .x.
[Aa vo] Het was kercwijnge te Jerusalem, ende het was winter. Ende Jesus wandelde inden Tempel in Salomons poortael. Doen omuingen hem de Joden ende seyden tot hem: Hoe lange houdt ghi onse sielen op? sijt ghi Christus, segget ons vrij. Jesus antwoorde: Ic hebt v geseyt ende ghi en gelooft dat niet. De wercken die ic doe in mijns Vaders naem, die geuen getuychnisse van mi, mer ghi en ghelooft mi niet, want ghi en sijt van mijn schapen niet als ic v gheseyt hebbe, want mijn schapen
| |
| |
hooren mijn stemme, ende ic kenne haer ende si volgen mi ende ic geue haer dat eewige leuen, ende si en sullen niet vergaen inder eewicheyt, noch niemant en salse grijpen van mijnder hant. De Vader diese mi gegeuen heeft die is grooter dan alle dinc, ende niemant en machse grijpen wt de handen mijns Vaders. Ic ende die Vader sijn een. Doen namen [Aa ij ro] de Joden weder steenen, om hem te steenigen. Jesus antwoorde haer. Ick hebbe v bewesen veel goede wercken wt mijnen Vader, om welcke wercken steent ghi mi? De Joden antwoorden hem: Wi en steenigen v niet om dat goet werc, maer om de blasphemie, ende want ghi een mensche sijt, ende maect v seluen God. Jesus antwoorde haer: En isser niet gheschreuen in v wet, Ic hebbe gheseyt, ghi sijt goden? Ist dat hi haer goden noemt, tot welcken dat woort Gods gheschiet is, ende de schrift en mach niet ghebroken worden, ende ghi segt totten ghenen dien de vader gheheylicht ende in de weerelt ghesonden heeft, ghi blasphemeert, daerom dat ick segge, ick ben de sone Gods. Ist dat ick niet en doe de wercken mijns vaders, so en wilt mi niet gheloouen, ende doe icse, so ghelooft
| |
| |
doch de wercken, wilt ghi mi niet geloouen [Aa ij vo] op dat ghi moecht bekennen ende geloouen dat die Vader in mi is ende ick inden Vader.
Dese kercwijnge en was wt der wet niet in gestelt, mer na de verstroyinge, dat de kinderen Israel in Persien verstroeyt hadden geweest ende den Tempel weder getimmert hadden, so stelden de Machabeen dese kercwijnghe in. Ende het was winter, niet alleen des tijts, mer oock inder herten der geender die noch also met menschelike insettingen ende metten couden wtwendigen wercken der wet sonder liefde, sonder geest om gingen, niet bernende metten viere der Euangelischer charitaten, welc Christus seyt Luc .xij. dat hi nochtans was gecomen te seynden in de aerde der herten, ende niet en begheerde dan dat wel bernen soude. Also ooc inder figueren der wet geboden was, dat dat vier altoos sonder ophouden inden outaer Gods (welc den gront des menschen is) soude bernen, Leui .v. op dat haer wercken niet wt couden bedwanc der wet en souden gheschieden, maer al wt vrijwilliger bernender liefden. Jesus wandelde in dat poortael Salomonis, metten wercke bethoonende, dat hi de warachtighe Salomon was, die also veel bediet als een peysmaker, dat hi alleen den onuersoenliken twist tusschen God ende den sondaer wilde nederleggen, ende den rechten pays maken, welc gheen creatuer in hemel noch in aerde mogelic en was, met sijn bitter lijden ende doot, die [Aa iij ro] doen aenstaende was. Daer wandelende, hebben hem de Joden omringt, op dat hi haer niet ontgaen en soude, om dat somige sijn wonderlike wercken al ten quaetsten keerden, ende somige daer goet geuoelen af hadden, so wilden si
| |
| |
ymmer weten wat daer af ware, seggende: Hoe lange houdi ons in desen twijfele, midts welcke wel een oploop onder tvolck mocht werden beroert. Sijt ghi de Messiah, ons inder wet beloeft, so segget ons opelic wt, welc si nochtans dicwils ghehoort hadden, ende aen sijn wercken wel mochten mercken. Maer dat is de natuere des ongeloofs, dattet altoos opeliker wil hooren, twelck het nochtans niet en wil geloouen. Het en gebreect aent segghen niet dattet niet en verstaet datter geseyt wert, mer daer aen, dattet niet vanden Heere en wil nemen te geloouen. Daerom so antwoorde haer Christus: Ick spreke ende segt v ghenoech, maer ghi en gelooues niet, recht oft hi seggen wilde: wat ist van noode dat ict v so dicwils segge, sonderlinge, want ghijt voor vermetelheyt oordeelt, als ic segge dat ic Messiah ben, ende om dat ic niet in gedaente eens aertschen conincs met grooter costelicheyt en ben gecomen, so ghi uwen Messiah verwachtende sijt, so en geloofdi mi niet wat ic v seg. Ende al waert dat ghi ymmer mijn woorden niet en wilt geloouen, mijn wercken die ic inden naem mijns Vaders doe, die geuen ghetuygenisse van mi dat ict ben. daerom so en can v lieden dat niet onbekent gesijn. Merct hier dat Christus de wercken niet in sijns [Aa iij vo] selfs naem, dat is, van sijns selfs wegen, noch wt sijns selfs macht sijnder menscheyt, noch tot sijns selfs eere, mer inden naem sijns Vaders gedaen heeft, de welcke alleen oprechte wercken Gods sijn, daer Dauid af seyt Psalm .c.iij. De Heere sal hem in sijn wercken verblijden, ende niet in menschelike wercken, want die en behaghen God niet. Sullent dan sijn wercken sijn, ende niet onse, so moeten wi ten eersten van hem ende van sijn godlicke cracht nemen te doen, ende niet van ons seluen noch van ons noch wt
| |
| |
ons crachten, want dat sijn al beulecte doecken. Ten anderen, so moeten wi vanden Heere nemen, ist dat wi vanden Heere gehebben connen, niet dat onse daer in te soecken, niet alleen der wtwendiger eeren oft ydelder glorien, mer noch oock des inwendigen salicheyts, noch van onsent wegen, mer alleen inden naem Gods, dat is van Gods wegen, om dat Gode dat eerlic is. Want liefde sonder welcke gheen wercken God behagen en mogen en soect niet des haers, so .i. Cor .xiij. staet. Datmen in eens anders naem doet, dat doetmen van eens anders wegen, gelijc men seyt. Groet dien mensche in mijnen naem, daer en meyntmen niet mede, dat de gene die de groete draecht dat van sinent wegen soude doen, mer des gheens diese ontbiedt. Ende datmen van eens anders wegen doet daer behoort dat profijt dat daer af comen mach den genen toe van wiens wegen dat gedaen wert. Gelijc een hooftman die een stadt in neemt van sijns heeren wegen, die stadt behoort den Heere ende [Aa iiij ro] niet den capiteyn toe, sonderling als hise met des heeren heyr, gelt, ende macht wint. Daerom doen Joab sach (.ij. reg .xij.) dat de stadt gewonnen soude werden met Dauids heyr, so ontboodt hi den Coninc dat hijse selue soude comen in nemen, op datmen die victorie niet hem, mer den Coninc soude toe schrijuen. Ende dat wil Christus, daer hi ons in sijnen name ende niet in ons selfs naem hiet bidden. Ten derden, so moeten wi vanden Heere nemen, niet op de wercken te betrouwen, als daer door salich te werden, mer alleen door Christum, ons wt blooter genaden genadelic geschenct. Ten vierden, niet onwillichlic noch wt bedwanc, mer willichlick wt vrijer liefden, welc de geest alleen moet wercken. Eenen edelen mensche en is ongewilligen dienst niet aengenaem noch bequaem
| |
| |
als hem die onwillicheyt bekent is, hoe veel te min moet God dat dan bequaem sijn, dat wt williger onwillicheyt geschiet, mer dat wt onwilliger onwillicheyt gheschiet dat is, dat de mensche de onwillicheyt noode heeft, ende nochtans de onwillicheyt om Gods wille lijdt, dat is een edel dobbel lijden etc. Ghelijc Christus hem int hoofken geuoelde, ende daerom nochtans niet en liet te lijden noch te volbrengen. Ten vijfsten, so en machmen geene eygen wercken wtkiesen noch wtlesen na onsen goet duncken, mer alleen die God in de heylige schrift geleert heeft, so Christus van hem seluen in H. Euangeli seyt Joan .xij. Dat mi mijn Vader gheseyt heeft dat doe ende spreke ic. Dese wercken gauen getuych [Aa iij vo] van Christo, Nochtans en gheloofden si hem niet. Want so hi voort seyt. Si en waren van sinen scaepkens niet, want mijn schaepkens hooren, dat is, hoorende gheloouen si mijn stemme, mer eens anders stemme en hooren of en volgen si niet. Si spliten haer voeten (Deu .xiiij.) dat is, si onderscheyden weder dat mijn woort is of eenichs menschen woort, Also lange als si mijne woorden vinden so weyden si door wiens mont si ooc ghesproken worden, maer als si die niet en vinden, oft als si af laten, so herkuwen si mijn woorden, Si lijden stillic al watmen haer misdoet, Si en bijten noch en slaen niet weder, na dexempel (van) haren hoofde, daer af Isai .liij. staet. Ghelijck een lammeken voor den scheerder stom is, ende sijnen mont niet open en doet om te clagen etc. Si en sijn ooc niemant schadelic, mer elcken profijtelic, met al dat si hebben van buyten ende van binnen. Si en leuen noch en steruen noch en weyden haer seluen niet, mer al den anderen. Gelijc .i. Cor .v. staet. Christus is voor alle menschen gestoruen, op dat de gene die leuen, haer seluen niet en
| |
| |
leuen, maer den ghenen die voor haer lieden ghestoruen is. Hierom, so sijn dit de suyuer beestkens die inder wet waren gheorlooft te eten. Van desen schaepkens en sijt ghi niet, daerom en gheloofdi noch en hoordi mijne stemme niet, mer der vreemder stemme die volcht ghi, dier gheboden die houdt ghi, dien ende v seluen leeft ghi. Slaet v yemant, ghi slaet weder, ghi laet mijne arme ledekens honger, dorst, ende coude lijden, ende verciert [(Aa v) ro] stomme houten ende steenen etc. ende dan dunct v dat ghi heylige lieden sijt, mer ghi en sijt van mijnen schaepkens niet, mer vander geender dies stemme ghi hoorende, volcht. Waer wt ghi mercken moget dattet de schapen Christi niet en sijn die menschelike leeringe hooren ende volgen, Noch ooc die gene die de stemme Christi niet en hooren noch en gheloouen, dat sijn al bocken in hoe schoonen schaepscleederen si gaen, si sullen ten wtersten ordeel met al haerder heylicheyt ter slincker sijden staen hooren Math .xxv. Gaet ghi vermaledide in dat eewige vier etc. Mer Christus geeft sinen scaepkens dat eewige leuen (so hi hier seyt) ende sullen ter rechter sijden gestelt werden, hoorende. Coemt ghi gebenedide etc. Ende si en sullen inder eewicheyt nie vergaen, noch niemant en machse van mijnder hant nemen. O siet, dat is den alder grootsten troost in wat lijden dat de schaepkens Christi sijn mogen, wat vianden datse hebben, al staen alle creaturen tegen haer op, si en mogen nemmermeer vergaen, mer si moeten eewelic leuen, Want Christus geeft hen onuerdient het eewighe leuen, dat hi selue is, ende dat hi haer verdient ende ghewonnen ende met sijnen bloede ghecocht heeft. Waer af .i. Cor .vi. staet. Ghi sijt diere ghecocht, Ende .i. Pe .i. Niet om siluer noch om gout en sidi gecocht, mer metten onschuldighen bloede
| |
| |
des Lammekens, Ende gheen cracht, gewelt, geen temptatie etc. en machse Christo wt sijnder macht nemen. Laet dan vrij hemel ende aerde vallen, Helle, Duyuelen, Coninghen ende [(Aa v) vo] Keyseren doen dat si vermogen, si en sullense Christo wt sijnder hant niet nemen. Daerom troost hijse vriendelic Lu .xij. seggende: En wilt niet vreesen ghi cleyne cuddeken van schapen, Want het heeft den Vader belieft v dat rijc te geuen. Mer de boeken bewijsden dat si bocken wilden blijuen met haer wercken, ende namen steenen, bewijsende dat si steenen waren, willende so minliken herder steenen, die dat niet aen haer verdient en hadde, welc hi haer voorhielt, seggende: Ic heb v veel goede wercken gethoont, om welcke van dien wilt ghi mi steenigen? Si antwoorden: Om des goets wercs wille en steenigen wi v niet, mer om dat ghi een mensche sijnde, v seluen God maect. Christus bewees hen met die heylige schrift, wt haer selfs wet, dat hi geen blasphemie en had gesproken, seggende wt den .ix. Psalm: Ic heb geseyt, ghi sijt Goden. Hiet hi die Goden, daer de woorden Gods toe gesproken worden, ende die schrift en mach niet ghebroken werden, hoe segt ghi dan, dat ick blasphemere, om dat ic segge dat ic de sone Gods ben dien de Vader geheylicht ende in de werelt ghesonden heeft, Ist dat ic die wercken mijns Vaders niet en doe, so en gelooft mi niet. Ist dat ic sine wercken doe, al en wilt ghi mi niet geloouen, gelooft den wercken, op dat ghi bekennen ende gheloouen moecht, dat de Vader in mi is, die alsulcken wercken door mi werct, Ende dat ic in hem ben, die hem niet wederspannich en ben, Mer tis al verloren, hoe claerlic dat men dien blinden de waerheyt bewijst, si blijuen bi [(Aa vj) re] haer duyuelsche heylicheyt, ende willen hem vangen,
| |
| |
mer tis haer onmogelic voor sijn vre, daerom ghinc hi wt haren handen, Waer af hi gebenedijt moet sijn inder eewicheyt Amen.
|
|