| |
Des dinxdaechs, Johan .vij.
Daer na tooch Jesus om in Galileen, ende hi en wilde niet in Judea trecken, want de Joden sochten hem te dooden. Ende daer [Z iiij ro] ghenaecte het hoochtijt der Joden Scenopegia. Doen seyden sijn broeders tot hem, Gaet van hier ende gaet in Judeen, op dat dijn discipulen ooc mogen sien de wercken die ghi doet, Wie vrij int openbaer begheert te sijn, die en doet niet int heymelick, wilt ghi alsodanige doen, so openbaret v voor de werelt, Want sijn broeders en geloofden ooc niet in hem. Doen seyde Jesus tot haer: Mijnen tijt en is noch niet hier, mer uwen tijt is altijt bereyt, Die werelt en mach v niet haten, mersi haet mi, want ick geue van haer getuychnisse, dat haer wercken quaet sijn, Gaet ghi op tot desen hoochtijt, ick en ga noch niet op tottet hooch-
| |
| |
tijt, want minen tijt en is niet veruult. Als hi dit sprack, bleef hi in Galileen. Ende na dat sijn broeders op gegaen waren doen ghinck hi ooc tottet hoochtijt, niet openbaerlic, mer int heymelic. [Z iiij vo] Ende de Joden sochten hem int hoochtijt, ende seyden: Waer is hi? Ende daer was grote murmuracie van hem onder dat volck: Want sommige seyden, Hi is goet. Ende die ander seyden, neen, mer hi verleydt dat volc. Nochtans en sprack niemant van hem int openbaer, om de vreese der Joden.
Na dat Jesus so wonderliken hooge dingen van sijnen eygen lichaem ende bloet geestelic te ontfangen gesproken hadde, midts welc veel van sijnen discipulen waren gegaen van hem, ende midts welcke hem sijne magen benijden, so conuerseerde Jesus in Galilea, op oft daer ooc yemant had geweest die sijns diensts ende sijnder hulpen hadde begeert, sijnder genadiger goetheyt ooc soude mogen gebruycken ende genieten. Ende hi en wilde in dat Joetsche lant niet wandelen, om dat hem de Joden sochten te dooden, niet om dat hi de doot wilde ontgaen, mer om dat de vre sijns lijdens die inder eewicheyt geordineert was, noch daer niet en was, ende ooc om dat sommige menschen noch sijnder lichameliker presentien behoefden, waer mede hi allen belijders des Euangelijs heeft willen leeren, dat si haer niet terstont sottelic ende te vergeefs inden doot en sullen worpen, daert van gheenen noode en is, op dat si niet en vallen, gelijc Saul
| |
| |
tegen de Gabaoniten .ij. Reg .xxij. mer dat si den tijt haers roeps sullen [(Z v) ro] verwachten, die welcke selue wel een ocsuyn sal geuen, als haer lieden vre sal comen, Ende so lange sullen si vander eender stadt in dander vluchten als si veruolcht werden, so Christus oock selue Math .x. ons leert. Niet om de doot te ontgaen, mer ooc om anderen steden ende landen, ende persoonen de waerheyt daer te vercondigen, Het welc nochtans also niet te verstaen en is, dat yemant de bekende waerheyt sal loochenen oft verswijgen, daer si van noode is bekent of geopenbaert te worden, tot dier meyninge dat hi also die veruolghinge ontgaende, noch meer ende ander menschen soude leeren ende helpen, Dat en heeft Christus niewers geleert noch ooc selue gedaen, Want hoe wel het een edel dinc ende sake is dat veel menschen de goede bootschap vercondicht wert, diese noch niet gehoort en hebben, so Paulus Rom .xv. dede, nochtans so en soudt niet dueghen, datmen de waerheyt oft dat godlike woort daerom soude verloochenen met den monde, hoe wel ment metter herten niet en meynde, Want daer wt soude duysentmael meer schaden gheschieden, dan wt den anderen profijts soude moghen comen. Ende Christus seyt Math .x. Die mi belijdt voor de menschen dien sal ick ooc voor mijnen Vader belijden, mer die mi niet voor die menschen en belijdt, dien en sal ick ooc voor mijnen Vader niet belijden. Dien Christus niet voor sijnen Vader en belijdt, noch voor sijnen discipulen en bekent die moet verloren sijn. Hierom seyt Paulus Ro- [(Z v) vo] ma .x. Metter herten gelooftmen totter gerechticheyt, mer metten monde geschiet die belijdinghe totter salicheyt, dat is, door tgelooue des herten so maect God den mensche rechtueerdich oft gherecht, mer doort belijden des monts datmen vanden
| |
| |
Heere neemt de waerheyt diemen int herte bekent vrij voor alle menschen, dien dat orborlic ter salicheyt mach sijn, metten monde wtspreke, getroost wt puerder liefden wat lijden datter af coemt, so maect God den mensche salich. Hierom salmen vanden Heere nemen de godlike waerheyt ongeueynsdelic te vercondigen inder plaetsen daermen is, Ist datmen daer veruolcht wert, so salmen in een ander plaetse vluchten, ende daer ooc dat selue doen, totter tijt toe dat dat edel saet der Euangelischer waerheyt genoech ouer al gesaeyt is, oft datter genoech sijn diet saeyen, dan en derfmen niet meer vluchten, Alsmen dan aengetast wert, so en sal men niet twijfelen, die vre onser roepingen is daer dat ons God door tcruyce des lijdens thuys wil halen, Nochtans daer ander menschen sijn die de bloote waerheyt ooc bekennen, daer en sal hem niemant van selfs ongeroepen vander gemeynten dies aennemen, altoos peynsende, datter die ander bequamer toe sijn dan hi, nochtans int priuaet, daer hi goet doen mach, daer en sal hi de goede bootschap niet verswijgen, bi de gene daer hi bi coemt of die bi hem coemt, Mer als hi vander gemeynten daer toe geroepen wort, oft ooc daer niemant en is die de waerheyt leeren oft vercondigen wille, [(Z vj) ro] daer en sal hi hem niet tsoecken maken, mer dat terstont ootmoedelic als een onweerdich instrumentken, dat daer onbequaem toe is, den Heere met hem laten wercken tot sijnder godliker eeren, Hem niet anders laten dunckende dan dat hem God door de gemeynte of door den noot oft door tgebrec van predicanten roept ghelijc Aaron, so Paulus Hebre .v. seyt. Dit geschiede doen die feest der Joden louer tabernacule bi was, dat was de feeste die in gestelt was, dat si daer bi gedachtich souden sijn, datse God wt Egypten hadde
| |
| |
gheleyt, ende inder woestijnen in tabernaculen van loueren hadde bewaert, op dat hi haer door de feeste te voren soude brengen, die beloften die hi Abrahe ende den Patriarcken hadde gedaen, Daer toe hadde dat volc dat beloofde landt ontfangen, op dat si den beloofden Christum wt haren sade souden verwachten, die alle volc soude salich maken, die in hem geloofden, Recht oftse God daer mede aldus hadden willen vermanen. Siet, in dit lant sijt ghi gesonden, daer dat rijc dueren sal, tot dat Christus comen sal, die v salich sal maken. Op dese feeste plach veel volcs te comen te Jerusalem, Waerom sijn broeders, dat waren sine magen ende borgers, tot hem seyden: Gaet van hier in dat Jootsche lant, op dat v discipulen, dat sijn die v geloouen, uwe wercken mogen sien, Recht oft si seggen wilden: Wi en begeeren ws niet, want so Joan .i. staet. De sine en hebben hem niet ontfangen, Gaet te Jerusalem daer sal veel volcs comen, [(Z vj vo] daer moecht ghi groote eere behalen, Want niemant die geerne groot geacht waer, en doet die dingen int heymelic, daer eere af comen mach. Ist dat ghi vanden hemel sijt gecomen, so ghi segt ende die wonderlike wercken cont gedoen, dier ghi v beroemt, so gaet nv te Jerusalem ende maect v aldaer wel bekent ende vermaert, Recht of Christus eerghierich waer geweest. Also trecken die ongeloouige dat goet totten quaetsten, Want so de Euangelist seyt, Sijn broeders en gheloofden in hem niet. Ende daer in wort ons gheleert, dat gelijc sijn broeders hem niet en ontfinghen, mer van hen staken, op dat si geen schande oft oneere, noch ooc schade van hem en souden hebben, Ende had hi eenige eerlijcke wercken voor de werelt connen ghedoen, dat si de eere daer af souden hebben, datmen soude seggen, Die lieden hebben so heerliken heyligen
| |
| |
man in haren geslachte etc. Dat also die ongeloouige, die Christo harde na wanen te sijn, die ghene sijn, die Christum aldermeest van haer veriagen, willende door haer selfs wercken ende verdienten oft crachten of der heyligen, salich werden, Ende daer tijtlike eere ende profijt van Christo mach comen, daer willen si wel met hem sijn, mer anders niet, Daerom so en wilde haer Christus ooc niet genoech sijn, segghende, Mijnen tijt en is noch niet gecomen, mer uwen tijt is altoos bereyt, of hi seggen wilde, Ghi wilt in mijn vleesch gheeert worden ende soect de eere der werelt, waer toe ghi altoos tijt hebt in de werelt, [(Z vij) ro] maer ic en mach voor tcruys niet geglorificeert worden. Hier in leert ons Christus, dat wi altijt terstont wel souden willen hebben aen ons seluen ende ooc aen dander dat ons goet dunct oft so wi dat begheeren ende verkiesen, maer dat Gods tijt niet eer en is, voor alle eyghen verkiesen in ons ghedoot is, ende dat wi grondelic gelaten staen, na dien tijt verbeyt hi, ende niet eer en is sinen tijt bereyt, dat hi doen oft gheuen oft wercken wilt, dat wi begheeren oft daer wi na haken hoe na dat wi hem ooc anders sijn, want ten soude ons dan niet dienen, ende tverkiesen, welc ons van god vermiddelt oft vervremt, soude in ons leuende bliuen, maer als wi daer gheen eyghen verkiesen meer in en hebben, also dat wi daer niet meer op toe en leggen, so doet oft werct God onuerhoets, ghelijc hi [seyt] Isai .lx. ca. Ic de Heere sal dat onuersiens doen in sijnder tijt. Ooc al heeft Christus natuerlike liefde tot sinen magen ghehadt ende gheuoelt, hi en heeft daer noyt wt gewracht, dat is, hi en heeft daer noyt meer om gedaen noch gelaten noch gheleden, dan hi om den alder vremsten soude hebben gedaen, hadden si hem al euen gelijc van God beuolen geweest.
| |
| |
Waer in hi ons geleert heeft, al ist dat wi de natuerlicheyt tot vrienden ende maghen geuoelen, dat wi vanden Heere sullen nemen daer niet wt te wercken, dat is, haer daerom niet meer goets doen dat onse vleesch ende bloet is, mer om dat ons God die beuolen heeft, ende om dat hem belieft dat wi de wercken der caritaten ende des ghe-[(Z vij) vo] loofs daer eerst aen beghinnen sullen, alst haer also grootelic van noode is als den vreemden, sonderlinge als si gheloouen, ende ons gheen hinder aen die Euangelische waerheyt en sijn. Ghelijc Paulus Gal .vi. leert. Laet ons allen menschen goet doen, sonderlinge een huysgesinne des geloofs. Maer als si eenich letsel aen dat gelooue oft aen de Euanghelische waerheyt souden sijn, daer leertse ons Christus haten Luce .xiiij. Ende hi en heeft selue haer daer niet met allen inne toe willen geuen, gelijc wel blijct Mat .xij. daer hi om sijnder moeder ende broeders wille niet wt en wilde gaen, doen hi metter vercondinge des Euangelijs besich oft onledich was. Ende heeftse in allen dingen die der godheyt aenghingen also vreemt gehouden, als oft hise niet gekent en hadde, segghende. Wijf et c. Wie sijn mijn broeders ende moeders et c. Ende daer om so bleef hi hier ooc in Galileen, ende liet die sine reysen als si wilden, ende en wilde niet met haer op waerts reysen. Maer doen sijn maghen wech waren, doen sinen tijt daer was die vander hooge godheyt geordineert was, doen reysde hi ooc. Niet om der feesten wille, daerom hadde hi geseyt, dat hi op die feeste niet sijn en wilde, maer om dat woort Gods te leeren, eer het volc noch al scheyde. Ons leerende, dat wij nemmermeer tot eenigen feesten reysen sullen, om yet datter gheschiet oft datter te halen oft te sien is, dan alleen om dat godlike woort oft om onsen naesten dies daer behoeuen, te helpen
| |
| |
oft te dienen. Wie daer [(Z viij) ro] om eenige andere sake reyst, daer en reyst Christus niet mede, noch si en sullens daer oock niet vinden, al ist datmen noch so seer roept. Christus is daer oft ghinder. Hi verbiet ons int Euangelie Mat .xviiij. Luc .xvij. dat wi daer niet en sullen gaen, ya al vermochten wijt wel dat wi daer niet en souden willen gaen noch dat geloouen, want si souden ons bedriegen, gelijc si ooc groote heylige lieden bedrogen hebben. Christus en is niewers beter te vinden dan thuys. Mer het slaepcamerken oft eenige verborgene plaetsen sijn wel stilder om te bidden oft om metten woorde Gods altemet te becommeren. Waer om Christus ons ooc in ons camerken heeft leeren gaen bidden (Mat .v.) Gelijc hi ooc selue opten berch plach te bidden oft int hoofken Mat .xiiij. Mar .vi. Maer hi en bleef daer niet woonen, gelijc nv onse monicken doen, mer hi quam weder van daer op dat hi elcken in tijts bereyt soude sijn te helpen, noch hi en wil niet dat die mensche altoos in sijnder stilheyt ende rusten bliue, mer dat hi frisch daer wt te velde come, gelijc hi sijnder bruyt Cant .ij. seyt. Ic ben een blomken des velts, ende een leliken der valleyen. Recht oft hi seggen wilde, die mi wil vinden, die en mach niet altoos in sine ruste stille sitten in sijnder deuocien, noch hi en mach altoos in de armen Gods sijns liefs niet rusten, mer die mi wil plucken die moet te velde comen, om sinen naesten te dienen ende te gerieuen, daer hem menigen strijt ontmoedt. Maer al geuoelt hi daer meer crancheden ende gebreken ende [(Z viij) vo] is verstroyt, dat behaecht God bat, dan dat hi altijt ingekeert oft in sijnder rusten sadt, ende dat hi de gebreken niet en geuoelde, gelijc hi doer den wijsen man seyt Eccle .xlij. De ongerechticheyt eens mans, dat is, eens mensches die manlic
| |
| |
te velde coemt is beter dan die heylicheyt oft weldaet eender vrouwen, dat is eens sinliken mensches, die in sijnder deuotien ende rusten sit, niemant dienende dan hem seluen, want dan slapen de gebreken daer in ende die mensche en wordt daer doer niet verootmoedicht, mer diese geuoelt die wort daer doer een so nederen valleye, dat het water vanden bergen daer altemet rijckelic in vloeyt, gelijc Dauid getuycht Psal .Ciij. seggende. Tusschen dat midden der bergen, sullen die wateren vloeyen, daer is dat edele leliken Christus te plucken. Hier om so en bidt hi sinen Vader niet dat hi sine discipulen vander werelt soude nemen, mer dat hijse van den quade soude behoeden, Gelijc die salige Maria die welrieckende roose alder suuerheyt oock niet in haer deuocie en bleef sitten, maer so geringe als si hoorde, dat yemant haers diensts behoefde, te weten Elisabeth Luc .i. so heeft sijt al laten staen, ende is haestelick derwaerts gegaen. Siet, si quam vromelic te velde, al was si een teeder maechdeken, wat soude si doen gedaen hebben hadde si in een besloten clooster geseten? Doen isser een geruchte op gestaen, somige seyden, hi is goet, somige, hi verleyt dat volc. Gelijck die natuere des Euangelijs is, datter haer eenige altoos aen stooten, [Aa ro] eenige daer aen gesont werden. Want de heylighe lieden en willen haer heylicheyt also niet verworpen hebben, als Christus hier doet, seggende: De weerelt en mach v lieden niet haten (want ghi en straft haer quade wercken niet, want ghi houdtse voor heylicheyt, gelijc de weerelt oock doet) daerom en sidi haer niet contrarie. Maer ic gheue getuygenisse dat al haer wercken quaet sijn, niet openbare sonden, want die verdoemt de weerelt selue ooc, maer de gerechticheyt ende valsche heylicheyt ende eyghen wijsheyt der weerelt. Hi
| |
| |
heetet hier de weerelt, die totten feestdach reysden oock na der wet inden schijne, ende alsulcken vieringhe heet hi dat werc der weerelt. Ende dit was de sake dat hem de weerelt haette, gelijct nv ooc is, om dat hi verdoemde tghene dat de wijsheyt der weerelt prijst. Die aldus gheuoelt, Ick viere na der wet, daerom so en doe ic gheen goet werck. Waert datmen de ordinantie niet en hielt, de kercke en mochte niet staende bliuen. Item ick hebber goet recht toe, daerom moet ict beschermen etc. Die dit verdoemt, dien haet de weerelt. Die dat prijst, dien bemint si ende die wert haer vrient. Maer Jaco .iiij. staet. Die een vrient deser weerelt wil werden, die wordt een viant Gods, Ende Gal .i. Waert dat ic de menschen noch behaechde, so en soude ic Christus knecht niet sijn. Welc God verhoede tot sijnder eeren Amen.
|
|