|
| |
| |
| |
Opten woonsdach. Johan .ix.
Ende Jesus voorbi gaende sach eenen mensche die blint geboren was, ende sijn discipulen vraechden, seggende: Meester, wie heeft gesondicht, dese of sijn ouders dat hi blint is geboren? Jesus antwoorde: Noch dese en heeft ghesondicht, noch sijn ouders, mer op dat de wercken Gods in hem geopenbaert souden werden. Ic moet wercken de wercken des geens die mi gesonden heeft, so lange alst dach is, den nacht coemt dat niemant wercken en mach. So langhe als ick inder werelt ben, so ben ick [(T v) vo] dat licht der werelt. Als hi alsulcx geseyt hadde, spooch hi inder aerden, ende maecte slijc vanden speecsel, ende smeerde dat slijc op des blinden ooghen, ende seyde hem: Gaet ende wascht v inden viuer Siloe, die daer heet gesonden. Doen ghinc hi ende wiesch hem, ende quam siende. De nagebuers ende die hem te voren gesien hadden (om dat hi een bedelaer was) seyden: En is dit niet die daer sat ende badt? Sommige seyden, hi ist, ende sommige ander, Hi is hem gelijc. Doen seyde hi, ick bent. Ende si seyden tot hem: Hoe sijn v oogen op ghedaen? Hi antwoorde ende seyde:
| |
| |
De mensche die daer heetet Jesus maecte slijc ende smeerde mijn oogen ende seyde mi, gaet totten viuer Siloe ende wasschet v, Ic ghinc ende wiesch mi, ende wert siende. Doen seyden si tot hem: Waer is de selfde? Hi seyde, ick en weets niet. Doen leydden si hem totten [(T vj) ro] Phariseen die daer blint gheweest was. Ende het was sabboth als Jesus dat slijc maecte ende opende sijn oogen. Doen vraechden hem die Phariseen weder, hoe dat hi siende was geworden. Ende hi seyde tot haer: Hi leyde mi slijc op mijn oogen, ende ick wiesch mi, ende ic sie. Doen seyden sommige vanden Phariseen: Dese mensche en is van God niet, die den Sabboth niet en onderhout. Ende somige seyden Hoe mach een sondich mensche sulcke teekenen doen? Ende daer was tweedracht onder haer, Doen seyden si weder totten blinden: Wat segt ghi van hem, di v oogen opgedaen heeft? Hi seyde: Het is een Propheet. Die Joden en geloofden hem niet dat hi blint geweest had, ende siende geworden was, tot dat si de ouders des gheens die siende geworden was, riepen, ende si vraechden haer, seggende: Is dit v sone, die ghi segt dat hi blint geboren [(T vj) vo] is? hoe is hi dan nv siende?
| |
| |
Sijn ouders antwoorden haer ende seyden: Wi weten dat dese onse sone is, ende dat hi blint geboren is, maer hoe hi nv siende is, en weten wi niet, of wie sijn ooghen opgedaen heeft, en weten wi niet, hi is selue out genoech, vraget hem seluen, laet hem voor hem seluen spreken. Dit seyden sijn ouders, want si vreesden de Joden, want de Joden hadden doen al gesloten, waert dat hem yemant voor Christum bekende, datmen hem wt der Sinagoge soude werpen. Daerom seyden sijn ouders, hi is oudt genoech, vraget hem. Doen riepen si weder den mensche die blint geweest was. Gheeft God die eere, wi weten dat dese mensche een sondaer is. Hi antwoorde ende seyde. Is hi een sondaer dat en weet ic niet, een dinc weet ic wel, ic was blint ende ben nv siende. Doen seyden si weder tot hem: Wat dede hi v? [(T vij) ro] ende hoe opende hi v oogen? Hi antwoorde haer. Ic hebt v nv geseyt, ende ghi hebbet gehoort, waerom wildijt weder hooren? wildy ooc sijn discipulen worden? Doen vermaledijden si hem ende seyden. Sijt ghi sijn discipel, wi sijn Moses discipelen. Wi weten dat God tot Moses gesproken heeft, maer desen en weten wi niet van waer hi is. De mensche
| |
| |
antwoorde ende seyde tot haer: Dat is een wonderlic dinc, dat ghi niet en weet waen hi is, ende nochtans heeft hi mijn oogen geopent, wi weten dat God de sondaers niet en verhoort, mer so yemant godvruchtich is ende doet sinen wille, dien hoort hi. Vander werelt aen en ist niet gehoort, dat yemant eens blinden geboren oogen geopent heeft, waer dese niet van Gode, hi en condes niet doen. Si antwoorden ende seyden hem: Ghi sijt geheelic in sonden gheboren, ende leerdy ons. Ende si stieten hem wt. Als Jesus hoorde [(T vij) vo] dat si hem wt gestooten hadden, ende als hi hem vant, seyde hi hem. Geloofstu inden sone Gods? Hi antwoorde ende seyde: Heere wie ist, op dat ick in hem gelooue? Ende Jesus seyde hem. Du hebste hem gesien, ende die met v spreect, die ist. Ende hi seyde: Heere, ic ghelooue. Ende hi badt hem aen.
Als Christus sach dat de Joden noch versteender wt sinen godliken woorde werden, also dat si hem steenen wilden, so is hi wt den Tempel gegaen, ende heeft sine woorden die si niet geloouen en wilden, met miracule warachtich willen doen blijcken. Ende daer toe so hadde die godlicke voorsienicheyt eenen blinden mensche daer toe gescapen, om dat Christus sine godlike macht soude thonen, ende ons bi dien exempel leeren, dat hi bereyt is
| |
| |
den verblinden te verlichten inder sielen diet hem betrout. Ende daerom so is ons dit Euangelium gheschreuen, dat wi niet en souden twijfelen, Christus en come ons dat selue behulpe inder sielen doen, als wi dit Euangelium horen dat hi desen blinden heeft gedaen inden lichame, ende so wert ons de hystorie, een vrolijcke bootschap. Wat bootscappen mach een blinde lieuer hooren, dan dat hi coemt, die hem siende coemt maken? So geringe dan als Christus wt den Tempel ghinc, so sat daer een blinde al gereet om dat Christus sijn goetheyt daer aen thonen soude. [(T viij) ro] Waer in ons geleert wert, dat ons God al bereyt heeft, ende dat wi niet langhe en deruen soecken daer wi oprechte goede wercken aen sullen mogen doen, ende onse gelooue bewijsen, want God heeft ons belooft (Deut .xv. Mat .xxvi.) dat wi altoos arme lieden met ons sullen hebben, daer wi die wercken des geloofs ende der caritaten aen mogen oeffenen, ende niet en deruen seggen. En sullen wi niet doen dan gheloouen et c? Als Christus desen blinden sach, so hebben hem sijn discipulen ghevraeget, weder hi oft sijn ouders dat verdient hadden dat hi blint geboren was. Waer wt het blijct dat die reden noch niet in die tijt inden Apostelen gedoodt en was, mer noch sterckelic leefde, want menschelike reden en can gheen recht vonnis ouer godlike wercken ghegeuen, mer si sluyt aldus wt haren blinden verstande, Desen gaet het wel, daerom staet hi wel met Gode. Ende van hem seluen desghelijcke: Onse Heere gheeft mi so veel gratien ende deuotien, daer om sta ic nv wel met hem, maer ic ben so dorre, so cout, daerom so en sta ic niet wel met hem. Recht oft een kind seyde: mijn vader slaet mi, daerom en heeft hi mi niet lief: also sluyt dese reden ooc. Dese heeft so vele ramps oft teghenspoets in sinen staet,
| |
| |
daerom so en ist Gode niet behaechlijck, dat hi hem tot dien staet heeft begheuen, Aldus argueerden die Apostelen oock, Dese mensche oft sijne ouders moeten yet misdaen hebben, om dat hem God aldus geplaecht heeft, dat hi niet als ander menschen [(T viij) vo] geboren en is, mer blint. Hier wt coemt dat de onwijse menschen daer de natuerlike reden noch in leeft, begeeren te sijn als dese oft die, die so deuote ende so veel gauen van God hebben, peynsende, och hoe lief moet God dyen mensche hebben, dat hi dien so vele geeft, och oft ick ooc so ware. etc. Dit is al vleesch ende natuere, ende moet al met contrarie gedoot worden, eer sulcken mensche God behagen mach, daerom stoot Christus dit al om, seggende: Noch dese noch sijn ouders en hebben ghesondicht, maer op dat de glorie Gods gheopenbaert soude worden, te weten doer mi, hem siende makende. Niet dat sine ouders niet ghesondicht en hadden, maer dat hi om geen sonde blint en was geboren, om dat Gods glorie doer hem soude blijcken. Dit is een troostelike leeringhe voor ons, dat het cruys des lijdens, het si wtwendige siecten oft inwendige quellagien, ons al totter eeren gods op geleyt wordt van onsen genadichsten vader, die so vaderliken sorge voor ons draecht, dat hi ons niet op en laet legghen van buyten noch van binnen, dan dat hi weet dat ons profitelicste is, ende waert dat hi yet wiste, dat ons beter tot sijnder glorien soude sijn, dat soude hi ons schicken. Dit is den alder grootsten troost die een oprecht liefhebber Gods in desen tijt mach hebben, dat hi doert ghelooue seker is, dat hi om de eere ende glorie sijn[s] hertenliefs lijden mach, ende daer wt so wordt de liefde stercker tot God, maer de huerlingen ende genietelingen, de concubinen des gewari- [V ro] ghen Salomons, vallen hier terstont ongetrouwe ende laten den mantel
| |
| |
der liefden vallen, seggende: God plaecht mi metten eenen voor ende anderen na, ic en geniete sijnder goetheyt niets niet, daerom haet hi mi, wat hebbe ic meer misdaen dan dese oft die, die hi so veel liefden bewijst, Gods oordeel en is niet gerechtich, oft hi en acht dese menschelike dinghen niet etc. Dit sijn de ghene die dat hare aen God soecken, ende dat sine, mer niet blootelick God. De welcke Eccle .x. wel raect, seggende. Dat ist principaelste onder al dat onder der sonnen geschiet, dat het allen menschen gelijck gaet, dat hi sijn sonne also wel op de quade laet schijnen als op de goede etc. Waer wt de herten der menschen kinderen met boosheyt werden veruult in haer leuen, ende namaels sullen si ter hellen werden geleydt. Hierom seyt Christus, dat niet om sijnder noch sijnder ouders sonden en is geschiet, mer om de glorie Gods, ende om dat de wercken Gods in hem geopenbaert souden werden. Dan werden de wercken Gods in ons openbaer, als wi vanden Heere connen ghehebben, dancbaerlic dat cruys des lijdens op ons te nemen, ende hem saechtmoedelic daer mede te volghen, ende sijn vaderlike gonst ende sinen lieuen wille daer wt te leeren kennen. Ende hem sijns godlicken wercs in ons laten becomen. Welc geschiet als hi dat cruyce in ende met ons om sijnder liefden draghet, oft dat hi ons daer tot sijnder eeren af verlost. Gelijc Christus desen blinden verloste ende [V vo] maecte hem siende. Waer af dat dan de mensche ende alle diet sien God louen ende dancken van dien sinen wonderliken wercken. Also worden de wercken Gods tot sijnder glorien daer in gheopenbaert, ende wi comen daer door tot kennissen sijnder goetheyt. Ende tot desen wercken was Christus gesonden, so hi voort belijdt, seggende: Ic moet de wercken des gheens volcomen, die mi gesonden heeft
| |
| |
also lange alst dach is, dat is, also lange als ic doort Euangelie openbare. Den nacht sal comen, te weten, als ic niet en sal verschijnen, ende alst Euangelie niet gepredict en sal worden, dan en can niemant de wercken Gods gewercken. Want dan en sietmen niet te wercken dat God aengenaem is, noch men vermach dat ooc niet, als God door sijn vrolicke bootschap des goddelicken lichts den geest niet en geeft, diet in ende met ons volbrengen moet. Mer also lange als Christus noch in die weerelt is, dat is, also lange als Christus in de weerelt gepredict wert, also langhe is hi dat licht der weerelt, verlichtende die blintheyt der herten, welc hi met desen exempel ooc bethoont, dat hi den blinden siende maect. Ende daerom, als hi dat gheseyt hadde, so spooch hi op de aerde ende maecte slijc, dat is, gheeft der sielen die haer seluen niet en kent haer onsuyuerheyt te kennen, ende smeert haer dat metter wet op haer inwendige oogen, midts welcke si niet alleen haer onsuyuerheyt en siet, maer ooc bekent, hoe schoon si na de wet ende na de geboden [V ij ro] Gods behoort te sijn, ende wat pijne si daer mede verdient heeft. Mer al ist dat haer de wet midts den slijcke haerder onsuyuerheyt, thoont haer blintheyt, si en neemt nochtans de blintheyt niet wech, voor dat wi na den woorde Christi ghewassen werden metten doopsel des geests. Want dese blinde beteekent ons allen die van natueren alle blint geboren werden, welcke blintheyt nochtans totter glorien Gods coemt, als wi ons wt puerder genaden verlicht bekennen, ist dat wi vanden Heere conden gehebben hem simpelic ghehoorsaem te sijn als dese blinde was. So werden wi also claerlick van God verlicht, dat wi de ghenade Gods, ons door Christum bewesen ende in Christo, onueruaert belijden ende hem verantwoorden, ende wel van
| |
| |
hem spreken, ghelijck dese dede, die blint geweest was. Waerom wi dan ghelijck dese buyten gesloten werden ende gebannen wt haer lieden vergaderinge, ende ons woort wert gheblasphemeert, want de heylige lieden en willen van niemanden geleert sijn dan van groote doctoren, daerom segghen si. Ghi sijt heel in sonden gheboren, ende wilt ghi ons geleerde heylige lieden leeren? Dat is den rechten aert der hooueerdigher gheleerde heylighen, dat si vloecken ende schelden als yemant haer yet seyt. Waer aen men wel onderkent, oft haer leeringhe duyuelsch oft godlic is. Is si van God, si laet haer geerne vanden godliken woorde oordeelen ende metten woorde Gods onderwijsen, al waert oock van eenen kinde. [V ij vo] Mer is si vanden Duyuel ende vant vleesch, so en can si niet gelijden dat si van cleyne ongheachte persoonen metten woorde Gods gheleert souden werden. Sonderlinge en mogen si niet lijden datmen seyt, datmen door Christum alleen verlicht ende salich moet werden, want si willen discipelen Moysi sijn, dat is, door haer eygen wercken der wet salich werden. Wi weten dat God Moysi toe ghesproken heeft, maer desen en weten wi niet waen hi is. Ende nochtans seyden si Joan .vij. dat si wel wisten waen hi was, also liegen de valsche leeraers, die tegen Christum leeren. Maer als si de schrift daer toe weten te allegeren, gelijc dese Joden hier van Moysi seyden, dat God tot hem, dat is tot Moysen ghesproken hadde, dat is de alder swaerste tentatie, als de reden dat woort Gods tegen twoort Gods stelt. Mer die van God verlicht is, die can de schrift wel accorderen, ende haer wel antwoorden, Gelijc dese, die blint hadde geweest, haer also verlichtelic antwoorde, dat het wel blijct, dat niet alleen sijn wtwendige oogen, mer ooc sijn inwendige verlicht waren
| |
| |
van Christo. Maer door de tentatie ende cleynicheyt vereenicht hem Christus naerder tot hem, also dat hi Christum naerder bekent, ende dat hem Christus claerlic onderwijst, also hi desen blinden dede, seggende, dat hi tot een oordeel in dese werelt is gecomen, op dat de gene die niet en sagen, dat is, die niet eygenwijs en waren souden sien, de godlike warachticheyt bekennende, ende die eygen wijs sijn, ver- [V iij ro] blint souden werden. Waer mede Cristus de Phariseen nooptede, welc si wel mercten, welc si verantwoorden wilden, seggende: Dunct v dat wi (geleerde, doctoren ende heylige menschen) blint sijn, die de wet Gods hebben ende onderhouden? Waer op Christus antwoort: Waert dat ghi blint waert dat is, waert dat ghi v blintheyt bekendet ende begeerdet verlicht te sijn vant licht, so waer v goet te helpen. Mer want ghi niet alleen v seluen, maer ooc andere menschen verlichten wilt, ende volcht v natuerlike reden, so hebdi sonde, ende v en is niet te helpen. Waer voor ons God behoede Amen.
|
|
Auteursrecht onbekend