|
| |
Opten saterdach, Joan .viij.
Ende Jesus gine opten Olijfberch ende des morghens vroech quam hi weder inden tempel, ende al dat vole quam tot hem, ende sittende leerde hi haer. Doen brochten tot hem de schriftgheleerden ende de Phariseen een vrouwe die in ouerspel beuonden was, ende si setten haer int middel ende seyden tot hem: Meester, dese vrouwe is in ouerspel beuonden. Ende Moyses heeft ons geboden in de wet alsodanige te steenen. Daerom wat segdi? Dat seyden si hem temterende, op dat si hem mochten bescul-
| |
| |
digen. Ende Jesus hem nederbuygende screef metten vinger inder aerden Ende als si noch bleuen vragende so rechte hi hem op, ende seyde tot haer. [R iij ro] Wie onder v sonder sonde is, die worpe den eersten steen. Ende hem weder nederbuyghende schreef hi inder aerden. Doen si dat hoorden, gingen si die een na den anderen wt vanden outsten aen, ende lieten Jesum alleen, ende de vrouwe voor hem staen. Ende als hem Jesus oprechte, ende niemant en sach dan de vrouwe, seyde hi haer: Vrouwe, waer sijn v beschuldighers en heeft v niemant verdoemt? Si sprac niemant Heere. Doen seyde Jesus: Noch ick en sal v niet verdoemen, gaet ende en wilt niet meer sondigen.
Het gemeyn volc quam tot Jesum om van hem geleert te sijn, mer de scriben ende phariseen waren altoos wt om Jesum te begrijpen ende haren naesten te beschamen, welc der valscher heyligen aert is, op dat si alleen rechtueerdich geeert souden mogen werden, want si en kenden haer seluen niet. Ende tware onmogelic dat yemant ymmermeer tot kennisse Gods ende syns selfs soude comen, die hem also keert om de gebreken der anderen te mercken. Ende twaer onmogelic dat sodanighen menschen salich souden werden, die altoos wt sijn om eenen anderen te oordeelen. Waer aen si bewijsen dat alle haer [R iij vo] heylicheyt valsch is, ende alle haer rechtueerdicheyt bedroch, want warachtighe gherechticheyt heeft medelij- | |
| |
den metten sondaer, recht oft sijn eygen sake ware, mer valsche gerechticheyt veracht de sondaers, als oft si al sonder sonde waren, ende dat alle andere menschen onsalich waren. Wat sulcken menschen doen, laten ende lijden, de Duyuel heefter sinen spot mede, hoe veel heylighe wercken si ooc doen, ende si verliesen God, sijn genade ende haer eeuwige salicheyt met haer oordeelen, want met tselue oordeel dat si eenen anderen oordeelen, daer sullen si mede geordeelt werden van God. Si sien dat veesken in eens anders ooge, ende daer temteren si Christum mede, oft hi tegen de genade ende barmharticheyt soude doen die hi leerde ende daer hi tvolc wonderlic mede trac, oft hi tegen de wet soude doen, die daer gheboot den ouerspeelder ende ouerspeeldersse te dooden oft te steenen. Mer daer en is gheen wijsheyt tegen den Heere, Pro .xxi. Christus antwoorde dien valschen heyligen, also dat si hem aen gheen sijde bestricken en mochten, seggende: Die onder v lieden sonder sonde is, die werpe op haer den eersten steen. Waer in hi niet en verbiet ouerspel te corrigeren na wtwijsen der wet, want om ghemeyn eendrachticheyt te onderhouden, so is van noode dat de quade gecorrigeert werden. Ende ooc want die om ouerspel gelaten wert,
gheen andere en mach trouwen, welc niet sonder houwelic salichlic en soude connen geleuen, daerom so moest sodanige steruen, [R iiij ro] daerom so en verbiet Christus niet datmense steenigen soude, mer Christus bedienende ende ghenoech sijnde sijnder officien, welc is, allen menschen thoonen dat si sondaers sijn, heeft desen valschen heyligen te kennen willen geuen dat si de doot also wel verdient hadden na de wet als dit vrouken, gelijc gemeynlic geschiet, die de andere so strangelic oordeelen van openbaren sonden, dat si de selue sonden int
| |
| |
heymelic doen. Also wel blijct aen die twee valsche ouders die Susannam veroordeelden, Dani .xiij. Ende sonderlinge gestaet God dat op de gene die de waerheyt veruolgen ende daer op toe leggen, de predicanten der waerheyt te begripen, gelijc dese heylige hipocriten hier Christo selue doen. Math .x. De discipel en is niet bouen sinen meester Christum. Nochtans sijn dat de gene die so lichtelic op eenen anderen roepen, die een misual heeft: Siet, dat doen die haer des Euangelijs beroemen, sulcken volc ist, Ende nochtans sijn die roepen int verborgen schuldich aen de selue sonde, of si en sullen niet lange sijn, si en sullen daer in of in een arger vallen, Dese maken haer seluen rechtuerdich voor de menschen, recht oft si niet na de wet geordeelt en mochten werden, om dat de menschen haer sonden niet en weten, mer wantse Christus wel wist, so maect hijse al tot sondaers, ende gaf hen te kennen, dat si self al int heymelic ouerspel deden, ende na de wet, de doot verdient hadden, dier lieden sonden en salmen niet verbergen, mer hen te kennen geuen, want tis beter dat een mensche sijn [R iiij vo] eere verliese, dan dat hi veelre menschen sielen verleyde, Mer want Christus geen dienaar der letteren noch der wet, mer des geests ende des Euangelijs was, daerom en verordeelde hi dit vrouken ooc niet gesteent te werden, om dat de gene die de administratie hadden van steenigen, niet en steenden, want de lichamelike pine behoort der wet toe, ende niet den Euangelio, want dat Euangelium verlaet alle sonden om niet door Christum den ghenen die leuendelic in Christum geloouen, want die keeren met geheelder herten vanden sonden door Christum tot God, Ende want de geordineerde dienaers oft rechters der wet dat niet en bekennen, so behouden si altoos recht lichamelike iusticie te doen, hoe
| |
| |
volmaectelic de sondaers ooc voor God bekeert waren, Ten waer dat de geest Gods haer daer kennisse af gaue, Mer want Christus dat herte van tvrouken bekende dat geheelic vanden sonden tot God gekeert was, so en heeft hise niet verordeelt, al wast dat sijt na de wet wel verdient had, Ende hi verlostese van de ongerechtige ordeelders met eender rechtuerdiger sententien, waer in hi sijn wonderlike barmherticheyt die hi den armen sondaers bewijst, die in hem gheloouen, bethoont, dat hi de ghene die niet alleen de tijtlijcke doot, mer ooc de eewighe doot verdient had[den] niet alleen en wil verdoemen, mer ooc van dien ongenadigen rechters so properlic verlost, sonderlinghe de gene die dat ordeel willichlic ouer haer laten gaen, bekennende dat sijt wel verdient hebben, [(R v) ro] haer seluen niet ontschuldigende, dan bereyt om de rechtuerdicheyt te lijden, Also datter niemant en blijft diese verordeelt, Desgelijcx en verordeeltse Christus ooc niet die in hem geloouen, al hebben si ooc swaerlic gesondicht, sonderlinge de gene die vanden valschen heylighen verordeelt werden, De welcke God tot eender roeden besicht, om sine geloouige, als die in sonden vallen, daer mede te castijen, Gelijc hi hen in Dauiden belooft in den .lxxxviij. Psal. seggende: Ic sal haer lieden boosheyt metter roeden visenteren, ende haer sonden met slagen, mer mijn barmherticheyt en sal ic van hen niet verstroeyen, noch ic en sal haer niet letten in mijn waerheyt. God laet de sine dicwil vanden anderen verordeelen, om dat hise daer door in grondiger kennissen ende leetwesen soude brengen, daer om en souden wi dat niet qualic nemen, maer den Heere dancken, dat hi ons onse sonden leert kennen ende ons grondelic resigneren, ende laten den Here door sijn creatueren ons castijen, so het hem beliefde, so en soude hi ons niet laten
| |
| |
verdoemen noch ons selue ooc niet verdoemen nv noch inder eewicheyt. Ende daer voor en sedt hi anders geen penitentie, dan, en wilt niet meer sondighen, Hi en seyt niet, leest so vele, vast, waect, slaet v seluen etc. Die ander penitentie voor de sonden stellen, blasphemeren de barmherticheyt Gods, recht oft hi so wreet waer dat hi de sonden niet volmaectelic en vergaue, ende of hi de sonde sonder de pijne of wrake mocht vergeuen ende niet de scult, welck [(R v) vo] [een] kint mocht verstaen dattet valsch is. Want en waer die sonde niet gedaen, so en const daer geen pijne voor de sonde ghesijn, want de pijne is om der sonden wil. Als de sonde dan wech is ende vergeuen, so waert onmogelic datter pijn of wrake soude bliuen, Is de sonde vergeuen, so moet de pijne oock vergeuen sijn, blijfter wrake, so en is de sonde niet vergeuen. Ooc so blasphemeren si die passie ende tbloet Christi, recht of hi voor de sonden niet voldaen en had, dat de mensche noch veruullen moest datter gebrake, ende dat costelic bloet niet weerdich ghenoech en ware voor de schult der sonden te betalen. Ende daer en bouen beletten si den menschen de liefde die God in haer wercken soude. Waert dat si seyden, kint, God heeft v uwe sonden om niet vergeuen door Christum, ist dat ghijt ghelooft, ende die heefter also rijckelick voor voldaen, dat ghi daer niet voor en derft doen, lesen noch protelen, daerom gaet in vrede, sijt hem dancbaer daer af, ende en wilt niet meer sondigen. Die daer niet mede te vreden en sijn, ende willen yet voor haer sonden lesen oft doen, die en sijn haer sonden niet vergeuen, ende staen inden staet der verdoemenissen, al hadden si also grooten berou dat si bloedige tranen weenden, want si en geloouen niet datter Christus genoech voor gedaen heeft. Nv seyt Christus selue, die de vrolike boot- | |
| |
scap niet en gelooft, sal verdoemt sijn. Exempel hebdi in Juda, Mer die in dancbaerheyt wat lesen willen, die salment laten
doen. Desgelijcs so berispt ende [(R vj) ro] veroordeelt de conscientie den mensche ooc altemet van binnen, ende God houdt hem sijn sonden so swaerlic voor van binnen metten ordeel ende wrake die de mensche daer mede na de rechtuerdicheyt Gods verdient heeft, ende het schijnt dat God den mensche eewelic verdoemen wil, ia hem dunct dattet vonnisse der eewiger verdoemenissen ouer hem gegaen is. Ist dat de mensche dan vanden Heere can gehebben dit ordeel ende verdoemenisse stillic wt te lijden met allen quellagien die hi in hem gheuoelt, hem niet ontschuldigende, hem den Heere geheelic ouer geuende, in al dat God in tijt ende in eewicheyt met hem doen wil, so moet deen na den anderen wtloopen ende die mensche blijft onuermiddelt bi Christum staen, also datter niemant en blijft die hem verdoemt, noch Christus en wil hem ooc niet verdoemen, ende alle die quellagien, sondighe inuallen moeten daer wt, al hadden si daer thien iaren gewoont, ende dragen alle die onreynicheden die inder sielen sijn met haer wt, Also edelen dinc is de grondige gelatenheyt, resignatie oft ouergheuen, Welck ons God verleene tot sijnder eeren Amen.
|
|
Auteursrecht onbekend