|
| |
Opten derden sondach. Lu .xi.
Ende hi dreef wt eenen duyuel, ende die was stom. Ende als hi den duyuel wt gheworpen had, heeft de stomme gesproken, ende dat volck verwonderde hem, Ende sommige van hem seyden. Door Beelzebub den prince der duyuelen drijft hi de duyuelen wt. De andere hem becorende begeerden een teeken van hem vanden hemel. Ende als hi wiste haer gedachten, seyde hi tot haer. Alle rijc, dat in hem seluen ghescheyden wert, dat verwoestet ende dat een huys [(M v) vo] valt ouer dat ander. Is dan die Sathan ooc in hem seluen gescheyden, hoe sal dan sijn rijcke staen? Want ghi segghet dat ick door Beelzebub die duyuelen wt driue, In dien dat ick de duyuelen door Beelzebub wt drijue, door wien drijuense dan uwe kinderen wt? daerom sullen si uwe rechters sijn. So ick door den vinger Gods die duyuelen wt drijue, so coemt ymmer dat rijcke Gods tot v. Als een stercke ghewapende sijn huys bewaert, so ist al in vreden dat hi besittet. Maer als daer
| |
| |
een stercker ouercomende, hem verwint, die neemt hem alle sijn wapenen, in welcken hi betroude, ende deylt den roof. Wie niet met mi en is, die is teghen mi, ende wie niet met mi en vergadert, die verstroeyt Als de onreyne gheest vanden mensche wtuaert, so doorwandelt hi dorre steden, soeckende ruste, ende niet [(M vj) ro] vindende, so seyt hi, Ick sal wederom keeren in mijn huys daer ic wt gegaen ben. Ende als hi coemt, so vint hi dat met bessemen gheuaget ende verciert, Dan gaet hi ende neemt tot hem seuen ander geesten die arger sijn dan hi selfs, ende alssi daer in comen, woonen si daer. Ende dat laetste des selfden menschen wert argher dan dat eerste.
In dit Euangelium wert ons een wonderlic miracule voorgehouden, te weten, dat Christus eenen duyuel wt werp die stom was, ende Math .xij. ooc blint, Het welc na der historien niemanden profijtelic en is dan desen beseten, ende al wast dien een Euangelium, het en is ons geen Euangelium, het en si dat ons de geest daer een Euangelium af make, dat is, dat ons de H. geest een vast gelooue geue, dat als wi dit hooren, dat Christus met dien in onser sielen coemt, om ons dat selue behulp in onser sielen te doen, dat hi desen beseten inden lichaem heeft gedaen, dat is, dat hi onse siele van ongeloouicheyt wil verlossen, midts welcke de duyuel in onser sielen woont, Want so Christus int H. Euangelie seyt. Die niet en gelooft,
| |
| |
die is verdoemt, die verdoemt is, die is in des Duyuels macht, ende die in sduyuels macht is, dien besidt [(M vj) vo] hi, hoe heyligen schijn si ooc dragen, Ende die also beseten sijn, die sijn stom, want si en moghen de waerheyt niet spreken, Want tghelooue doet spreken, so Dauid ende Paulus getuygen seggende. Ic heb gelooft, daerom heb ic gesproken. De ongeloouige spreken ooc wel ydelheyt ende liegen, mer de waerheyt en connen si niet gespreken, want die geest der waerheyt en besidtse niet, mer den geest der luegenen. Ende daerom en sien si, dat is, si en bekennen de waerheyt niet, mer si sijn blint, so Matheus schrijft. Ende datmen niet en bekent, dat en canmen niet spreken. Dese blintheyt coemt den mensche daer wt dat hi dat godlike woort niet hooren en wilt het si van buyten of van binnen, Of als hijt gehoort heeft, ende de waerheyt daer wt bekent dat hijse dan wederstaet of helpt veruolgen om gewinne, of om verlies te ontgaen, oft dat hi de waerheyt daerom verswijget, daerse van noode geseyt ware, Want dan vlucht de heylige geest van hem, om dat hi hem willens ende wetens wederstaet, ende als de hey[li]ge geest van hem is, so en waert niet moghelic, dat hi eenighe waerheyt soude bekennen. Ende als de heylige geest daer niet en is, so coemter de bose stomme, ende blinde geest in, die hem altemale verduystert. E(nde) dan en mach de mensche niet vanden rijcke des Princen der duysternisse werden verlost, dan door Christum dat gewarige licht. De welcke sijn wtuercoren, die also de waerheyt wt vreesen van schaden verswijgen of haer wederstaen, dat selue laet toecomen dat si vreesden, so Job .iij. staet [(M vij) ro] De vreese die ic vreesde is op mi ghecomen, Ja God verhengter dicwijl veel meer schaden ende lijdens op, dat si de waerheyt so
| |
| |
loochenen, dan oft sise vrylic beleden hadden, ia God ver hengter dicwil lijden op, dat haer niet gecomen en soude hebben, hadden si coenlic tot sijnder eeren wt gesproken. Alse God dan also slaet, daer door brengt hise tot kennisse dat si dencken, En hadt nv niet beter geweest, dat ghi de bloote waerheyt niet verswegen en hadt: Want daerom dat ghijt liet, is v euen wel ouercomen, ende noch veel meer daer toe, Gelijc wel blijct Jonas .i. ende .ij. die den Heere wederstont, om dat hi duchte dat hi beschaemt soude werden, waert dat hi den Niniuiten vercondichde, dat hem de Heere hiet, te weten, Noch .xl. dagen, ende Niniuen sal gedestrueert werden, om dat hi God also genadich kende, dat hi hem lichtelic soude laten verbidden, ende dattet volc dan gheseyt mochte hebben, dat Jonas gelogen had, Daerom so vluchte hi voor den Heere, ende als si opter zee waren, ende daer een groot onweder op stont, ende tlot op hem viel, dat hi de sake daer af was, so worpen si hem int water, ende een waluisch verslinde hem, waer in hi drie daghen ende drie nachten was, ende doen moeste hi die selue beschaemtheyt noch lijden, ende dat pericule der zee hadde hi daer toe, Jonas .i. Aldus varen wi noch, dat wi de bekende waerheyt niet claerlic wt en spreken wt vreese van schaden oft om yemanden te gelieuen, daert profijtelic oft orborlick is. Maer Christus heeft verboden int H. Euan- [(M vij) vo] gelie Mat .vij. de peerlen voor die (v)ercken te werpen. Als God den mensche also doer lijden dwingt, so begint de mensche te geloouen, ende door tgelooue veriaecht God den vyant, ende dan beghint hi de waerheyt te vercondigen, als hi dat lijden ende den slach wech heeft, hem alle scande ende scade getroostende. Het en is mer vleescelike wijsheyt dat een mensche meynt, ya seyde ic dat ic soude in
| |
| |
lijden comen, recht oft hem yet mocht gemoeten, dan dat God inder eewicheyt voorsien heeft, ende oft hi dat met sinen swijgen oft wederstant mochte beletten. Al en hadde Petrus Christum niet gheloochent, hem en soude die tijt noch niet misschiet hebben. Want sine vre en was noch niet, ende al haddent alle creaturen gesworen gehat, si en souden die vre niet hebben mogen voorcomen. Want de eewige waerheyt, seyde tot Petrum.Joan.xij. Ghi en mocht mi nv niet volgen, mer namaels suldy mi volgen. Den tijt, maniere is al van onsen vader geordineert, ende die en sullen wi, noch met swigen noch met spreken veranderen. Als God den duyuel also metter roeden des lijdens wt den mensche geworpen heeft, ende hi vrylick de glorie Gods wt spreect, alder creaturen dingen verachtende, ende God alleen groot makende, so verwonderen haer de gene die na den geest ordeelen vanden wonder dat God doer sulcken creatuerken werct, den Heere daer af louende, mer die na den vleesche ordeelen, die treckent al ten quaetsten ende geuen een verkeert ordeel, seggende, het is ketterije. Want dat vleesch en can niet wel [(M viij) ro] van Christus geuoelen, also dat het den vleesche toescrijft, dat van God is, ende dat vanden vleesch is, dat scrijuet God toe ende tempteert God, willende een teeken vanden hemel hebben, dat hemelsch ende niet aertsch noch duuels en si. Ende als haer dat teeken niet en mach ghewerden om dat God niet getempteert en wil sijn, om dat hi teekens genoech aen sijn doot ende verrijsenisse heeft gegeuen, so seggen si, dat de duuel door haer doet oft spreeket. Want alle ordeel des vleeschs is verkeert, ende daerom vermaledijt, also Isai .v. staet. Wee v die quaet goet segt te wesen, ende goet quaet, settende dat licht tot duysternisse, ende duysternisse tot licht. Mer
| |
| |
den geest Gods alleen geuoelt oprechtelic vanden dingen die God aengaen. Dese verblijden haer om de verholentheyt Christi, ende verwonderen haer daer af ende hebbense in weerdicheyt al ist dat si ooc niet al volcomelic en verstaen. Jesus bekennende de ghedachten der verkeerder menschen, en heeftse niet ter stont verworpen, mer heeftse met redenen onderwesen, dat hijt in duuelsche macht niet en dede, op dat hi alle predicanten dat selue ooc soude leeren doen, seggende. Alle rijck in hem seluen gedeelt et c. Ist dan dat die een duuel den anderen verdrijft, so moeten si oneens ende gedeelt sijn, ende hoe sal haer rijc dan staende bliuen? Ghi siet dat ic de duuelen wtwerpe d[i]e scadelic sijn, waer wt vermoedt ghi dan, dat ict meer doe wt der macht des duuels dan der macht Gods? Plach Beelzebub der menschen salicheyt oock te soec- [(M viij) vo] ken, ende sijn knechten door welc hi sijn tyranschap bedrijft, ooc wt haerder besittinghe verdrijuen? Waer dat waer, so moest sijn rijc corts vergaen, Ick doet met eenen simpelen woorde, sonder loon oft gewin, ic en doe daer geen toouerie toe, ghi en cont dat werc niet wederleggen waerom wildijt den duyuel Beelzebub dan meer toe schrijuen dan God? Brengt v den hate daer toe die ghi op mi hebt, dat ict met Beelzebubs macht doe. Dese uwe kinderen die ghi dat selue ooc siet doen, waer door doent die dan? si sijn simpelende ongheleert, ende nochtans werpen si de duyuelen wt in mijnen name door tbetrouwen dat si tot God hebben. Daerom sullen si rechters van uwen ongelooue sijn. Want dan onbehoorlic is te seggen dat deen Duyuel den anderen wt werpt, ende datten v kinderen door geen ander cracht wt en werpen, dan daer icse door wt werpe, so blijct dat ic de quade duyuelen door de cracht Gods wt drijue, wiens geest machtiger
| |
| |
is dan alle boose geesten, ende dese en accordeert niet met dien. Blijcket dan dat ict door de cracht Gods doe, dat ghi mi siet doen, so en ist geen twijfel, het rijcke Gods en is tot v gecomen, so laet dan des duyuels rijc varen, ende keert v totten rijcke Gods, ghi en moecht beyde de rijcken niet deelachtich sijn. Het is een onuersoenlic orloge tusschen God ende de[n] duyuel, die tot noch toe geregneert heeft, Mer daer is nv een machtiger dan hi, wiens vinger machtiger is dan al de duyuels. Daerom salt hier toegaen, gelijc tusschen twee machtige Conin-[N ro] ghen. Als een stercke gewapende sijn borcht bewaert, so sijnse in vreden de dingen die hi besidt, mer ist dat hem yemant bestoot, die stercker is, ende metter wapene verwint, so en maect hi gheen bestant met hem, maer hi stoot hem wt sijn casteel ende besidt dat selue. Ende sijn wapen daer hi op betroude, die neemt hi hem, sijn goet ende haue, ende geeft dat sinen ruyters. Nv moechdi besien bi welcke partije ghi liefste staet bi God den crachtichsten, oft bi den Duyuel, die corts verdreuen sal werden. Ghi moet in een van desen twee heyren sijn. Die met mijn heir niet en is, dat is mijn viant, ende daer mede misdoet hi tegen mi, dat hi mi niet en gonnet, als hi mi gonnen soude. Die niet en vergadert met mi, die verstroyt. Ende want haer de Joden de gerechticheyt toe schreuen, ende door tbetrouwen so verachteden si de Euangelissche leeringe, so heeft haer Christus een gelijckenisse voor gestelt, daer mede hi te kennen gaf, dat si swaerliker verdoemt sullen werden, die de Euangelissche waerheyt eens bekent hebben, ende daer weder af vallen, dan diese noyt bekent en hebben, ende die in duysternisse der sonden gebleuen sijn. Ende die eens midts der Euangelischer waerheyt vanden boosen geest deser werelt
| |
| |
verlost, versuymelic de gaue Gods besidt, ende valt weder in swaerder sonden, ledich van alle Euangelische, duechden, al ist dat hi met ceremonien ende menschelike insettinghen geuaecht is, so crijcht de Duyuel daer meer crachts ouer, dan te voren. Dit heeft Christus, die de verborgent- [N vo] heyt der herten bekent tot haer gedachten gheantwoort, waer in hi ten eersten bewijst, hoe grootelic dat vrede ende eendrachticheyt van noode is, want si ooc in wtwendige saken die dingen also veel te stercker sijn, als si beter vereenicht sijn, ende ghedeylt lichtelic veruallen, gelijc aen mueren ende balcken blijct. So moet oock vergaen daer twist is.
Ten anderen, de duyuel ende die van sijn rijc sijn al ist dat deen den anderen in sonderlinge saken contrarie sijn, also dat deen den anderen doot slaet berooft etc. Si ouercomen nochtans int ghene dat tegen God is. Gelijc wi sien dat de secten der religiosen deen den anderen hatet als honden, nochtans ouercomen si alle daer in, dat si de Euangelische waerheyt veruolghen. Ten derden bewijst hi, waert dat deen Duyuel den anderen verdreef, dat die haer kinderen, dat waren de discipelen Christi, dat gheensins inden naem Christi en souden hebben connen volbrengen. Ist dat sijt in sinen naem mochten doen, dat hi dat veel meer door hem seluen mochte doen, ende want haer kinderen de cracht Christi belijden, die si loochenen, daerom souden si haer rechters sijn, midts oordeele des gheests rechtueerdelic souden iudiceren eewelic verdoemt te sijn. Ten vierden, trijc Sathane en sijnder vergaderinge moet vallen, alst rijc Christi, dat is, de Euangelissche waerheyt aencoemt, die ouer gaen tot het rijc Christi, daer en mach de Duyuel niet meer in regneren, welck gheschiet als wi blootelick in Christum geloouen, welc wi nv (God lof) voor
| |
| |
[N ij ro] ons oogen sien. Die de Duyuel noch besidt, die behoudt hi in vrede des vleeschs, om datse niemant en veruolcht. Maer als Christus die stercker is dan hi, hem ouerualt, door verlichtinge des geests, treckende therte des menschen in hem te geloouen, so verwint hi den Duyuel, ende als hi sin ende begeerte der gheender die tot hem bekeert sijn vernieut, so dat si een nieu creatuere werden, so neemt hi den Duuel alle sijn wapenen, daer hi in betroude. Want daer leyt hi altoos op toe, dat alle menschen een quaet geuoelen van Christo souden hebben, ende hi deylt dan die sijn geloouige knechten, willende dat deen geloouige des anders is in dienst, behulp geuen etc. Waer af het Antechristelic rijck met sijn insettingen geerne af souden trecken, niet willende dat si malcanderen int gemeyn gedienstich sijn, mer haerder grootheyt. Ten vijfsten, dat de geloouige alleen met Christo sijn, die sinen geest hebben, Ende dese vergaderen met hem, als si door sinen geest wercken dat hem bequaem is, mer die ongeloouige doen contrarie, daerom verstroeyen si, want si doen al haer werc sonder vrucht den genen die daer geen profijt af en hebben, als steen ende hout vercieren etc. Ten. vi. als de boose geest int doopsel vanden mensch gaet, oft so dicwils als hi tot God bekeert wert, so wandelt hi door plaetsen, dat is, door arme ootmoedige menschen, die haer seluen voor de snootste sondaers houden ende gehouden begheeren te sijn, gelaten inden alderliefsten wille Gods sonder verkiesen, daer soeckt hi rust in. [N ij vo] Mer want hi een vader der hooueerdicheyt is hatende bouen al ootmoedige gelatenheyt, so en vint hi daer gheen ruste nv noch nemmermeer, so keert hi weder tot sinen huyse geuaget met menschen insettingen, die haer betrouwen op haerder wercken rechtueerdicheyt. Dan neemt hi
| |
| |
seuen booser geesten dan hi is met hem, ende die woonen daer, waerom de vercierde conscientien der geueynsder heyligen veel periculooseliker staen, dan der ootmoedigher beschaemder sondaers. Ten seuenden, Gelijc de geloouige, woonsteden Gods sijn, also sijn de ongeloouige woonsteden der Duuelen, al en schijnen si van buyten niet beseten te sijn. Ende want si op haer rechtueerdicheyt betrouwen, so hebben si een sekerder teeken dat si van binnen beseten sijn, dan oft si haer seluen verschoorden, als die besetene etc. Ende haer laetste werden quader dan haer eerste. Als Christus dit seyde, so verhief een vrouken haer stemme. Salich is den buyc etc. Mer dat quam wt affectien des vleeschs, gelijc de vrouwen salich heeten die moederen die eerlike kinderen hebben gebaert dan andere vrouwen. Daerom Christus, die gheen glorie des vleeschs, ia noch oock in sijn salighe moeder niet en bekent, ende die den prijs des vleesches veronweert, antwoort, Ja salich sijnse etc. Recht oft hi seggen wilde. Daerom en is yemant niet salich, dat hi gheleerde ende goede kinderen heeft, mer dat hi dat godlike woort getrouwelic hoort ende bewaert. Noch mijn moeder en is niet salich dat si mi gebaert heeft, mer dat si den woor- [N iij ro] de Gods ghelooft heeft, waerom si mijn moeder geworden is, so Luce .i. van haer staet. Salich sidi die gelooft hebt etc. Dat Christus niet alleen goede menschen en heeft gheholpen, maer ooc sondige, ia die metten Duyuel beseten waren, is ons arme sondaers eenen grooten troost, dat hi niemanden en versmaet, maer herteliken gheerne helpt, hoe sondich hi ooc wesen mach. Waer af hi gheloeft moet sijn inder eewicheyt Amen.
|
|
Auteursrecht onbekend