| |
[(J vj) ro] Opten donderdach. Luce .ij (sic).
Het was een rijc mensche, die gecleet wert met purpuren ende siden, ende hi leefde alle daghe heerliken, Ende daer was een brootbidder, ghenaemt Lazarus, die lach voor sijn dore vol sweeren, begerende versaedt te worden van de cruymen die daer vielen van de
| |
| |
tafel des rijcken mans, ende niemant en gaft hem. Mer die honden quamen ende lecten sijn sweeren. Het is gheschiet dat die brootbidder sterf ende wert gedragen van de Engelen in Abrahams schoot. Ende de rijcke is oock ghestoruen, ende is begrauen in der Helle. Als hi nv inder pijnen was, opslaende sijn ooghen, sach hi Abraham van verre, ende Lazarum in sinen schoot, ende hi riep ende seyde. Vader Abraham, ontfermt mijnre, ende seyndet Lazarum, op dat hi dat wterste sijns vingers int water steke ende vercoele mijn tonge [(J vj) vo] want ic lijde grote pijne in dese vlamme. Ende Abraham seyde hem. Sone, ghedenct dat ghi goet ontfangen hebt in dijnen leuen, ende Lazarus desghelijcx quaet, Ende nv wert hi ghetroost, ende ghi wert ghepijnicht, Ende dat noch bouen al, so is tusschen ons ende v geuesticht een groote diepte, als dat die van hier willen ouer gaen tot v, en mogen niet, noch oock van daer tot ons ouercomen. Doen seyde hi, So bidde ic v Vader, dat ghi hem seyndet in mijns vaders huys, want ick hebbe vijf broeders, dat hijse betuyge, op dat si ooc niet en comen in dese plaetse der pijnen. Abraham sprack tot hem, Si hebben Moysen
| |
| |
ende de Propheten, laetse die selfde hooren Ende hi seyde, Neen vader Abraham, maer ist datter yemant vanden dooden tot haer ghinghe, so sullen si penitentie doen. Ende hi seyde hem, Ist dat si Moysen ende de [(J vij) ro] propheten niet en hooren, so en sullen si niet geloouen, oft daer yemant vanden dooden opstonde.
In desen Euangeli houdt ons Christus een exempel des geloouighen ende ongeloouigen staets voor, op dat wi, die vander vroliker bootschap niet beweget en werden, om meer door die veruaernisse des gruweliken exempels dat ghelooue ende liefde souden aenueerden, in welcken exempel wi een ordeel Gods ouer die geloouighe ende ouer de ongeloouigen sien, het welcke veruaerlic is den ongeloouigen, mer seer troostelic den geloouigen. Ende op dat wijt te bedt mogen verstaen, so sullen wi aen den rijcken die natuere des ongeloofs mercken, ende aenden armen Lazarum, die natuere des geloofs. Ten eersten, so en moeten wi den rijcken man niet alleen aensien sijn wtwendige leuen, want dat hadde van buyten eenen schonen schijn als scaepscleederen, onder welcken hem de wolf meesterlic const bedecken. Daerom en beschelt oft en berispt hem dat Euangelium niet, dat hi ouerspel, moort oft roof gedaen heeft, of yet dat die werelt beschuldigen mochte. Hi is so eerbaer aen sijn leuen geweest, als die Phariseeus, die tweemael ter weken vaste Luc .xviij. Want hadde hi groue sonden van buyten gedaen, dat Euangelium soudese vrylike wel te kennen hebben gegeuen, aengesien, dat het desen rijcken so wel besien heeft, dat
| |
| |
het ooc sijn purpur cleedt ende sijn kostelick hemde te [(J vij) vo] kennen geeft, dat nochtans al wtwendige dingen sijn, daer God niet na en ordeelt. Hier om, so moet hi eenen fijnen schijn van buyten hebben ghehadt, ende na sijns selfs ende ander menschen duncken, die geheele wet Mosi gehouden, maer men moet hem principalic int herte sien, ende sinen geest ordeelen. Want dat Euangelie heeft scerpe oogen, ende siet diepe inden gront des herten, ende ordeelt ooc die wercken, die natuerlike verstant niet ordeelen oft besculdigen en can, ende en siet niet op de scaepscleederen, mer op de rechte vruchten des booms, oft hi goet oft niet goet en is, so Christus Mathe .vij. leert. Also als wi desen rijcken man hier aensien na de vruchten des geloofs, so vinden wi eenen boom ende een herte vol ongeloofs. Want dat Euangelium straft hem, dat hi heerlic gecleet heeft gegaen, ende dagelics groote cyere gemaect. Welck natuerlic verstant voor gheen merckelijcke groote sonde en acht. Daer en boue so laten haer de wercheylighen duncken, dat recht is, ende dat sijs welweerdich sijn, ende dat sijt met haren heyligen leuen verdienen, ende en aensien niet, hoe swaerlic si daer aen sondigen met ongelooue. Want dese rijcke man en wert niet berispt, dat hi costelike spijse ende heerlike cleederen gebesicht heeft, aengesien dat vele heylighe lieden, Coningen ende Coninginnen voortijts heerlike cleederen gedragen, ende costelike tafele gehouden hebben. Also de scrift bethoont van Salomon, Dauid et c. Maer dat sijn herte daer op [was], dat hi dat [(J viij) ro] sochte, daer aen cleefde, ende dat vercoren heeft, alle sijn blijschap, lust ende behagen, ende geheelic sinen afgod daer aen gehat heeft, waer af Philip .iij staet: Der welcker god haren buyc is. Dit leert Deuangelie oock met dien woordeken, daghe- | |
| |
lics, dat hi dagelics also heerlic ende costelic geleeft heeft. Waer wt men wel merct,
dat hi sodanigen met neersticheyt gesocht ende sijn hert daer op geuesticht ende dat vercoren heeft, niet daer toe gedrongen, noch wt geualle, noch van officijs wegen, noch sinen naesten daer in te dienste geweest, mer alleen sinen lust daer inne ghebuetet. Waer aen men de verborgen sonde sijns herten spoeret, te wetene, dat ongelooue als aen de quade vrucht. Want waer tgelooue is, die en vraghet niet na heerlike cleederen, spijse, ia na gheen goet, eere, noch macht noch al dat niet God selue en is, Noch hi en hangt aen niet, dan dat God seluen is, het is hem alleleens costelike of slechte spijse, heerlike oft slechte cleederen. Ende hoe wel hi costelike cleederen draghet, groote macht heeft, so en achtet hi nochtans dat niet, mer wert daer toe gedrongen, oft moet eenen anderen te dienste doen. Also sprac Hester .xiiij. dat si haer coninclike crone niet geerne en droech. Maer si moeste dat om des Conincs wille doen. Dauid hadde lieuer een gemeyn man geweest, mer hi moeste om Gods wille ende om des volcs wille Coninck sijn. Also houden haer alle gheloouighe, dat si totter macht ende heerlicheyt ghedwonghen worden, [(J viij) vo] ende bliuen daer altoos metter herte ende begeerten af, ende doent van buyten haren naesten te dienste. Gelijc Psal .xc. staet. Loopen v rijckdommen toe, so en cleefter metter herten niet aen. Mer waer ongelooue is, daer valter die mensche op, ende cleeft daer aen, ende soect dat, ende en heeft gheen ruste voor dat hijt vercrijget. Ende als hijt vercreghen heeft, so stelt hi sijn salicheyt daer inne. Ende en vraechter niet na, hoe sijn herte met Gode staet ende wat hi van gode verwachten soude. Ende als hijs niet vercrijgen en can, so duncket
| |
| |
hem, dat hem niet wel en gaet. Siet sulcke quade vruchten des ongeloofs en siet dese rijcke man niet, ende bedectse, ende verblint hem seluen met vijchbladeren, dat is, met vele goede wercken sijns phariseeuschen leuens, ende verherdt hem seluen also, tot dat geen leeringe, geen vermaninghe meer en helpt. Siet, dat is de heymelike sonde die dat Euangelium straft ende verdoemt.
Wt dese sonde volget die andere sonde, dat hi der liefden tegens sinen naesten vergeet. Want hi laet den armen Lazarum daer voor sijn dore liggen, ende en doet hem geen behulp. Ende al en hadde hijt selue persoonlic niet willen doen oft hem helpen, dat hijt doch sinen knechten hadde geheeten, dat si sijns gaey hadden geslagen, ende in huys oft in een plaetse gedragen, O hoe onghelijc is hi den weerdigen Centurio die sinen siecken knecht so vaderlic ter herten nam, dat coemt daer wt, om dat hi geen gelooue en heeft gelijc Centurio, [K ro] waerom hi de godlike goetheyt niet beuoelt en heeft: Want wie Gods goetheyt geuoelt die geuoelt oock sijns naestens ongheualle ende katiuicheyt, maer wie Gods goetheyt niet en geuoelt die en geuoelt sijns naesten ongheual oock niet. Daerom, gelijc hem God niet en smaect noch en beualt, so en gaet hem sijn naeste ooc niet ter herten: Want dat gelooue heeft de natuere, dattet God alle goet betrout, ende hem alleen daer op verlaet, wt welcken gelooue de mensche God bekent, dat hi so goet ende ghenadich is, also dat sijn herte wt sulcke kennisse so barmhertich wert, dat hi elcken geerne also doen wilde, so hi beuoelt dat hem God gedaen heeft. Daerom breect hi wt met liefden ende dient sinen naesten, vrient ende viant wt gheheelder herten, met lijf ende leuen, met goet ende eere, met siele ende geest, ende hangt Gode te
| |
| |
lieue ende ter eeren, al aen sinen naesten, so hem God gedaen heeft. Daer om en siet hi ooc niet na ghesonde, rijcke, edele, heylige lieden, die sijns niet en behoeuen, mer na die crancke, verachte, sondige menschen dien hi profijtelic sijn mach, ende sijn vermorwet herte aen hem oeffenen, ende doen so hem God gedaen heeft. Mer onghelooue heeft de natuere dat het Gode niet goets te hemwaerts en betrout, wt welcken ongelooue dat herte verblint wert, also dat hi niet en geuoelt noch en bekent, hoe goet ende genadich God is, maer so den .xiij. Psalm seyt, hi en acht God niet. Ende wt sulcker blintheyt volget dan, dat dat herte also ongenadich wert, dat hi ghee- [K vo] nen mensche lust en heeft te dienen noch te gheuen noch te helpen. Want so hi niet goets aen God en geuoelt, so en geuoelt hi ooc geenen lust sinen naesten goet te doen. Daer wt volcht dan, dat hi niet en siet na crancke arme ende verachte menschen, die hi weldoen mochte, mer hi werpt die ooghen opwaert, ende siet na rijcke machtige, ende die dient ende noodt hi, daer hi selue profijt ende eere af hebben mach, welc Christus verbiet Luc .xiiij. seggende: Als ghi weerschap oft maeltijt houdt, so en noodet niet diet hebben v weder te nooden, maer dies niet en hebben, waer tsegens nv bicans alle de weerelt doet. Elck doet wel diet hem weder loonen mach, op dat hi ymmer heerlic leuen mach, ende en vraechter niet na, dats so menich mensche gebrec heeft. God gondt den mensche sijn nootdruft wel ende God en aensiet niet hoedanige cleederen datmen draecht, alst herte daer niet aen en cleeft, ende men niemant gebrec en laet hebben, mer die eenen mensche weet dies gebrec heeft, ende hi heeft meer ende costeliker cleederen ende verdoet meer in spijse ende dranc, dan hem ter eeren Gods van noode
| |
| |
is, ende en geuet dien behoeuen de mensche niet, die stelet hem ende en is geen geloouich mensche, maer een Heydensch heylich, hoe duechdelic hi ooc leeft, want het is int Euangelie beuolen. Lu .iij. Die twee rocken heeft, die geue den eenen den genen dies niet en heeft, ende die spijse heeft die doe desgelike. Item noch Luc .ix. Ghi en sult gheen twee rocken hebben dat is, tweederhande cleedinge, als sondaechs ende [K ij ro] wercdaechs cleederen. Wat sullen si dan seggen, die deen cleet ouer dander in de kisten hebben ligghen, datse de motten eten, ende so menigen armen mensche weten die half naect gaet. O, dat is heden daechs een so gemeynen quaet dat ick ducht datmen weynich Euangelische gheloouige menschen vindt, ende die de menschen nv aensiet, hoe costelick si gaen ende staen, hi en can niet gesien dan Heyden ende Turcken, Die welcke Jacobus so swaren slach geeft in sijn ij. cap. seggende: Mach het gelooue hem ooc salich maken, die sinen Christelicken broeder oft suster naect siet gaen oft dagelicse cost behoeft ende seyt: God verwarme v ende versade v, ende en geeft hem niet dat hem van noode is? Neent seker, want hi en heeft geen gelooue. Item Jaco .v. Wel aen ghi rijcke, weent ende huylt ouer v allendicheyt die ouer v comen sal. V rijcdom is veruuylt, de motten sijn in v cleederen gecomen, v siluer ende gout is verroest, ende haren roest sal v tot een getuygenisse sijn, ende sal v vleesch verslinden als een vier, ghi hebt v gramschap geschattet inden dach der gramschappen. Ghi hebt groot cier ghemaect opter aerden etc. Item .i. Joan .iij. Ist dat yemant sinen naesten gebrec siet lijden die goet deser werelt heeft ende sluyt sijn inwendicheyt van hem, hoe blijft de liefde des Vaders in hem, Lu .xi. Dat v ouerschiet dat geeft tot aelmoesen. Item Christus seyt,
| |
| |
Lu .xij. Vercoopt dat ghi besidt, op dat ghijt gereet hebt den armen te geuen. Hierom so ist so periculoos groot goet te hebben, ende den behoeuenden niet te gheuen, dat Christus [K ij vo] Matt .xix. wel mach seggen. Hoe swaerlic coemt een rijc mensche ten eewigen leuen Lu .xviij. Het is lichter een schip cabel door dat ooge der naelden te gaen, dan eenen rijcken int rijc des hemels te comen, alsser gheen ghelooue ende liefde en is. Also wel aen desen rijcken man blijct, wt welcs exempel wi wel sien, dat onmoghelic is liefde te hebben daer gheen gelooue en is, ende onmogelic te geloouen daer gheen liefde en is, want si willen ende moeten altoos bi malcanderen sijn. Ende dat een geloouich mensche alle menschen lief heeft ende helpt etc. Ende dat een ongeloouige alle man viant is inder herten, ende van alle menschen gedient wil sijn. Ende nochtans so bedect hi also gruwelicken sonde metten schijn sijnder geueynsder wercken. Gelijck den Struys die waent als sinen hals met een rijs bedect is, dat sijn gheheel lichaem bedect is, Ja ghi siet hier, dat gheen ongenadiger dinc en is dan ongelooue: Want de honden die de toornichste dieren sijn, sijn barmhertiger ouer den armen Lazarum dan dese rijcke ongheloouige, ende bekennen des armen noot, leckende sijn sweeren, daer nochtans de verherde hyprocrijt so verblint is, dat hi hem de brocskens sijnder tafelen niet en gonnet. Ende van sulcken aerde sijn alle ongeloouighe, waerom si oock alle met desen rijcken inder hellen varen.
Desgelijcs so en moeten wi den armen Lazarum met sijn sweeren ende armoede van buyten niet alleen aensien, want veel menschen ooc yammer ende noot lijden, ende des nochtans niet een hayr te beter en sijn. [K iij ro] Gelijc Herodes een quaet lijden hadde, ende nochtans niet beter
| |
| |
voor God en was. Want lijden ende armoede en maect niemanden aenghenaem voor God, mer wie te voren eerst aangenaem doer tgelooue is, gelijc Abel, diens armoede ende lijden is costelic voor God, so den C.xv. Psalm getuycht segghende: De doot sijnder heylighen is costelick voor God. Maer wi moeten Lazarum int herte sien, ende den schat soecken, die sijn sweeren so costelic gemaect heeft. Dat is sonder faute sijn ghelooue ende liefde geweest, Want sonder tgelooue en machmen God niet behagen, Heb .xi. Daerom moet sijn herte also gestaen hebben, dat hi ooc midden in sulcken armoede hem van God alle goet betrout heeft te geschieden, ende hem troostelic op den Heere te verlaten, aen welcker genaden hi hem also rijckelick heeft laten genoeghen, ende sulck behagen daer aen gehadt heeft, dat hi geerne noch meer yammers hadde geleden, waert dat den genadigen wille Gods dat ghewilt hadde. Siet, dat is een recht leuende gelooue, dat hem sijn herte door kennisse der godlicker goetheyt vermorwet heeft, dat hem niet te swaer noch te veel geweest en ware te lijden ende te doen. Sodanigen bequamen herte maect het gelooue, alst Gods genade geuoelt.
Waer wt de liefde volcht tot vrienden ende vianden dat hi ooc bereyt ende gewillich is geweest te dienen ende te helpen alle menschen. Mer want hi arm ende katiuich is geweest, so en hadde hi niet daer hi mede hadde connen dienen, i. Cor .viij. Daerom [K iij vo] wert sinen goeden wille voor de daet gherekent. Mer dit gebrec des lichameliken diensts vergelt hi seer rijckelic door eenen geesteliken dienst. Want nv na sijn doot dient God alder werelt met sine sweeren, honger ende katiuicheyt. Door sinen lichameliken honger spijst God onsen geesteliken honger, door sijn lichamelike naectheyt, cleet hi ons geestelike
| |
| |
naectheyt, met sijn lichaemlike sweeren geneest hi ons gheestelike sweeren, ons met sijn exempel leerende, als dat God een welbehaghen aen ons heeft, alst ons qualic gaet opter aerden, ist dat wijt geloouen, ende waerscout ons dat God gram is alst ons wel gaet in ongelooue, gelijc als God een welbehagen aen hem, ende een mishagen aen den rijcken gehadt heeft. Segt doch, welcke Coninc vermochte met al sinen goede der weerelt, sulcken dienst gedaen hebben, als dese arme Lazarus met sinen honger ende sweeren ghedaen heeft. O die wonderlike wercken ende oordeelen Gods, hoe schendet hi so meesterlic die loose sottinne, die vernufte ende wereltlike wijsheyt. Si siet lieuer dat scoone purpur des rijcken, dan de vuyl sweeren Lazari. Si siet geerne eenen gesonden schoonen mensche, ende stopt haer nuesen voor den stanck der sweeren, ende keert haer oogen van sijnder naectheyt. God laet die groote sottinne voorbi dien costeliken schat gaen, ende oordeelt altoos voor hem inder stilheyt sijn oordeel, ende maect den armen te wile so costelic, dat daer na alle coningen niet weerdich en sijn hem te dienen ende sijn sweeren te vermaken, Want welcke [K iiij ro] Coninc waent ghi, en soude nv niet wt geheelder herten sijn gesontheyt, ende purpur, voor de sweeren ende allendicheyt des Lazari geerne geuen, alst hem gewerden mocht, Ende wie soude nv eenen drec willen geuen voor alle dat rijcdom des rijcken? waert dat de rijcke so blint niet geweest en had, ende dat hi geweten had dat so dieren schat voor sijn duere gelegen had, en waendi niet, dat hi wt soude hebben ghelopen ende hem sijn sweeren gewist, ende op sijn bedde geleyt? al sijn purpur soude hem hebben moeten dienen. Mer doen Gods oordeel ghinc en sach hijs niet, doen hijt had mogen doen. Doen dacht God
| |
| |
Wel aen, ghi en sult ooc niet werdich sijn hem te dienen. Na dien, doent oordeel ende werck Gods wt was, so sach die loose sot omme, ende als hi inder hellen lach, gaue hi hem geerne huys ende hof, dien hi te voren niet eenen bete broods en wilde geuen, Ende begeert dat hem Lazarus metten wtersten deel sijns vingers vercoelde sijn tonge, dien hi te voren niet aenroeren en wilde. Siet, sodanighen oordeel ende werc maect God noch dagelicx de werelt vol, ende niemant en sieget ende elck verachtet. Daer sijn arme ende behoeuende voor onsen ooghen, die God als den grootsten schat voor ons leyt mer wi doen de ooghen daer teghen toe, ende en mercken niet wat God doet. Namaels alst God voleynt heeft ende wi den schat versuymt hebben, so comen wi dan ende willen dienen, so ist te lange gebeyt, so maken wi dan heylichdom van haren cleederen, ende gaen pelgrimagien ende timmeren kercken op hare grauen, ende hebben [K iiij vo] vele te doen met sulcke fateringe, bespottende ons seluen, dat wi de leuendige heyligen met voeten ghetreden hebben ende laten bederuen, ende nv haer cleederen, daert geen profijt noch van node en is, eeren, ende hangen daer gelt ende goet aen, welc si niet en behoeuen ende doen sijt behoefden, doen en gauen wijt hem niet Waer af Math .xxiij. staet. Wee v scriftgeleerden ghi ypocriten, ghi die der Propheten grauen timmert. Uwe vaders hebbense gedoot ende ghi timmert haer grauen, waer in ghi belijdt dat ghi kinderen sijt der geender diese gedoot hebben.
Alle geloouige sijn vanden aert dat dese Lazarus was, ende sijn al te samen rechte Lazari, want si sijn vanden seluen ghelooue, sin ende wil, gelijc dese Lazarus. Ende wie geen Lazarus en wert die sal metten rijcken sijn deel hebben. Want wi moeten al gelijc Lazarus met rechten
| |
| |
gelooue op God betrouwen, hem ons ouer geuen na sinen wil met ons te doen, so hi dien in ende met ons dragen wilt. Ende bereyt sijn alle menschen wt liefden te dienen, so hi dat selue geuen wilt, Ende al en lijden wi sulcken allendicheyt niet, so moet nochtans sulcken wil ende meyninge in ons sijn als in Lazaro waren, dat geerne van hem nemen te aenueerden, ist dat God belieft ouer ons te verhenghen, sulcken armoede des gheests mach wel in groten rijcdom staen, gelijc Job, Dauid, Abraham, rijck ende arm gheweest sijn, so Dauid Psal .xxxviij. seyt, Ic ben een vreemdelinc ende een gast voor v, dat is, Hi was Coninc ende had groot goet, mer hi en cleefder metter herten niet aen [(K v) ro] mer hi en liet niemanden gebrec lijden, ende was ooc wel bereyt wtwendige crancheyt te lijden, Also ooc Abraham al en had hi sulcken crancheyt ende armoede niet als Lazarus, hi had nochtans den seluen sinne ende wil, dat van God te aenueerden dien Lazarus had, hadse hem God toegeuoecht, Want die heyligen sullen al eenen sin ende moedt van binnen hebben, mer si en connen niet al een werc ende lijden van buyten ghehebben. Daerom bekende Abraham desen Lazarum ooc een vanden sinen, ende nam hem in sijnen schoot, welc hi niet gedaen en soude hebben, waert dat hi niet vanden seluen sinne en had geweest, ende welbehagen aen Lazarus armoede ende crancheyt gehadt. Aldus hebben wi in Lazaro een exempel van eenen gewarigen armen, die alle aertsce dingen metter herten versaket, god alleen betrouwende, Mer inden rijcken, eens ongodliken rijcken, geheelic veruallen op dese tijtlike geschapene dingen, ende daer geheelic op betrouwen[de]. Den schoot Abrahe, is de plaetse daer de gheloouige sielen in rusten, Dese plaetse is dwoort Gods, want de sielen en beslaen geen material plaetse. In dat
| |
| |
woort rusten si so lange, tot datse God tot sijnder claer aenschouwinge brengt. Desen schoot Abrahe, is dwoort daer God Abrahe Gen .xxij. mede beloofde dat door sijn saet alle volc gebenedijt soude werden, In welcken woorden hem Christus is belooft, als door welcken alle geloouige gebenedijt, dat is, van doot, helle ende sonde verlost souden werden, ende anders door niemanden noch door geen werc. Al- [(K v) vo] le die aan dese woorden gelooft hebben, die hebben aen Christum gelooft, ende sijn rechte Christen geweest, ende sijn also mits den gelooue aen dit woort van sonde, doot, ende helle verlost de gene diet tgelooue van Abraham na sijn gheuolcht. Nochtans so blijct wt dien woorden, Lazarus wert getroost ende ghi gepijnicht, dat inden schoot Abrahams consolatie is, ende in de helle pijn. De sprake die Abraham ende dese rijcke tsamen hebben gehadt en heeft niet lichamelic geweest, gelijct ooc geen lichamelike tonge en heeft geweest, die de rijcke claechde, gelijct ooc geenen lichameliken vinger noch water en heeft geweest, dat de rijcke begeerde. Daer om moet dat al inder conscientien in dese maniere toe sijn gegaen. Als de conscientie inder noot des doots geopent wert, so wert si haers ongeloofs gewaer, ende siet dan eerst den schoot Abrahe, ende al de gene die daer in sijn, dat is dat woort Gods, daer si in ghelooft souden hebben, ende en heeft dat niet gedaen. Waer af si dan de alder grootste pijne ende bangicheyt heeft als inder hellen, ende en vint geen hulpe noch troost, Want die haren naesten niet en ontfermt, dier ontfermt God ooc niet, Waer af Jaco .ij. seyt. Hem sal een oordeel sonder barmherticheyt geschieden, die geen barmherticheyt en heeft gedaen. Daer staen dan sulcken gedachten op in de conscientien, die sulcken woorden souden spreken, waert dat
| |
| |
si spreken consten, so dese rijcke met Abraham sprac, ende soect dan oft hem dwoort Gods ende al die daer aen ghelooft hebben, helpen [(K vj) ro] wilden, also anxtelic, dat de conscientie den alderminsten troost vanden alder minsten wel aen soude nemen, ende ten mach haer niet geschien, Want Abraham antwoort haer, dat is de conscientie neemt alsulcken verstant vanden woorde Gods, dattet niet sijn en mach, mer si heeft haer deel daer af in desen leuen gehadt, ende moet nv lijden, mer de ander getroost werden, die si veracht heeft, Ende si geuoelt dat tot haer geseyt wert, datter een grote cloue is tusschen haer ende den geloouigen gemaect, dat si nemmermeer te samen en mogen comen, want so Eccle .xi. staet. Ist dattet hout ten suyden oft ten noorden waert valt daert valt daer salt sijn. Suiden ist gelooue, Noorden dat ongelooue, Die int gelooue ende inden Heere steruen, die sullen in de vergaderinge der vercorender blijuen, ende en sullen den onsaligen niet toegeuoecht mogen werden, maer die in ongelooue steruen, die sullen metten verdoemden blijuen, ende sullen begeeren metten salighen ontfangen te werden, mer ten sal niet geschieden, Dat sijn de gedachten der desperatien, als de conscientie geuoelt dat haer dat woort Gods ontseyt heeft ende haer niet te helpen en is, Daer na haken de gedachten, dattet de leuende wisten dat also toegaet inder noot des doots, ende begeert dat haer yemant segge, Niet wt liefden, maer wt hoouerdicheyt, om dat si niet gesien en willen sijn in dier pinen, om dat si sien dat haer pijne daer af vermeerdert wert, Daerom en werden si ooc niet verhoort, Maer si ontfangen een antwoort in hare conscientien, dat ge- [(K vj) vo] noech is, dat si Moysen ende de Propheten hebben, dat si dien souden geloouen, also hi ooc gedaen soude hebben, so seyt hi. Neen vader
| |
| |
Abraham etc. Merct hoe tweeschillich de geest ende dat vleesch geuoelt Die geest oordeelt, dattet woort Gods genoech is, Maer tvleesch en soect dat woort niet selue, mer wtwendige miraculen, als dooden verwecken ende den leuenden vercondigen. Mer die vanden heyligen geest geleert werden, die en geloouen den woorde niet om der teekenen wille, mer de teekenen om des woorts wil, De teekenen en helpen niet, ten si datmen dat woort te voren ontfangen oft gehoort heeft. Ende daerom geschietet dicwils wt Gods rechtuerdich ordeel, dat de gene die de teekenen meer soecken dan dat woort, dat si met valschen miraculen oft teekenen bedrogen werden, mer want niemant den woorde om der teekenen wil en mach geloouen, ten si dat hi den woorde eerst ghelooue, so antwoort Abraham, Ist dat si Moysen etc. dat is, al waert dat yemant vanden dooden opstont, hi en sal den ongeloouigen geen profijt doen, waer wt het blijct, dat de openbaringe der gheesten, die vele bootscappen ende eysschen, van God niet sijn en mogen, God en wil niet dat wi vanden geesten geleert werden, mer van sinen woorde, want hi Deut .xviij. verboden heeft. Ghi en sult vanden dooden niet vragen, Daerom sijnt de boose geesten, den welcken men dit voor werpen sal, wi hebben Moysen ende de Propheten, die moeten wi hooren ende niet de geesten, Mer die weder inden lichaem verwect werden, [(K vij) ro] gelijc Lazarus ende de dooden die met Christo verresen, daer en can geen suspitie af ghesijn, want die warachtelic verresen waren, ooc inden lichaem. Daer om dien si openbaerden, die en hebben geen ghetuygenisse der waerheyt vanden dooden gehoort, mer vanden leuenden, sulcke verweckinge en staet niet inden wille des menschen, mer inder godliker gonsten ende geweerdinghen. Dat hi waende
| |
| |
dat sine broeders crachteliker beweghen soude dat een doode verrees, dat was een ordeel des vleeschs, waer mede den godliken wille niet accorderen en mach. Want dat hatet God int opperste, die ons alle waerheyt leere tot sijnder eeren.
|
|