|
| |
Des maendaechs na den eersten sondach in de vasten. Mat .xxv.
[D iij ro] Als die sone des menschen comen sal in sijnder heerlicheyt, ende alle heylighe engelen met hem, dan sal hi sitten op den stoel sijnder heerlicheyt, ende voor hem sullen vergadert worden alle volcken, ende hi sal die van malcanderen scheyden, gelijc als een herder die scapen van de bocken scheydet ende sal die scapen tot sijnder rechter hant stellen, ende de bocken totter luchteren. Dan sal die Coninc seggen de gene die tot sijnder rechter hant sijn sullen: Coemt ghi gebenedide mijns Vaders, besidt dat rijc dat v bereyt is vant aenbegin der werelt, want ic ben hon-
| |
| |
gerich geweest, ende ghi hebt mi gespijst: Ic ben dorstich gheweest, ende ghi hebt mi drincken gegeuen: Ic ben een gast gheweest ende ghi hebt mi geherbercht: Ic ben naect geweest, ende ghi hebt mi ghecleet: Ic ben cranc geweest, ende ghi hebt mi geuisiteert: Ic ben geuangen geweest, ende ghi sijt tot mi ge- [D iij vo] comen. Dan sullen de rechtueerdighe antwoorden ende seggen. Heere wanneer hebben wi v hongerich gesien, ende hebben v gespijst, oft dorstich ende hebben v drincken gegeuen. Wanneer hebben wi v een gast gesien, ende v geherbercht oft naect ende hebben v gecleet? wanneer hebben wi [v] cranc oft geuangen gesien, ende sijn tot v gecomen? Ende de Coninc sal antwoorden ende seggen haer: Voorwaer seg ic v, wat ghi gedaen hebt een van desen minen minsten broederen, dat hebt ghi mi gedaen, Dan sal hi ooc seggen totten genen die totter luchter hant sijn sullen: Gaet wech van mi ghi vermaledide int eewighe vier, dat bereyt is den duyuel ende sinen engelen. Ic heb hongerich gheweest ende ghi en hebt mi niet gespijst: Ic ben dorstich geweest, ende ghi hebt mi niet te drincken gegeuen: Ic ben een gast geweest, ende ghi en hebt mi niet
| |
| |
geherbercht: Ic ben naect geweest [D iiij ro] ende ghi en hebt mi niet gecleet, ic ben cranc ende geuangen geweest, ende ghi en hebt mi niet geuisiteert. Dan sullen si hem ooc antwoorden ende seggen. Heere wanneer hebben wi v gesien hongerich, of dorstich, of een gast, oft naect, oft cranc, oft geuangen, ende hebben v niet gedient? So sal hi haer antwoorden ende seggen: voorwaer seg ic v, wat ghi niet ghedaen en hebt eenen van desen minsten, dat en hebdi mi ooc niet gedaen, ende si sullen in de eewige pijn gaen mer de rechtuerdige int eewich leuen
In dien dat Christus hem seluen sone des menschen noemt, so wil hi sijn menschelicheyt te kennen geuen, in welc hi ons .xxxiij. iaer ghedient heeft ende voor ons veracht willen sijn, als oft hi gheen God had geweest, mer alleen een mensche, ia die alder verworpenste onder alle menschen. Ende dit woort is den geloouigen altoos bouen maten troostelic, dat God tot haerder salicheyt, een sone des menschen is geworden, want al dat hi in die nature des menschen heeft gedaen, ende verdient, dat heeft hi allen geloouigen te goede gedaen, mer noch ist haer troostliker dat hi in sijn heerlicheyt sal comen, want waer hi altoos so ghebleuen, so moesten wi ooc so blijuen. [D iiij vo] Mer nv hi also heerlic gemaect is so geeft hi te verstaen, dat alle geloouige door hem heerlic sullen worden, ende sullen den rechter selue te vriende hebben, ende wie mach hem dan scadelic sijn? als Rom. viij.
| |
| |
staet. Wie wilse beschuldigen, die de rechter selue sal verantwoorden, den welcken rechter alle oordeel gegeuen is, die dat oordeel selue houden sal. Dese heeft hem seluen met alle sijnder heerlicheyt voor die geloouige gegeuen, so Tit .ij. staet. Het en is gheen andere die hem seluen voor ons gegeuen heeft, dan die dat oordeel houden sal, so en mach hi hem seluen niet loochenen, mer hi sal dan belijden, dat hi hem seluen voor die geloouige gegeuen heeft, ende voor haer sonden. Wat wil dan de sonde doen, als de rechter selue belijdt dat hise wech genomen ende betaelt heeft? wie wil den rechter ordeelen? wie wil hem verwinnen? Hi is veel meer weerdich dan ontallike werelden met alle sonden. Hadde hi haer daer yet anders voor gegeuen dan hem seluen, so mochtmen sijn oordeel vreesen, maer nv hi hem seluen daer voor ghegheuen heeft, die nv so heerlic is, ende ten oordeel sal comen, so en hebben de geloouige geen sake zijn toecoemst te vreesen, want hi moste eer verdoemt sijn, eerse verdoemt souden sijn, daer hi hem seluen voor ghegeuen heeft. Daer is een vaste sekerheyt, het leyt alleen aent gelooue, dat dat vast si ende niet en wanckele. Als alsulcken gelooue inden mensche is, ende hi Christum also in sijn herte heeft, so en derf hem niet duncken dat hi bloot ende arm coemt, maer hi brengt met hem [(D v) ro] sijn leuen, sinen geest, ende al wat hi is, heeft, ende vermach. Daerom seyt Paulus, dat den geest niet en wert gegeuen, om eeniger wercken wille, mer alleen om sulcken gelooue der goeder bootschappen, ende dien geest maect den mensche dan nieu ende godlic, ende dan en gaet hi niet ledich, want tgelooue en rust niet, mer het doet Christo wederom al dat can onbedwongen wt liefden, niet Christo in hem seluen, want hijs selue niet en behoeft, also hi
| |
| |
seyt Psalm .xlix. O Israhel, waent ghi dat ick na uwen offer vrage, want het is al te voren mijn dat in hemel ende in aerde is, mer eert ende looft mi. Mer hi doetet Christo al in sijn behoeuende ledekens, hi cleet die naecte, hi spijst die hongherighe, hi laeft die dorstige, hi visiteert die crancke ende geuangen, hi herbercht die vremde, hi leert de ongeleerde den wech der waerheyt, hi vertroost die bedroefde, hi vermaent, berispt ende straft de dolende, ende brengtse totten rechten wech. Ende als hi op sinen naesten siet, so vint hi dier wercken also vele dat hi ghenoech te doen vindt, al waer sijnder dusent. Ende dit sijn de rechte wercken des geloofs niet een oft twee, mer so het elck behoeft ende die mensche vanden Heere can hebben te vermogen. Dit sijn de wercken die Christus ten oordeele sal eysschen ende geen ander, hi en sal niet seggen: Ghi hebt gebiecht, geuast, v seluen gegeesselt, kercken ghetimmert, ende veel gelesen, ende so voort van alle die schoon heylighe wercken, daer de lieden nv mede om gaen. Sonder faute, hadden Christo alsulcken [(D v) vo] wercken behaecht, oft hadde hi die van ons gedaen willen hebben, hi hadse hier int Euangelie also wel gestelt als die wercken der charitaten, Daerom niemant en bedriege hem seluen, noch en dencke dat hi met vasten, lesen, kercken stichten, oft met eenigen alsulcken wercken, hoe hooch ende heylich si schijnen, ten hemel sal comen, ist dat hi sinen naesten voor by gaet. Ist dat hi sijnen naesten hier voorbi gaet, so sal hi hem daer inden wech liggen, dat hi die poorte des hemels ooc voorbi sal moeten gaen, ghelijc de rijcke man Lazarum voor sine dore liet ligghen. Hierom, die gelt, goet etc. geuen, om hout ende steenen te vercieren etc. oft ooc diet aen oueruloedige cleederen, weerschappen, honden, ende paerden
| |
| |
hangen, dat stelen si al den armen, also lange als si eenen mensche weten diet behoeft, ende dat sal wràke voor Gode roepen, welc si meynen dat haer genade ende glorie sal vercrijgen. Want al dat eenen Christenen mensche bouen matighe nootdruft ouerschiet dat behoort den armen of behoeuenden toe, ende dien is hijt schuldich te geuen, gelijc Christus selue belijdt int heylich Euangelie Lu .xi. seggende: Geeft aelmoessen van tgene dat v ouerschiet, want hi en is van dien goede mer een rentmeester Gods. Wee den genen diet tot anderen saken wtgeuen dan daert God toe gegeuen ende weder wt gegeuen wil hebben, etc. Desgelijcs ist ooc vanden genen die God anderen dienst willen doen dan die hi beuolen heeft, ende versuymen den dienst haers naesten, desen salt God scherpelic eyschen, recht oft sijt hem niet gedaen en [(D vj) ro] hadden, ten sal haer niet ontschuldigen, dat sijt den ghenen hebben gegeuen diet ter eere Gods niet van noode en was, al wanen si dat sijt Gods dienst hebben gegeuen, God en ontfanges daer niet vore, dan datmen den behoeuenden om sijnder liefden wil geeft, dat sal hi alleen houden ofment hem gedaen had, seggende, dat ghi eene van desen mijnen alderminsten hebt gedaen, dat hebdi mi gedaen, hi en sal niet seggen, dat ghi daer hebt gegeuen tot ornamenten, vigilien, dat hebdy mi gedaen, mer in contrarie ick heb die wijle ws diensts gebrec gehadt in mijnen armen ledekens, ende des gelts ende goets dat ghi daer tot beelden, discant etc. gegeuen hebt, ende ghi en hebt mi dat niet gegeuen noch gedaen in mijnen behoeuenden ledekens, dien ghi dat onthouden hebt. Desgelijcs die met haren kercgaen, vele lesen etc. oft ooc met haren onbescheydenen vasten, waken, wullen gaen, haren coorden te dragen, haer seluen cranc ende onbequaem hebben gemaect haren
| |
| |
naesten te dienen, te helpen, nootdruft voor te winnen, oft versuymt die te troosten, te leeren, te vermanen etc. dit sal haer God al scherpelic eysschen in dat laetste oordeel, ende daer sy nv den hemel mede wanen te verdienen, dat sal haer dan al voor sonde ende verdoemenisse gherekent worden, ende tot so veruaerlijcken oordeel comen, ende Christus salt also qualick nemen als oft si versuymt hadden sijnen persoon te doen dat si den alderminsten oft den alder verachsten niet gedaen en hebben, seggende: Gaet ghi verma- [(D vj) vo] ledide in dat eewige vier, dat den duyuelen ende sijnen engelen bereyt is. Dit sijn sijns selfs woorden ende nochtans so loopen wi blindelic henen, doende tghene voor goede wercken, dat niemanden goet noch orborlic en is ter noot, welc ons God niet en heet, noch eysschen en sal, ende latent ghene dat hi ons so scerpelic beuolen heeft, ende so strangelic eysschen sal, ende nochtans so duncket ons dat wijt met allen wel gemaect hebben, ende sullen ons seluen daer mede willen ontsculdigen, seggende. Heere wanneer hebben wi v in eeniger noot ghesien, ende wi en hebben v niet ghedient, etc. wij hebben doch daer so veel kerssen gestelt, dat clooster, dien outaer, die iaerghetijden gesticht, ende selue ooc gheuast, etc. Dit is de natuere des menschen, dat hi hem al wil ontsculdigen metten genen dat God niet beuolen en heeft, dat hi sine geboden niet gehouden en heeft. Mer Christus en sal die excusatie niet ontfangen, seggende: Dat ghi eenen van desen mijnen alderminsten niet en hebt ghedaen, dat en hebdi mi niet gedaen. Met welcken woordekens ons Christus cortelic ende openlic leert, welcke wercken wi hem doen oft hem niet en doen, welc goet, ghelt, keerssen etc. wi hem geuen oft niet. Alle die wercken die wi sinen
| |
| |
ledekens doen, diese tot sijnder eeren behoeuen, die doen wi hem, ende geen ander, hoe hooch, hoe heylich si ooc sijn mogen, hi seyt hier selue also claerlic datment tasten mach, ende al dat wi den behoeuenden ledekens Christi geuen, dat geuen wi onsen Heere ende anders niet, Als wi die [(D vij) ro] besoecken, so besoecken wi Christum, des gelijcs van cleeden, van herberghen, van leeren, van vermanen, van sonde ende scande te bedecken ende daer wt helpen etce. Nochtans so moeten alle dese wercken int gelooue geschieden, want Christus sal die wt den gelooue ordeelen, seggende, ghi hebtse mi gedaen. Daerom en sal hem die mensche nemmermeer laten duncken, dat hise den mensche doet, mer dat hijse Christo selue doet, selue in sijn hant geeft, ende als hi yemanden bedriecht, quade ware vercoopt, onrechtuerdich gewicht oft mate, dat hijt Christo altemale selue doet. Dan gescieden dese wercken wt den gelooue, als hi vastelic ghelooft, dat God also mildelic Christum met alle sinen goede gesconcken heeft, onuerdient, so voorsereuen is, ende daer toe al dat wtwendich goet, stercheyt etc. dat hi heeft, seggende met Dauid, Heere dat wi van uwer hant ontfangen hebben, dat hebben wi v gegeuen, wantment Christo geeft, so voorscreuen is. Doort gelooue ontfanct hi den heyligen geest die daer wt een puer liefde inder sielen werct, in welcke hi vanden Heere neemt alle die wercken willichlic te doen, geuoelt hi onwillicheyt, dat hi die ter eeren Gods wt lijde, ende des niet te min en doe etc. Sonder sulc gelooue en mogen die selue wercken God ooc niet aengenaem sijn, want so Ro. xiiij. staet. Al dat niet wtden gelooue en coemt, dat is sonde. Nochtans en spreect de H. scrift niet van den ordeel des geloofs, mer der wercken, want men can dat ordeel Gods anders
| |
| |
niet bescriuen, want [(D vij) vo] wi menschen en connen die herten niet ghesien, also haer de H. scrift byna in alle plaetsen buycht na onsen verstande als ionge kinderkens. De wercken en sijn nochtans niet dan een ghetuych ons geloofs, die getuygen dat onse gelooue niet ledich en is, ende de arme behoeuende lekens Christi sullen getuyghen van de wercken die haer wt tgelooue geschiet sijn, seggende: Dese heeft mi teten ghegheuen, die heeft mi gheherbercht. et c. Maer al doen de geloouige al dese goede wercken der caritaten, si en bekennense noch en achtense niet genoech, seggende: Heere wanneer hebben wi v gegeuen. et c. Mer de Heere heuet wel onthouden, seggende: Dat ghi een van minen minsten ghedaen hebt, dat hebdy mi gedaen. Coemt ghi gebenedijde, ende besidt het rijc dat v bereyt is vant beghin der werelt. O dat sal een soet woort sijn om hooren, gelijc dander veruaerlic sal sijn. Ende daer en bouen, al ist dat si hier mildelick deelen, si en doruen niet sorghen gebrec te lijden, als Prouer .xxviij. staet, Die den armen geeft, die en sal gheen ghebrec lijden. Want Christus seyt: Geeft, ende v sal ghegeuen worden. Men vint vele menschen, dient seer veel soude duncken waert dat si een pont groot gauen, ende souden wanen dat si haer geheelic arm souden geuen, maer dan coemt God wel, ende laet haer .ij. oft .iij. duysent verliesen oft schade doen, ende dan moeten sijt wel lijden, daer si den Heere so danckelic aen hadden mogen doen, dat si tvierendeel om sijnder liefden sinen [(D viij) ro] ellendighen ledekens hadden gegeuen, ende souden de vriendelike stemme hebben gehoort, Coemt ghi ghebenedijde mijns vaders, ende besittet het rijcke welck v bereyt is vant aenbeghin der werelt aen. Welck ons gheschiede tot sijnder eeren heerlicheyt. Amen.
|
|
Auteursrecht onbekend