Logo DBNL
Het likteeken (1844)

Het likteeken

(1844)–Hippoliet van Peene–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Tweede bedryf.

Het tooneel verbeeldt eene kamer met uitzigt op den tuin. Links van den aenschouwer een secretaire voor denwelken mejuffer van Selmar zit te schryven.

Eerste tooneel.

MARIE, alleen. (Zy eindigt eenen brief en legt de pen neder.)

Mevrouw de Meligny zal my den dienst niet weigeren dien ik van haer verzoek. Zy kent Joris en zy weet dat hy een eerlyk man is; zy zal in hem eenen getrouwen dienaer hebben. Het is de eenige voor wien ik zorgen moet en wien ik al myne erkentenis verschuldigd ben. En wat mynheer Arthur betreft, by bezit genoeg om myne hulp te kunnen ontberen. Daerna, eene geringe kamer voor my, waer ik alleen en eenzaem zal kunnen werken, waer ik nog ondertusschen aen myn zoon zal mogen denken; myn zoon! die thans twintig jaren oud zou zyn en my tot troost en steun in myne verlating zou kunnen verstrekken.

Tweede tooneel.

MARIE, JORIS.
joris.

Gy hebt my doen roepen mejuffer?

marie.

Ja, myn vriend. Ik wenschte mynheer Arthur ook te spreken, is hy nog t'huis?

joris.

Ja, mejuffer, hy heeft zich in zyne kamer opgesloten.

marie.

't Is wel. Aenstonds zult gy hem gaen waerschuwen. Luister Joris; dezen namiddag zult gy naer 't kasteel van mevrouw de Meligny gaen.

joris.

Zoo als het mejuffer gelieft.

marie.

Met dezen brief van aenbeveling voor u.

joris.

Een brief van aenbeveling voor my?

marie.

Ja myn vriend; binnen acht dagen verlaet gy dit slot. Maer alvorens u te verwyderen heb ik aen uwe toekomst gedacht en ik twyfel niet of mevrouw de Meligny zal aen myn verlangen voldoen met u de plaets op 't kasteel, welke ik haer voor u vraeg, te geven.

joris.

Hoe, mejuffer! gy zendt my weg? Hemel! wat deed ik dan om zoo strengelyk behandeld te worden.

marie.

Niets, myn vriend! o niets! gy zyt de getrouwste dienaer, de eerlykste man dien ik ooit in de wereld ontmoet heb. Ik, ik ben u meer dan het leven verschuldigd, en ik zal er u eeuwige erkentenis voor hebben.

joris.

En gy jaegt my weg, mejuffer, ik die...

marie,

U wegjagen!.. ha Joris dat is slecht! kost gy dat denken. o Myn God! u dien ik als myn tweeden vader

bemin... dien ik zoo veel te danken heb... U wegjagen! neen ik bezorg u eene andere plaets, om dat ik zelve er voor u geene meer kan hebben.

joris.

Wat zegt gy, Mejuffer! -

marie.

Om dat ik arm ben gelyk gy.... om dat myn lot, gelyk het uwe, voortaen van anderen gaet afhangen.

joris.

Gy arm mejuffer!.. Ik begryp u niet.

marie.

Gy weet dat groot proces waervan ik u gesproken heb?

joris.

Ja, om dat mynheer de Graef, uw vader, borg geteekend had voor eenen ellendeling, die alles opgemaekt heeft.

marie.

Welnu, ik heb het verloren en myne fortuin is nauwelyks toereikend om alles te betalen. Binnen weinige dagen zal de baron de Sedan in 't bezit myner goederen gesteld worden.

joris.

Hoe! en zou de baron zoo onmenschelyk zyn van gebruik te willen maken van de regten welke hem de wet geeft, om u van alles te berooven?

marie.

Neen; hy gevoelt zelf dat het weinig edelmoediglyk handelen is, en daerom wil hy eene overeenkomst sluiten die my gedeeltelyk in 't bezit myner goederen laet.

joris,

Dat is wel.... en gy neemt zyn voorstel aen.

marie.

Ik laet u oordeelen, Joris, gy die my zoo wel kent: kan ik met hem trouwen?

joris.

Met hem trouwen!

marie.

Ja; op deze voorwaerde kan ik myn goed behouden. Zeg, kan ik het doen?

joris.

Trouwen!... trouwen!... neen... mejuffer, gy kunt het niet... Hy kent u niet, hy, en het ware niet wel zoo gy een eerlyk man bedroogt.

marie.

Daerom heb ik zyn voorstel geweigerd. - Joris, was ik niet onteerd geweest, had niet de snoodste daed myn leven bevlekt, o dan zou ik niet geaerzeld hebben hem myne hand te schenken en wie weet of ik in die verbindtenis geen geluk zou gevonden hebben. O ja, ik gevoel 't; met zulk eene edele ziel had ik myn leven in genoegen kunnen slyten. Ik heb hem slechts éénmael gezien, maer my dunkt, had ik kunnen beminnen, had niet een ander gevoel geheel myn hart vervult, dat hy het voorwerp ware geweest, waerop ik met geluk myne liefde had gevestigd. Maer den baron bedriegen!.... O liever arm, liever 't gebrek! ik zal dan ten minste de voldoening hebben van als eene eerlyke vrouw gehandeld te hebben.

joris.

En gy gelooft dat ik u alzoo verlaten zal? Ha mejuffer! het is niet wel van dit eenmael van my te hebben kunnen denken. Ik heb hier myn deel in de pracht en den rykdom gehad, ik wil het weinige dat ik nog bezit ook met u deelen. Ja, ik zal by u blyven, gaen waer gy zult gaen en de oude Joris voelt zich nog kloek genoeg om voor u te werken.

marie.

Ach! myn vriend! myn beste en getrouwste vriend! ik dank u voor zooveel blyken van genegenheid. De hemel zal het u voor my loonen, u 't geluk schenken dat gy zoo wel verdient. Gy zult de plaets aenveerden welke ik voor u vraeg en geloof my, ik zal minder ongelukkig zyn als ik van uw geluk verzekerd ben. En wat my betreft, ik ben jong genoeg om door den arbeid myner handen nog myn brood te verdienen. Al wat ik u vraeg, is van my nu en dan te komen bezoeken opdat ik niet alleen op de wereld verlaten zou zyn. Ik zal u somtyds noodig hebben om met u van myn kind te mogen spreken; gy zyt immers de eenige mensch by wien ik myn hart mag openen en lucht geven.

joris.

o Ja, zekerlyk!

(in tranen uitberstende)
ach! myne goede mejuffer! waer hebt gy het verdiend! goede God! waer hebt gy het verdiend, van zoo ongelukkig te zyn.

marie.

Ja, is het niet waer? Was het dan niet genoeg dat ik de schande kende, moest ik dan nog tot de armoede veroordeeld worden? Ach! de hemel is somtyds zonder medelyden. Luister Joris: het kan zyn dat ik van morgen af dit kasteel verlaet, daerom zou ik wenschen dat gy zorgdet om mynheer Arthur zoo spoedig mogelyk ergens te plaetsen. Gy hebt eenige kennissen in de stad; het kas teel van mevrouw de Meligny is er niet verre van verwyderd; vandaer zult gy gemakkelyk zyne opvoeding kunnen blyven bewaken en hem van tyd tot tyd gaen bezoeken. Een jongeling van zyne jaren moet beginnen zichzelven te verzorgen en niet meer op eenen vreemden steun rekenen.

joris.

o Mejuffer! dat u dit 't minste bekommere; Arthur zal niet te beklagen zyn, alhoewel ik toch zeker ben dat hy niet zonder groot hartzeer het slot zal verlaten; want

hy bemint u zoo sterk, mejuffer; gy hebt reeds zoo veel goedheid voor hem gehad en ik wed, zoodra hy uwen toestand zal vernemen, dat hy u met alles wat hy bezit ter hulpe zal willen komen.

marie.

Daerom is het noodzakelyk dat hy mynen toestand niet wete.

joris.

Ja mejuffer, gy hebt gelyk; hy moet dit niet weten en hy zal dan min ongelukkig vertrekken. En wanneer denkt gy hem het slot te doen verlaten?... Wanneer zult gy hem zeggen.....

marie.

Aenstonds, eer hy het schrikkelyke nieuws van mynen ondergang verneemt.

joris.

Dat zal ook het beste zyn.

marie.

Ga, Joris; zeg hem dat ik hier op hem wacht.

joris.

Ja mejuffer.

(Terzyde, terwyl hy vertrekt.)
Ach! wie zou zich heden aen zulke scheiding verwacht hebben!

Derde tooneel.

MARIE, LOUISE,
louise.

De heer Simon doet vragen of mejuffer van Selmar sprekelyk is.

marie.

Voor hem altyd, Louise; laet den heer Simon binnen komen.

(Louise vertrekt.)
marie,
alleen.

Zekerlyk nog met eene boodschap van wegens den baron. Die goede advokaet geeft zich eene moeite... en nogthans zal het vruchteloos zyn. -

Vierde tooneel.

de vorige, SIMON.
simon.

Myn hartelyke groetenis aen mejuffer van Selmar... Welnu, zyn wy tot redelykere gevoelens gekomen? Gaen wy toestemmen of blyven pruilen? Voor my, ik verklaer u dat ik gelast ben u te zeggen dat myn baron van geene weigering hooren kan, en dat hy volstrekt wil dat gy met hem trouwt.

marie,
(grimlagchende.)

Waerlyk, mynheer? Het komt my nogthans voor dat ik my hieromtrent dezen morgen duidelyk genoeg verklaerd heb.

simon.

Ja, maer hy beweert dat deze weigering slechts uit kieschheid voortkomt; dat hy die van u verwachten moest, maer dat hy daerom de hoop niet verloren heeft van eens deze kieschheid te overwinnen.

marie.

Hieromtrent bedriegt zich mynheer de Sedan. Neen, dat hy niet denke dat dit alleen de oorzaek myner weigering is. De aenbieding, welke hy my heden gedaen heeft, getuigt genoeg van zyne achting voor my; en dit alleen zou my misschien hebben doen besluiten om myne eigenliefde tot zwygen te brengen en hem myn lot in handen te geven. Maer gy weet niet, heer Simon; het leven eener vrouw is dikwyls zoo wonderlyk. Er zyn van die oogenblikken in, hoe kortstondig die ook zyn mogen, die een tydstip in hetzelve maken,

van hetwelke somtyds eene geheele toekomst afhangt. Ach mynheer! wy vrouwen, wy zyn zoo veel meer te beklagen dan gy mannen. Ons vreugdegenot is kleiner en onze smarten zyn dubbel. Gy vergeet zoo ligt; wy onthouden zoo wel.

(Meer aengedaen)
. Waer gy met 't vermaek en de vreugde vertrekt, laet gy den rouw en de wanhoop achter u en...
(zich hernemende)
ik herhael het u, mynheer, het leven eener vrouw is soms zoo wonderlyk, en wy zyn beklagelyke schepsels op deze wereld.

simon.

Kom, kom; steek my al die sombere gedachten eens spoedig uit het hoofd. Wat drommel! men moet toch redelyk zyn. De tyd geneest alles en zoo welligt eene andere liefde....

marie.

Mynheer Simon!

simon.

Vergeef het my, mejuffer; ik was onbescheiden. Myn baron zond my dan om u te vragen of gy hem een oogenblik onderhandeling wildet vergunnen.

marie.

Dat hy kome.

simon.

Hy heeft reeds de eer gehad zich hier dezen morgen aen te bieden, maer daer gy niet sprekelyk waert.

marie.

Het is de vreemdeling waervan Louise my gesproken heeft.

simon.

Ziet ge wel, mejuffer, hoe goede vertegenwoordigers men hebbe, men doet toch nimmer beter zyne zaken dan wanneer men ze zelf verrigt.

marie.

't Is mogelyk, myn waerde advokaet; maer ik vrees dat de baron zelf die niet beter zal verrigten.

simon.

Ik deed al wat ik kon om u tot eene verzoening te brengen, ik laet nu de zaek aen u beiden over. Ik ga hem uw antwoord dragen en hy zal niet toeven van te komen.

(Ter zyde.)
Hy wacht in het park.
(Luid.)
Te meer, hy heeft u iets ter hand te stellen.

marie.

My?

simon.

Ja, eene brieventasch, welke hy in zyns vaders papieren gevonden heeft en die aen den graef van Selmar zou toebehoord hebben.

marie.

Aen myn vader?

simon.

Deze brieventasch schynt door mynheer uw vader op zyn sterfbed aen den ouden baron de Sedan toevertrouwd geweest te zyn om die aen u in eigene handen te bestellen. Maer door de schielyke dood van dezen laetsten werd dit onmogelyk, en de brieventasch bleef onder de menigvuldige papieren van den baron vergeten liggen. Het is maer eenige dagen geleden dat de zoon, de papieren van zyn' vader onderzoekende, dezelve gevonden heeft, alsmede een brief die hare bestemming aenwees.

marie.

o Dat hy dan kome! nu brand ik van begeerte om hem te zien.

simon,
(ter zyde.)

Kyk, dat zal misschien meer te weeg brengen dan al myne schoone woorden.

(Luid.)
Ik laet u dus, mejuffer, en begeef my by den baron.

marie.

o Zeg hem dat ik op hem wacht.

simon.

Daeraen zal ik niet ontbreken.

(Hy groet en vertrekt.)

Vyfde tooneel.

marie, alleen.

Eene brieventasch van myn vader, en die aen my moest besteld worden! Wie weet wat belangryke dingen zy voor my niet bevatten kan. Welligt eenige veropenbaringen omtrent myn zoon. O ja, myn vader, niettegenstaende al zyne ontkenningen, moest weten wat er van myn kind geworden is. Ach! zou de hemel dan verzoend zyn en een einde aen myn lyden maken.

Zesde tooneel.

MARIE, ARTHUR.
arthur.

Mejuffer deed my roepen?

marie.

Ja mynheer Arthur. Gelief te gaen zitten en beloof my van my met kalmte te aenhooren.

arthur.

Spreek mejuffer.

marie.

Dezen morgen ben ik misschien een weinig onbescheiden geweest, daer ik u een geheim wilde doen ontdekken 't welk gy welligt besloten hadt my te verbergen. Vergeef het my, mynheer Arthur; het was slechts uit vriendschap voor u dat ik onbescheiden was. Ik stelde zoo veel belang in alles wat u aenging, wat u gelukkig kon maken, dat ik dacht het regt verkregen te hebben van tot zelfs wat in uw hart het diepst verscholen lag, te mogen weten.

arthur.

Ach! mejuffer, dat geheim...

marie.

Ik heb u gevraegd om my met kalmte te willen aenhooren. - Dat geheim, mynheer, 't welk ik dezen morgen met geluk van u zou vernomen hebben en 't welk gy my, hadt gy meer vertrouwen in my gesteld, zoudt hebben veropenbaerd, verlang ik niet meer te weten. Ik had u geerne gelukkig gezien alvorens u te verlaten! maer de hemel heeft het anders beschikt; dat kan ik nu niet meer.

arthur.

Wat zegt gy, mejuffer?

marie.

Mynheer Arthur, de vriendschap welke ik voor u gevoelde was zoo buitengewoon; zy bezat iets 't welk men te vergeefs by eene gewoone vriendschap zou zoeken; er trok my iets tot u waervan ik myzelve geen rekenschap kon geven. Het was als of ik uwe moeder was en dat ik u als een geliefden zoon beminde. O ja, met tranen van blydschap in myne oogen vernam ik somtyds dat gy u onder uwe gezellen onderscheiddet; ik was trotsch op uwen voortgang, trotsch dat ik uwe weldoenster mogt zyn. Het was het eenige genoegen dat God my nog op deze wereld gelaten had! en nu... goede hemel! nu... is my dit genoegen ook ontnomen.

arthur.

Verklaer u, mejuffer.

marie.

Ik ben gedwongen u van hier te verwyderen.

arthur,
(met uitbersting).

My van hier verwyderen!

(Bitterlyk en bedaerd.)
O ja! gy hebt gelyk; gy moet... Ho! ik heb het u reeds gezegd... en ik heb my niet bedrogen; ik ben een

ellendeling, die niet verdien nog onder uwe oogen te verschynen. Verban my uit uwe tegenwoordigheid... doe my door uwe bedienden hier wegjagen. Ik heb het verdiend... ja, ik heb het verdiend.

marie.

Maer mynheer...

arthur,
(wanhopig.)

Ho! ik heb myne straf voorzien, en daerom ook zoo lang gezwegen. Ik heb u myn geheim niet gezegd, is het niet waer? maer gy, gy hebt het niettemin in myn hart gelezen. Weet gy wel dat ik dry jaren gezwegen heb?.. weet gy wel dat het veel is zulke langdurige stilzwygenheid als er 't hart van overstelpt is. Welnu, is het niet beter dat ik myn noodlot ken? Is het niet beter dat gy my wegjaegt, dan zonder hoop en in den stille alzoo te moeten blyven beminnen?

marie.

Wat zegt gy?

arthur.

Maer alvorens u te verlaten wil ik toch myn opgezwollen hart vrylyk lucht geven; ik wil u zeggen hoe groot de liefde is welke ik voor u heb opgevat.

marie.

Mynheer, zulke heledigende tael....

arthur.

o Mejuffer, verstoot my nog niet! laet my u zeggen wat ik voor u gevoeld heb van het oogenblik dat ik u den eersten keer zag. Laet my u nog één stond gelukkig aenschouwen en dat ik daerna sterve... Wat scheelt het my! O mejuffer! Sinds dry jaren waert gy alles voor my. By dag en nacht, by waken en slapen, zag ik niets dan u, dacht ik aen niets dan aen u. Gy waert myn licht, myn leven, myn God. Door u leefde, door u gevoelde ik dat ik nog bestond.

marie.

Houd op, mynheer! Nimmer had ik my verwacht aen eene bekentenis, doorwelke ik my ten hoogste zou moeten beledigd achten. Doch ik vergeef geerne aen uwe jeugd een gevoel 't welk de rede altyd genoegzaem zal afkeuren. Nooit had ik gedacht dat eene vrouw, die gemakkelyk uwe moeder kan zyn, en welken titel ik my met zoo veel genoegen gegeven had, in staet zou geweest zyn om u ooit liefde inteboezemen. Zeer smart het my dat ik my zoo bedrogen heb, en nog meer dat gy u, omtrent de oorzaek uwer verwydering van hier, hebt vergist. Maer daer gy my nu deze bekentenis gedaen hebt, hebt gy zelf zeer wel gevoeld dat gy niet langer op 't slot kunt verblyven en dat wy moeten scheiden.

arthur.

Ja mejuffer, wy moeten scheiden; ik moet vertrekken.... voor eeuwig.... Maer zoo gy wist wat ik al lyde van u te moeten verlaten, u zoo goed, zoo deugdzaem, die my steeds met weldaden overladen hebt en die ik zoo slecht voor al hare goedheid beloon. Ach! nu gevoel ik al 't schandelyke van myn gedrag! Ik misgreep my aen uwe vriendschap, aen uwe teederheid voor my. Gy bemindet my als een' zoon en ik, uitzinnige, die my aen deze genegenheid niet verstond, ik dorst eene onteerende liefde voor u in myn harte koesteren. Vergeef my deze dwaling, mejuffer! ík smeek er u om op de kniën. Denk dat ik zinneloos geworden was. Doe my het kasteel verlaten, maer jaeg my niet weg met uwe verachting overladen, want ik zou het zeker besterven.

marie.

Sta op, mynheer, en hoor wat ik besloten had. Gy gingt het slot verlaten, niet omdat ik uw geheim geraden had! kost ik dan ooit denken dat ik het voorwerp uwer zinnelooze liefde geworden was! O neen! had ik er alleenelyk de mogelykheid immer van kunnen voorzien, gy waert voorzeker nooit op het slot gekomen....

maer wel omdat familiezaken my tot die verwydering dwingen en waervan ik u geene verklaring behoef te geven.

arthur.

Is het mogelyk!

marie.

Ja mynheer, zie daer de eenige redenen die my aldus deden handelen, en welke gy zoo verkeerd begrepen hebt. - Ik had my gelukkig geacht, schoon van elkanderen verwyderd, ondertusschen van uwe tydingen te mogen vernemen; de bewustheid van uw geluk had somtyds eenige heldere oogenblikken over myne duistere eenzaemheid komen spreiden; dan, gy hebt gemaekt dat my dit genoegen voor altyd ontzegd is. Van heden af moet alle gemeenschap tusschen ons ophouden. U langer op het slot te dulden zoude my kunnen benadeelen; dit moet gy zelf thans begrypen. Dus, vaerwel mynheer; vertrek, vergeet eenen hartstogt waerover gy zelf misschien later zult blozen en ik, ik zal al 't smartelyke, welke my heden uwe bekentenis veroorzaekt heeft, ook trachten te vergeten.

arthur.

Ach! mejuffer, zal ik u dan nimmer meer mogen wederzien?

marie.

Nimmer... Door uwe zinnelooze liefde hebt gy ons voor eeuwig gescheiden.

(af.)

Zevende tooneel.

ARTHUR, alleen.

Nimmer, heeft zy gezegd,.... nimmer.... ach! ongelukkige! wat heb ik gedaen!.... En nogthans, heeft zy my daer ook niet gezegd dat zy reeds besloten had, nog zonder myne liefde te kennen, van my het kasteel te

doen verlaten. Dus was het myne liefde niet die my hier deed wegjagen? neen; het was voor familiezaken, zeide zy. Ik was hier dan te veel; myne tegenwoordigheid alhier had dan iemand kunnen stooren? O ja! nu begryp ik alles. Deze morgen, toen de advokaet Simon het park binnentrad, heeft hy my al schertsende een woord gezegd, waervan ik nu al de beteekenis begin te verstaen: wy gingen het kasteel in eene baronny herscheppen. - Zy gaet trouwen, met een man van adel en daerom moet ik hier weg. Zy bemint dan een' anderen?... Een ander zal hare liefde hebben en ik hare verachting!... Ik, veracht van haer om myne liefde!... O wee hem! wee hem! die de gelukkige medevryer zal zyn.

(Hy valt wanhopig op een stoel neder.)

Achtste tooneel.

de vorige, LOUISE, DE SEDAN.
louise.

Kom binnen, mynheer. Ik zie mynheer Joris niet, maer ziedaer mynheer Arthur die van den huize is. Ik zal zelve mejuffer van uwe komst gaen verwittigen. Wien moet ik aenkondigen, mynheer?

de sedan.

Den baron de Sedan.

(Louise vertrekt.)
arthur
(ter zyde.)

Den baron de Sedan! Hy is een baron en hy komt hier Marie vinden; welke overeenkomst! Hy moet spreken en zoo myn voorgevoel my niet bedrogen heeft, dat hy dan beve.

(Overluid.)
Mynheer de Baron, wat denkt gy van twee persoonen die elkanderen voor den eersten keer in de wereld ontmoeten en zich reeds haten zonder zelfs elkanderen te kennen.

de sedan.

Ik denk dat zy alle twee, of ten minste één van hen uitzinnig moet zyn.

arthur.

Ik weet niet of gy gelyk hebt; maer gy zult misschien beter kunnen beslissen als ik u zeg dat wy twee dergelyke persoonen zyn.

de sedan.

Dan zyt gy in alle geval zekerlyk de uitzinnige, want ik, ik weet niet waerom ik u zou haten.

arthur.

Ik zal het u zeggen, luister: Een man beminde eene vrouw, doch werd om zyne liefde van haer verstooten. Met moed had hy zich aen zyn noodlot onderworpen, maer de Voorzienigheid of het toeval, gelyk gy het noemen wilt, bragt hem eenen man op zynen weg die door de vrouw bemind werd en het deel kwam nemen 't welk de eerste man, tot vergelding van eene weergalooze liefde, zich dacht toe te behooren. Wat dunkt u, heer baron? kunnen die twee mannen elkanderen niet haten zonder daerom uitzinnigen te zyn?

de sedan,

Ja, zoo het waer is dat mejuffer van Selmar my bemint..

arthur,
(ter zyde.)

Ik had my dan niet bedrogen.

(Luid.)
Baron de Sedan zy bemint u. Is het waer dat gy met haer wilt trouwen?

de sedan.

Mynheer, wie zyt gy dan om my aldus te durven ondervragen?

arthur.

Wie ik ben? ho! ik zal het u zeggen, mynheer. Een arme student, eene weeze door vreemde handen opgekweekt... die geene adelyke titels, of geen schoonen naem gelyk gy, bezit.. die eenvoudiglyk Arthur genoemd wordt,

maer die daerom niet min gevoelt dan gy, ryke verwaenden; en die besloten heeft u te dooden of door uwe hand te sterven.

de sedan.

Hoe! omdat gy het ongeluk hadt niet te behagen aen eene vrouw welke gy bemindet, wilt gy een tweegevecht aengaen met den eersten dien gy ontmoet en dien gy veronderstelt een' gelukkigen medevryer te zyn. Ha! myn jonge vriend, beken met my dat gy daer eene uitnemende gekheid begaet en dat ik wel zou kunnen denken dat uwe hersenen....

arthur.

Al genoeg spotterny, mynheer de baron. Ik heb u gezegd dat ik met u wilde vechten.

de sedan,
(kalm.)

Ik heb zeer wel gehoord, maer ik ben niet gewoon myn leven met den eerstkomende zinnelooze te gaen wagen.

arthur.

Neen, ik ben niet zinneloos... dat hoort gy wel aen myne woorden. Ik ben minyverig, minyverig van u, van alles wat deze vrouw omringt, van een woord, van een glimlach. Waert gy myn vader, ik zou u dooden zoo ik u één liefdewoord aen haer hoorde zeggen. Ziedaer hoe ik bemin, ik... ziedaer hoe ik den hartstogt versta. Noem het zinneloosheid als gy wilt, wat scheelt het my... Dat belet niet dat ik my over myne verstooting wil wreken, en dat ik het niet beter kan doen dan op u die komt om my Marie's hart te ontrukken.

de sedan.

Mynheer, het beste middel dat ik altyd gevonden heb om den grooten twist te vermyden als ik voor eenen oploopenden stond, is van bedaerd te blyven en gy ziet dat ik het ben. - Ofschoon ik u in geenen deele rekening van myn gedrag verschuldigd ben, zal ik u nog-

thans een woord nopens myne komst alhier zeggen. Zaken van eenen geheel anderen aerd als van liefde, hebben my de poorten van dit kasteel geopend. Slechts éénmael had ik het genoegen van mejuffer Selmar, of Marie gelyk gy ze noemt, te zien; van daeg zal het de tweede mael zyn. Besluit gy hier uit dat ik haer of zy my bemint?

arthur.

En nogthans wilt gy met haer trouwen...

de sedan.

Waerlyk! gy raedt overheerlyk goed.

arthur.

Durft gy het ontkennen, mynheer de baron?

de sedan,

Gy zyt wel onbescheiden, myne jonge vriend! maer ik heb ongelyk van my aen uwe woorden te stooren. Ik belast my met u eene kaert van kennisgeving te zenden als ons huwelyk voltrokken is.

arthur,
(uitberstende.)

Ha! welnu!... gy ziet dus wel dat ik my niet bedrogen had... gy ziet dus wel dat gy van hier niet vertrekken moogt zonder my voldoening gegeven te hebben.

de sedan.

Daervoor is de kans tusschen ons te verschillig, mynheer. Uw hoofd ware 't buskruid niet weerd, 't welk ik besteden zou om het te verbryzelen.

arthur.

Ellendige lafaerd!

de sedan,
(kalm.)

Ik heb u reeds gezegd dat gy zinneloos waert en dat gy niet wist wat gy zeidet.

arthur.

Ha! ik kost niet denken dat een edelman zoo lafhar-

tig was. Wat moet ik dan doen om u tot een tweegevecht te doen besluiten? Moet gy dan nog meer gehoond zyn, en moet een slag van myne hand uwe wangen bevlekken.

de sedan,
(die den slag afweert.)

Vervloeking! dat is te veel... uwe wapens, mynheer... uwe wapens?

arthur.

Ha! eindelyk!... ik heb daer pistolen in het paviljoen van den tuin... neemt gy dit aen?

de sedan.

Ja, zonder twyfel.

(Joris ontwarende, die door de middeldeur binnen komt.)
Ha! behandig dit aen uwe meesteres en zeg haer dat eene belangryke zaek my gedwongen heeft schielyk te vertrekken.

joris.

Maer mynheer.

de sedan,
(hem de brieventasch in de handen duwende.)

Neem, zeg ik u.

arthur,
(die by de middeldeur wacht.)

Welnu, Baron?

de sedan.

Ik volg u, mynheer.

Negende tooneel.

JORIS, eerst alleen, vervolgens MARIE.
joris.

Wat wil dat beteekenen! een onbekende die zoo plotseling met Arthur vertrekt en my belast deze

brieventasch aen mejuffer ter hand te stellen. Dat komt my zeer vreemd voor, en... Ha! daer is mejuffer, die zal weten wat het is.

marie,
(driftig opkomende.)

Welnu, Joris! waer is mynheer de Sedan?

joris.

Mynheer de Sedan?

marie.

Ja, hy wachtte hier op my.

joris.

Dan is het die heer die daer aenstonds met mynheer Arthur vertrokken is en die my belast heeft u deze brieventasch te overhandigen.

marie,
(hem dezelve schielyk afnemende.)

Ha! geef hier....

(zy gaet naer de tafel om de brieventasch te openen.)

joris.

Mejuffer schynt zoo ontsteld.

marie.

Ach Joris! deze brieventasch komt van myn vader.

joris.

Van uw vader, mejuffer!

marie.

Een vergezegeld pakket met de wapens van den graef aen myn adres!

joris.

Hemel! zoo het eens....

marie,
(aerzelende het pakket open te breken.)

Joris!... ik beef....

joris.

Heb moed, mejuffer... Gy hebt er reeds zoo veel gehad.

marie.

Ja, niet waer? - Welaen.

(Zy breekt het pakket open.)
Een brief...
(Zy breekt den brief open.)
Van myn vader.

(Zy kust denzelven en leest vervolgens.)

‘Marie.

 

Op 't punt van voor den eeuwigen Regter te verschynen, hoor de laetste woorden, welke u van uw vaders doodsbed gerigt zyn, waervan u heden de oceaen en morgen de eeuwigheid zal scheiden. Een man, voor wien ik borg teekende, is oorzaek van mynen en uwen ondergang. Ik heb alles verloren, en dit verlies sleept my naer 't graf. Doch, alvorens deze wereld te verlaten heb ik my nog van eenen pligt te kwyten. Over zestien jaren werd u uw zoon op myn bevel ontvreemd. Ik was het die hem naer 't vondelingshuis deed overbrengen, maer sedert tien jaren heb ik niet opgehouden voor zyne opvoeding te zorgen.’

(Ophoudende.)
Hy leeft.... hy leeft! hoort gy, Joris, myn zoon leeft. - O myn God! myn God!
(Voortlezende.)
‘Hier nevens bekomt gy de onderrigtingen welke gy noodig hebt om hem te kunnen erkennen. Vaerwel Marie; ik vergeef u uwen misstap. Wees gelukkig, myn kind, en ontvang dezen mynen laetsten zegen. Hier boven zullen wy elkander wederzien.’ - Myn vader!

(Zy breekt het tweede pakket open, leest er eenige woorden in en werpt vervolgens een grooten gil uit.)
joris.

Wat hebt gy dan mejuffer?

marie.

Te Sinay... by den pachter Schoofs...

joris.

Groote God! den vriend uit wiens handen ik Arthur ontving.

marie.

Ja, ja... zyn naem ook.... zie, Arthur... - De dagteekening zyner geboorte.... en dan een likteeken op den linker arm... Ach! hy is 't... Arthur... Arthur is myn zoon!...

joris.

Genadige Hemel!

marie.

Loop... vlieg... breng hem by my... waer is hy? Arthur... myn zoon... dien ik weggejaegd heb... myn zoon!... Maer ga dan... breng my myn zoon....

(Men hoort twee pistoolscheuten digt achter elkander.)
joris.

God!

Stemmen van buiten.

Help! help!...

marie.

Wat is dat?

Tiende tooneel.

de vorigen, de SEDAN, ARTHUR, SIMON.
marie,
(die Arthur ziet binnen komen.)

Daer is hy!.. Arthur!.. Arthur! uw arm...

(Zy ontbloot denzelven.)
Ja... het is wel zoo. Daer staet het likteeken... Arthur, gy zyt myn zoon. -

de sedan en simon.

Haer zoon?

marie.

Ik ben uwe moeder.

arthur.

Ik ben uw zoon?... Gy zyt myne moeder?...

(Zich met schrik van haer verwyderende.)
Ho!! -

marie.

Myne teederheid voor u was dan geen ydel gevoel.... gy waert myn zoon....

arthur
(verflauwende.)

Neen... neen... het is niet waer... gy zyt myne moeder niet... Het ware te ysselyk.... bloedschender... Ik een bloedschender... Wee my!...

(zyne hand op zyn hart leggende.)
Ach! hier.. hier... ik ben doodelyk gewond...

allen behalve de sedan.

Gewond!

de sedan,
(zyne pistolen latende vallen.)

Ongelukkige, wat heb ik gedaen!

(Arthur valt buiten kennis in de armen van Marie, die hem ondersteunt.)
TAFEREEL.

Vorige Volgende