|
| |
| |
| |
I. Zinne-beeld.
De nieuws-gierige Tonge.
| Lemma: | ... Patet omnibus usquè |
| | Sordibus... |
| Zinspreuk. | 'T Is noyt bevryd |
| | Van Vuyligheyd. |
EEn Pot of Vat dat open staet
Daer in vêel stof der aerde gaet,
En dat'er uyt-gegoten werd
Is insgelyks vervuylt en swert:
Begeirig naer een' snooden vond,
Die zoekt te weéten zonder maet
Wat hier en ginder omme-gaet.
| |
| |
Die luystert na een ligte sloor,
En geeft aen vleyery gehoor,
Mind meestendeel de dertelheyd,
En haet de welgeregeltheyd:
Die nae eensanders zaken tragt,
En nae de nieuwste maeren wagt,
Aen dezen is het liefst van al
T' aenhooren imands ongeval,
En dat den goeden word veragt
Den kwaeden to geluk gebragt.
Dus 't ghen' hy van een ander weét
Staet hem wel daetelyk gereét
Om te verhaelen aen een man
Die hy daer door bedriegen kan,
En trekken van de waere Deugd,
En lokken tot een snoode vreugd;
Want is dat een onkundig mensch
Hy stelt hem naest nae sijnen wensch,
En zegt: het is wel-leventheyd
Te konnen spreéken van den tyd,
En wat'er omgaet op der aerd';
Ik bidd' en weest tock niet beswaert,
En maekt geen kwaed daer 't niet en is,
Gelooft my vry en voor gewis.
En ziet, een ander volgt hem naer,
En word den misslag niet gewaer;
Zoo komt het stof van dwaes beleyd
In sijn gemoed, dat alle vleyt
Van Deugd verduystert in het hert,
Tot zijn verdriet en grootste smert.
| |
| |
Al-is-het-dat hy 't niet en vat
Gelyk van zinnen afgemat;
Nogtans als d' oogen open gaen,
Dan zal 't met hem al anders staen,
Dan zal hy kennen sijn verdriet:
Gelyk het dikmaels is geschied.
Maer hoe, wat droes, is dat gezeyd?
Word ik dan overal beneyd,
Zegt onzen Peeter-openmond,
Om dat ik spreék uyt s'herten grond?
Men zegt aen my: dit is voorwaer
Een zaek, waer in is geen gevaer;
Gelooft het maer, vertelt het voort,
En zegt, ik hebb' het ook gehoort.
Maer holla.... weet gy lieven vriend,
Wie met uw' praetjens zyn gedient?
Die leven nae hunn' eygen zin
En agten meer een los begin,
Als wel hunn' pligt en 't goed gedrag,
Waer van ik u vermaenen mag;
Dog gy gelooft wat al te gouw,
En zegt het voorts aen uwe Vrouw,
Als die 't maer eens en heéft gehoort
Gy zyt al doór den neus geboort.
Sy zegt: ik zal wel swygen stil;
Maer gaet wel-haest op haeren dril,
En loopt strack nevens haere deur
Geheel beleeft en bon van Cœur,
Verhaelt dat hier aen zeker tuyt
Die op geen' goeden thoon en luyd:
| |
| |
Maer wat nog 't argsten is van al
Nog kent sy niet haer ongeval;
Want ziet, die ander zegt het voort,
En ook, ik hebb' het daer gehoort,
Van die Persoon, die my gewis
Gezeyd heéft, dit de waerheyd is.
Maer die het raekt, pyst dat is wel,
Ik spelen zal een ander spel,
En trekt haer voór 't Gerecht; maer ziet
Dat snatergat en weét het niet,
En zegt: 't is mynen Man voorwaer
Die my gebragt heeft deze maer;
Ik zeyd' het voorts gelyk het was.
Men klopt hen dapper in de kas,
Sy lyden schand van g'heel de Stad,
Als dat sy is een snatergat,
En hy Myn-heer van wyder-keel
Of wel Monsieur van langen éel,
Of wel een ongeschaeft verstand
Den stoorder van het g'heele Land:
Zoo valt hunn' er op straet, en ziet,
Sy komen saemen in 't verdriet,
Sy klaegen over hunnen staet
Maer zonder winst en zonder baet;
Men klaegt te spaed' wanneer de smert
Ons is gekleeft om gheel het hert,
Men klaegt te laet wanneer den druk
vermeerdert zelfs het ongeluk,
Men klaegt om niet, wanneer den val
Ons heeft genomen eer, goed, al:
| |
| |
Hadd' hy sijn Tong gehouden stil,
Sy niet gegaen op haeren dril;
'T en zoud' zoo verr' niet komen zyn,
Hy in 't verdriet en sy in pyn;
Die doet het-geén sijn passi wilt
Word eens door 't ongeval gestilt:
Diesvolgens, eer gy word verleyd,
Dit zy u hier in 't kort gezeyd:
En luystert noyt na slegten praet,
En spreékt noyt van eens anders staet,
Want zoo g' u daer niet af en wagt
Word g'haest in groot verdriet gebragt;
Let-toe op 't ghen' hier-voren staet
En neemt in tyds eens wys beraed,
Weest noyt begeêrig nae het kwaed
Dat hier en ginder omme-gaet;
Want zoo gy dezen raed niet doet,
Daer komt weel kwaed in uw gemoed.
| |
Vermaeninge.
OM alhier deze Materie een goed beginzel te geven gaen ik u mynen aendagtigen lezer, naer het gevoelen der Poëten, de Faem af-beêlden, de welke van Virgilius een grouwzaem gedrogt genoemt word: hy brengt haer te voorschyn met Vleugels, en zegt, dat sy zoo-veél Tongen heêft, die nimmermeer en zwygen, als Veéderen, en even zoo veél oogen en ooren, die, om alles te | |
| |
vernémen, altyd neerstig toeluysteren; ende niet te vreden zynde met daegs haere nieuwigheden te verspryden, vliegt sy zonder rusten den geheelen nagt. Des daegs komt sy op de hoogste thorens zitten, van waer sy langs alle gewesten met een hard-klinkende trompet haere tydingen uyt blaest; en al is 't dae sommige zeggen, dat sy twee trompetten heéft, de goede en kwaede, omdat sy zomtyds nutte dan schadelyke maeren aenkondigt; ik houde my evenwel aen 't gevoelen van die de welke meynen dat' er twee Faemen zyn, wiens gedaent verschyde is; zoodat hier alleenelyk word gemeld van de Kwaede. Den Poëet Ovidius heéft benevens de Faem, als onafschydelyke gezellinnen, gestelt ligtgeloof, dwaze doling, ydele blydschap, oproer, twee-dragt en diergelyk gezelschap, waer mede den aerd van het nieuwsgirig volk zeer wel word afgebeéld, het welk altyd begeêrig is nae nieuwe en schadelyke maeren, die het voór zeker houd, zig verheugende over de zelve, ende daer uyt ontallyke logens, argelist, treedragt smedende; waerom men wel haest ondervind dat zoo-schadelyk broedzel geheéle steden, landen en provincien infecteert doôr sijne stinkende maeren: immers de Tonge, schoon het een klyn lid is, doet het aldergrootste kwaed: sy is zagt, maer kan been, steen en yzer breken; sy word van weynige | |
| |
gevreest, maer sy is wel het vreezelykste dat'er is, het welke den beschadigden ondervind: Plutarchus verhaelt, daer hy van de nieuwsgierigheyd handelt, dat'er sommige zoodandig aen deze kwael vast-gehegt zyn, dat sy hun land en hand-werk verzuymen, en op de merkten en andere plaetzen indringen, en overal rond-loopen vragende, is'er niet nieuws? zulke ooren voôwaer jeucken meer om iet kwaeds, dan om iet goed te hooren. Daerom deden de overheden de stad Locres zeer wysselyk: want wat volkeren van hun naestliggende land in de stad kwamen en vraegden: is'er niet nieuws? die wierden in een geldboet, die sy terstont moesten betaelen, geslaegen, uyt oorzaek, dat dusdandige, of tot verandering, of tot oproer, waeren genegen: want hier uyt volgt, dat de nieuwsgirige, iet nieuws gehoort hebbende, het-zelve zonder onderscheyd gaen veropenbaren, ja nog meest die dingen, daer groot belang aen is, ende uyt welke groot kwaed kan voortskomen. Neémt de gelykenisse van de volgende bemerkinge: imand zal eenig nieuws, schadelyk aen bezondere persoonen, overal gaen rondbrieven, daer'er nogtans wynige van weten; wat schade zal hy de beledigde niet veroorzaken, 't zy in eer en faem, 't zy in fortuen en ampten, 't zy in geld en goed? het is zeker, gelyk de ondervindinge leert, dat | |
| |
dusdandige al menigmael van het hoogste sop van geluk in den diepsten afgrond van ellende gesmeten zyn, ende dit zonder oyt in hunnen voórigen staet te konnen herstelt worden. Dit zal ik voorder verhandelen, als ik van den agterklap zal spreéken.
Dog laet ons eens gaen zien uyt een exempel wat'er eygen is aen eene nieuwsgirige Tonge: wel wat staet gy daer en doet, of, om beter te zeggen, wat gaept gy daer en luystert met open ooren onvoorzigtigen Jacobe? wie hadde u hier verwagt? waer doôr komt het, dat gy zoo verre van huys dwaelt? zegt my de reden? Ik hebbe noodzakelyk moeten uytgaen voor myne Ouders hier zeer na-by. Maer hoe verstaet gy dat? ... Ik kan niet vatten, wat gy alhier previes beduyden wilt: want ik oordeele, dat uwe Ouders u niet hebben uyt-gezonden om op de straet te staen gaepen, en den tyd aldus te verkwisten; ja zoo ik de zaek wat beter aenmerk, my dunkt dat gy, doôr nieuwsgirigheyd gedreven zynde, den onbeschoeften klap van dat onbeschaemt volk nauwkeurig nae-hoort, al ofte daer wat hoorens-weêrdig verhandelt wierd; daer het zeker is, dat de straet-maeren de aldervalschste zyn, en vervolgens zeer gevaerlyk; ik zag u onlangs ook staen luysteren nae een ander geklank van trompetten, ik wille zeggen, nae een | |
| |
lustig krakeel, ende, my daer over verwonderende, hebbe ik gedagt u op eenen bekwameren tyd hier van te vermaenen; immers gelooft my, als ik u de waerheyd zeggen mag, daer is zekerlyk meer aen vast als gy u laet voorstaen, want gelyk eenen open Pot alle stof en vuyligheyd zeer ligtelijk vat, alzoo laet gy de onbetamelyke en ongehoorde woórden, nae die met open mond en ooren luysterende, in uw verstaen insluypen en aldaer plaetze neémen: wat gy nu waer ik henen wille? Ja ik vatte dat wel; maer hebbe daer geen arg in. Eene slegte verontschuldinge, die voor nul en van geender weerde moet aengenomen worden! wel hoe? meynt gy dan, dat het u geöorlooft is dezen snooden praet te aenhooren? gy zyt verdoolt: een schip kan vergaen, daer het heel stillekens laveért; een wel-gesloten huys word somtyds van dieven of nagt-schelmen bestolen; eenen Reyzer laet zig voorstaen wel gelogeért te zyn; daer de huys-lieden onder malkanderen beraden om hem te vermooren: en meynt gy, daer 't perykel voor uw oogen is, ja over 't hooft hangt, zonder ongeval dat te zullen konnen ontvlieden? denkt gy, dat het aenhooren van het kwaed geén plaets grypt in het hert? ofte is misschien uw oordeél, dat zonder grond is, dat gy dit onbetaemelijk rallen | |
| |
doór 't aenhooren niet en zult leeren? gy mist, gy dwaelt van den weg, en loopt, gelyk eenen blinden in een gracht, in groot gevaer: weét gy wel, dat de ooren twee deuren zyn, doór dewelke het kwaed haest insluypt; maer noyt uytgaet? overdenkt het wel, en doór-dringt het met het merg van gezonde herssens; als gy maer wilt, deze reden zal kracht hebben op uw gemoed: ik gaen u den weg weyzen en den middel aenbieden, waer door gy u zult konnen afhouden van diergelyke perykeleuze plaetzen. Dog om u uwen misslag eerst te doen zien, stelle ik hier voór dit exempel.
Daer was laestmael iemand, die ook al-wat te nieuwsgirig nae die schoone reden-kavelingen, beter zal ik zeggen, nae die schaedelyke en verfoeyelyke woórden, ja op hun beste zal ik die noemen, naer dat afgrysselijk vloeken en sweêren geluystert hadde; ende ziet, korten tyd daer naer wierd hy daer zoo-ervaren in, dat hy hier en daer de zelve verfoeyelijke bescheéden tusschen sloeg, zelfs met zoodanige verblintheyd, dat hy nog glorieérde over deze sijne onbeschaemtheyd, en van tyd tot tyd daer in toenam, zoodat men eyndelijk deze schoone lof-reden, maer in eenen anderen sin en tot sijne schande, hem mogte toe-passen: Discipulus suprà magistrum, of om beter te | |
| |
spréken: Sus Minervam, Het kind zal sijn meester leeren, dat is, dat hy daer al-beter in ervaren was als die, daer hy het van gehoort hadde, En voórzeker, wat isser beters af te verwagten, als dat deze nieuwsgierigheyd nu voldaen zijnde eenen langen slyp van alderhande onbeschoefte woórden zal te voórschyn brengen, zelfs met dit perykel, dat het eene gewoonte zal worden, ende ten laeste eene tweede natuer, zonder haer oyt te konnen af-leggen: zoodat dezen vervuylden Pot niet als vuyligheyd zal uytstorten. Ja dit is zoo-zeker, dat alle die, dewelke het niet gelooven, met het zelve sop als overgoten zijn, gelijk het hedendaegs meermaels gebeurt, dat vele hunnen misslag met den dekmantel van eene schuldige onwetentheyd, of, om regt uyt te spreken, met het onnuttig voórhangzel van een gevynsde onoplettentheyd derven bedekken, om hunne vuyle conscientie, die met diergelijke sylen bezoetelt is, wat te verschoonen; en alzoo gebeurt het ook, dat deze aen andere dikwils het net over 't hooft trekken, eer sy het nog merken: want als den eenen den anderen zooeverre kan brengen, dat hy hem wysmaekt hier in geen zonden gelegen te zyn, dat is't eylaes te verre gekomen. Ziet gy nu wel Jacobe wat groot gevaer dat gy loopt, zoo ten opzigte van u, als andere? gy kont | |
| |
zoo-wel als andere u begrogen vinden, is 't dat gy voortgaet; daerom schouwt voórtaen de occasien, ende gy zult van't perykel bevryd zyn.
Ik kan ook tot dezen proposte niet verzwygen het ghene ik dikwils hebbe getragt te konnen berispen, te-weten, dat'er op deze losse tyden zoo-menige zijn, ja ook onder minderjaerige, die doór eene blinde nieuwsgirigheyd het vloeken en sweéren aenhooren, dus het zelve op-vatten, en daer in op korten tyd vol-leert zyn; 'k en kan niet naelaeten, zegge ik, van te berispen eene verfoeyelijke onbeschaemtheyd van die, dewelke in 't midden van de straeten, merkten en publieke plaetzen hunne onbetamelijke Lastertael tegen Godt en den evenmensch uytbraken, grouwzaem Vloeken en betaviren, zoo-dat de kinderen zelf dit aennemen en publikelijk zonder schaemte of ontzag diergelijke ontugtige en Godt-lasterende woórden uytgalmen, al-ofte de zelve loffelijk ende prysbaer waeren. Zoodat ik hier wel mag uytroepen:
Invisa Cœlo saec'la, doloribus
Pianda nullis! cernimus indies
Pejora, dementesquè mores
A tenero meditamur ungue!
| |
| |
ô Tyden noyt genoeg met tranen te beklagen!
Den hemel kan niet meer uw grouwzaemheyd verdragen:
Daer groeyt van dag tot dag meêr ongebondentheyd
Men is van jonks af aen genyt to derteltheyd!
En voórwaer den Poëet zegt hier met korte woórden eene langduerige waerheyd; want wat is de eerste oorzaek van zoo onbetamelijk sprêken onder de jonkheyd, als het aenhooren van zoo-hert-roerende woórden, woórden, zegge ik die zoo veél zweêrden zyn, dewelke de ziel wonden, als sy bezondere schade aen de gemoederen toebrengen. Dog imand zal zeggen; Waer mogen de kinderen deze zoo-berispelijke tael gehoort hebben? Hier hebbe ik wederom eene bekwaeme occasie om te antwoórden: 't zyn de Ouders de welke de kinderen met kwaed exempel zijn voórgegaen: 't zyn de Ouders, dewelke doór hun losse Tonge hunne kinderen zoo schandelijk hebben onderrigt: want vraegt de zelve eens waer sy zoo kwaelijk geleert zijn geweest? Sy zullen u antwoórden: 't huys. Van wie? van Vader en Moeder. ô verdoemelijke manier van handelen! ô schipbraek der jonge gemoederen! ô ongeluk by het grootste nadeel niet te vergelyken! en Gy, onvoórzigtige Ouders, zyt nog meer berispens weêrdig als uwe kinderen, omdat gy alreeds aen de zelve eenen weg weyst, die leyd nae dat | |
| |
ramzalig lot van een eeuwig verderf; en dit alles doór uwe al-te-vrye en ongetemde Tong: gy hebt nu geene verschooninge meer by-der-hand, om te zeggen, dat het u onbekent is, waer sy dat leeren, want ik weét nu-al van wie sy zoo beklaegelijk onderrigt zijn: Gy Lieden voert den naem van Ouders, die gestelt zyt over uwe kinderen om deze in de vreeze Godts, goed manieren, en ter zaligheyd op-te-voeden; maer g'en verdient geenzins zoo verheven Titel, geenzins, zegge ik, want ik zoude U veél beter haters van hun geluk mogen noemen: gy zyt verpligt zorge, ja groote zorge over die te dragen; en gy gaet hun voór met kwaed Exempel: gy moest hun stigten; en gy verargert hun: gy moest in hun uytroeyen zelfs ook het minste onbetamelijk woórd; en gy laet'er zoo-menige hooren, die niet alleen onbetamelijk, maer schroomelijk zijn: weét Gy-lieden wel den regten eysch van uwe pligt? gy zyt alhier gestelt als eenen hovenier in sijnen hof, om, gelijk hy de jonge boomkens met de uyterste zorge en oplettentheyd tragt op-te-kweecken, alzoo ook uwe kinderen, die teere spruytjens, van jonks af, ja schier van de wige, op-te-voeden in de deugd, van de zelve af-te-voeden in de deugd, van de zelve af-weérende alle kwaed exempel, alle onbeschoefte woórden, alles dat tegenstrydig is aen een wel-op-gebragt | |
| |
kind: immers is 't dat gy hen laet steken in kwaede passien, sy zullen daer naer, ouder geworden zynde, als eenen boom nu doór sijnen ouderdom onbekwaem om geboogt te worden, geen de minste vermaening willen aenhooren; hetghene, waer het in tyds geschied, geene, of klyne moeyte zoude gekost hebben.
Daerom vermaene ik U-Lieden, dat gy in tyds toe-let, ende in hen hervormt die dingen, de welke gy daernaer in hen niet zoude willen lyden: om dit wel uyt-te-voeren gebruykt eene geduerige op-lettentheyd, en op U zelven, en op uwe kinderen, indagtig zynde dat het kwaed exempel den Leermeester is van alle ongeregeltheyd van manieren, zoo in doen, als in spreéken: berispt hen over eenige, ook de klynste fouten, roeyt in hen uyt alle dobbelzinnige woórden, houd hen bezonder van die plaetzen daer sy zulks hooren, doet hen vlugten alle medegezellen welkers Tonge ongebonden is: zyt zorgvuldige en voórzigtige Ouders: over welke oplettentheyt sy U Lieden daer naer, als het oordeel ryper zal geworden zyn, niet genoug zullen konnen bedanken. Het zelve dient aen U-Lieden alle, Bestierders, Meesters en Meesterssen voórgehouden: let wel toe, hoe uwe onderdaenen hunne Tonge besteden; en bevind gy, dat'er eenige al-te-vryé klappers | |
| |
zijn, bedwingt die haestelyk doór goede vermaeningen; want
Principiis obsta; serò medicina patatur,
Cúm mala per longas invaluêre moras.
En wagt niet al-te-lang; maer wilt voórsigtig wesen;
Want geenen middel zal u baeten, als voor dezen
Gy niet en hebt gebruykt en goede medecyn,
Die hen op haeren tyd kost nut en dienstig zyn.
En alzoo zal 't gebeuren, dat die aen uwe sorge bevolen zyn hunne Tongen zullen leeren bedwingen.
Om te komen tot onzen vorigen Thema laet ons eens gaen zien wat kwaed al veroozaekt eene nieuwsgierige Tonge. Andere redens daerlaetende zal ik'er maer twee aenwyzen:
Ten eersten: het is zeker, dat imand, die geerne iet Nieuws hoort, geerne het zelve voorts-zegt, daerom is eene klapperachtige Tonge aen andere de alderschadelijkste: dit getuygt het boek Proverb: Os lubricum operatur ruinas, & qui inconsideratus est ad loquendum sentiet mala. Een klapperagtige Tonge verhaest ongelukken, en dien, denwelken onvoórsigtig is in't spreken, zal de kwaede gevolgen beproeven. Hoort daer by den Ecclesiastes sprekende van dusdanige Tonge: Initium verborum ejus stultitia, & novissimum Oris illius error pessimus. Het beginzel van haere woórden is de uytzinnigheyd, ende het eynde eenen alderboosten misslag. Voegt daer alnog by de waerheyd die Godt eertyds doór Moyses heéft | |
| |
uytgesproken: Vas, quod non habuerit operculum nec ligaturam desuper, immundum erit. Eenen Pot, die geen scheel of overdekzel zal gehad hebben, zal onryn zyn. Wat is hier uyt deze dry onfeylbaere Sententien te besluyten? anders niet, als dan een klapperachtige Tonge, dusdanig geworden doór haere nieuwsgierigheyd, aen een ander en zig schadelijk is; dat sy voór aenlydster heéft de Dwaesheyd, die haer doet vallen in ontelbaere grove fouten; dat sy, met een woôrd, alle vuyligheyd op deze, op die, ja op alle plaetzen zonder onderscheyd uytbraekt, en vervolgens wel laet zien, wat een afgrysselijk monster sy is, waer voór den natuer zelfs schrikt. Hier uyt volgt dan ten Tweeden, dat sy aen eenider de alderhaetelijkste is, behalven aen die, dewelke met dezelve kwael overvallen zyn; sy is, zegge ik, de alderhaetelijkste volgens de getuygenisse vanden Ecclesiasticus, zeggende: Terribilis est in Civitate sua homo Linguosus, & temerarius in verbo suo odibilis erit. Eenen klapperagtigen mensch is vreeselijk in sijne Stad, ende den ligtveérdigen in syne woórden zal hatelijk zyn: ja voórwaer hy is hetelijk aen Godt en de wereld, want een Lang-tonge stinkt voór hemel en aerde: ja alle welbedagte menschen hebben zoo-grooten af-keer van eenen Nieuwsgierigen Babbelaer, dat'er | |
| |
sommige zijn, die hem daer over niet derven vermaenen, wel-wetende dat den Psalmist getuygt, dat een ongetemde Tonge noyt en zal bedwongen worden. Vir Linguosus non dirigetur in terrâ. Oordeelt dan, hoe haetelijk dusdandigen wezen moet:
Voórder te gaen is dan onnoodig om de opgehaelde materie te bevestigen: ider vat genoeg wat groot kwaed uyt de Nieuwsgierigheyd voortkomt, en vervolgens wat groote schaede uyt de klapperagtigheyd: daerom dit zy mijne Sluyt-reden, die ik den goedwilligen Lezer voórhoude:
Percunctatorem fugito, nam garrulous idem est.
Vlugt die nieuwsgierig zijn, en houd uw Tonge stil;
En die veél vraegt en klapt is van een kwaeden wil:
Ja gy en moet dezen niet alleen vlugten, maer eenen af-keer van hem aentrekken om deze zoo behaelijk ziekte; gy moet u wel wagten van die plaetzen daer zulke klappertanden rond-loopen; gy moet deze onbeschaemde Ralles aenzien voór zwarte nagtvolgens, ofte, om beter te zeggen, voór wolven, die altyd tragten nae eenige Proey; zoo zult gy u bevreyden van 't gevaer, dat gy anders menigmael zoude ontmoeten: want
| |
| |
Ex Linguâ stultâ veniunt incommoda multa.
Een ongebonde Tong, die niemand oyt bedwong,
Veroorzaekt haet en twist, en menig argelist.
En dit nog zoo-veél-te meer, om dat diergelijke meestmaels uyt zyn, om onder het praetext van welsprekentheyd de alderschadelijkste Nieuwigheden aen de onvoorsigtige in-te-boezemen. Dit is eene Peste die haelijk is, eenen canker die voortzet, eene ziekte die ongenezelijk is.
Dit nog niet genoeg zynde om u eenen schrik van deze kwaede Tonge aentejagen, zegge ik, en bevestige dit met alle het ghene in deze Vermaeninge is gezyt:
Lingua procax monstrum, quo non crudelius ullum.
Een kwaede Tong is voór gewis
Het grootste monster dat'er is.
|
|
Auteursrechtvrij