Het recht ontkleed

[p. 20]

II

Toch was er een tijd dat Severus net zo'n klein huilend jongetje was. Misschien 'n halve eeuw geleden. Het was niet zozeer omdat hij in zijn broek had gedaan en dan door z'n moeder in ijltempo naar de w.c. werd meegetrokken, maar meer uit verveling. Want dit was wat hem het duidelijkst was bij gebleven uit die verre jaren. Een sfeer van eindeloze verveling.

Wanneer zijn vader thuiskwam na zijn dagelijkse arbeid in het kadaster, haastte hij zich naar de voorkamer, niet om zich met zijn vrouw of zoontje bezig te houden, maar om zich geheel te kunnen overgeven aan zijn liefhebberij: het speelgoedtreintje. Het grootste deel van de kamer was hiervoor ontruimd en werd ingenomen door het groene laken van een biljart zonder poten. Op dit langwerpig vierkant streepten de rails van het miniatuur treinemplacement met seinhuisjes, wissels, tunnels en alles wat erbij behoorde.

Severus senior was de grote boeken waarin hij de gehele dag bladerde vergeten, het gezanik van de informerende bezoekers en de ingewikkelde techniek van het archief. Een nieuwe wereld ging voor hem open. Hij die uit zuinigheid nooit op reis ging behal-

[p. 21]

ve op een snikhete zondagmiddag naar het Zandvoortse strand, werd opeens een wereldreiziger die niets meer te maken had met zijn slovende huisvrouw en het dreinende kind. Meer dan dat! Niet alleen reiziger, maar heerser over dat wijdvertakte web van nimmer eindigende rails en voortjagende treinen, dat alle steden der aarde met elkaar verbond. Daar haalde hij zijn beduimeld spoorboek voor de dag en controleerde de dienstregelingen van binnen- en buitenland. Hij kende de uren van vertrek en aankomst uit zijn hoofd. Wanneer men hem zou vragen hoe laat je van het Amsterdamse Centraalstation moest vertrekken om op een bepaalde dag en uur in Constantinopel aan te komen, wist hij precies waar je moest in-, uit- en overstappen. Deze wetenschap waarin hij een ongeëvenaard specialist was, betekende voor zijn collega's een aanleiding desbetreffende vragen te stellen, waarbij het hem niet deerde dat hij in de maling werd genomen. Met grote ernst en glinsterende ogen bestudeerde hij zijn spoorboek en wanneer men achteraf zijn inlichtingen ter bevoegder plaatse controleerde, bleken ze steeds juist te zijn. De spotters wisten niet dat hij eigenlijk altijd, ook wanneer hij de kadastrale leggers raadpleegde in de geest bezig was met de wereldreizen die hij wel nooit in werkelijkheid zou ondernemen, maar waarvan de speelgoedlocomotieven met hun sliert van aanhangwagentjes het tastbare symbool waren.

[p. 22]

Wanneer hij geknield neerlag om een wissel in de vereiste stand te brengen, heerste er in de kamer een volstrekt spreekverbod.

Zijn vrouw zat zwijgend in haar leunstoel onder het licht van de schemerlamp en las. Ze keek alleen af en toe even op om te zien wat Guido'tje in de andere kamer uitvoerde, maar deze zou het evenmin gewaagd hebben de gespannen aandacht van de wereldreiziger te verstoren. Er was alleen het metallieke geluid van de gestadig voortijlende treintjes, dat alleen ophield wanneer moeder gelaten verkondigde dat het eten op tafel stond. Wanneer het sobere diner was beëindigd, haastte Senior zich naar zijn speelgoed, om er pas voorgoed mee op te houden wanneer eerst de zoon en later de moeder geluidloos naar de slaapkamer waren verdwenen. De martelende verveling van deze zwijgende avonden nam voor Guido pas een einde wanneer hij bij zijn oom Felix, een broer van zijn vader, die notaris was en in Den Haag woonde, mocht gaan logeren.