De laatste gang. Het verdwijnen van de Europese mijnwerker

[pagina 1]

DE LAATSTE GANG

[pagina 3]

Max Paumen

DE LAATSTE GANG

Het verdwijnen van de Europese mijnwerker

 

Uitgeverij L.J. Veen Amsterdam/Antwerpen

[pagina 4]

Uitgeverij L.J. Veen maakt deel uit van uitgeverij Contact

 

© 1993 Max Paumen

Alle rechten voorbehouden

De uitgever heeft getracht de auteursrechten van de foto's naar behoren te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

 

Omslagontwerp: Pieter van Delft, adm International bv

Typografie: John van Wijngaarden

D/1993/0108/580

 

cip-gegevens koninklijke bibliotheek, den haag

 

Paumen, Max

 

De laatste gang: het verdwijnen van de Europese mijnwerker / Max Paumen. - Amsterdam [etc.]: Veen. - Ill.

Met reg.

isbn 90-254-0136-8

nugi 641/836

Trefw.: mijnwerkers; Europa; geschiedenis/mijnbouw.

[pagina 5]

Inhoud

inleiding	9
1. de laatste mijn in Belgie De sluiting van de laatste mijn in Zolder in Vlaams België; de cijfers Europees en mondiaal; de Belgische mijngeschiedenis, de perikelen rond de sluitingen, het drama-Zwartberg 1966 (3 doden), het drama-Maurice de Wilde (regering verbiedt uitzending van tv-documentaire Het mijnalarm), de vermeende Waalse voortrekkerij ten opzichte van Vlaanderen; het optreden van crisismanager Thyl Gheyselinck, die uiteindelijk de mijnen zal sluiten, de gevolgen van de mijnsluitingen, die in Belgisch Limburg uiteindelijk minder dramatisch zullen zijn dan in eerder afgeschreven mijnstreken als het Luikse bekken en de Borinage; La Catastrophe van Marcinelle in de Borinage en hoe het afliep met een van de geredde mijnwerkers; Le Grand Hornu, een mijncomplex, staaltje van industriële archeologie; de vervoering van een gepensioneerde mijnwerker in Blegny in het Luikse bekken; de beschrijving van een van de typische mijnwerkerswijken: de cité van Eisden.	13
2. applaus in nederland De aankondiging van de mijnsluiting op 17 december 1965 in Nederlands Limburg; de geschiedenis in het kort van de Nederlandse mijnindustrie; de rol van de katholieke mijnwerkersleider Frans Dohmen, wiens patriarchale opstelling zorgde voor arbeidsrust en daarmee voor een goed investeringsklimaat; het ineenstorten van twee monoculturen (katholieke kerk en mijnindustrie); het leed dat er nog altijd is onder oud-mijnwerkers, de wijze waarop Nederlands Limburg het ingrijpende proces min of meer te boven is gekomen. Ook de kolenboer sterft uit.	57

 

[pagina 6]

3. silicose Een slopende, lang miskende beroepsziekte; over een ereschuld die uiteindelijk maar ten dele werd ingelost.	76
4. de britse kolenoorlog De toestand in Engeland begin 1993; de marathonstaking van 1984/1985 en de tweespalt door die staking veroorzaakt; de Britse plannen van oktober 1992 om 31 mijnen te sluiten, de verontwaardigde reacties daarop van het Britse publiek en de onrechtmatig-verklaring van de sluitingen door het Hooggerechtshof; wat er ten slotte van de sluitingsplannen terechtkwam; de mijnwerkers van Thurcroft vochten tevergeefs voor het openhouden van hun mijn; wél geslaagde particuliere initiatieven in Zuid-Wales.	82
5. de mijn in Een beschrijving van de 123 vierkante kilometer grote onderaardse stad in het Duitse Kamp-Lintfort.	101
6. duitse kolen onder vuur De situatie bij onze Oosterburen: te hoge subsidiëring, terechtwijzingen door de Europese Commissie. De mijnen als werkverschaffing, de kolen als strategisch wapen.	108
7. de mijnwerkersaard De mannen van staal met een hart van goud, hun kameraadschap, hun verknochtheid aan hun mijn, die altijd de beste is, de bitterheid onder de vergeten helden.	115
8. de roemeense obsessie Nederlands Limburg als voorbeeld voor de herstructurering van de mijnen in Roemenië; de mijnwerkers als obsessie voor ‘Boekarest’ en sussende woorden van een staatssecretaris.	120
9. het milieu Het stoken van kolen is belastend voor het milieu; West-Europa heeft het geld om er iets aan te doen, in Oost-Europa sterven niet alleen de bossen maar ook de mensen vroegtijdig.	126

 

[pagina 7]

10. privatisering van de tsjechische mijnen De mijnwerkers in Tsjechië verzetten zich op advies van Belgisch Limburgse collega's tegen privatiseringsplannen van crisismanager Gheyselinck; een vakbondsman vindt dat men de kolen beter in de grond kan laten zitten totdat er technieken zijn om ze mensvriendelijker te delven en milieuvriendelijker te gebruiken.	130
11. zwaar weer in polen De grootste kolenproducent van Europa aan de vooravond van een ingrijpende sanering, waarmee 170 000 arbeidsplaatsen zijn gemoeid; ondergronds met een ‘Hollandse’ ontmoeting; het optimisme over de terugkeer van de gouden tijden.	136
12. de toekomst De toekomst van de kolen ziet er voor de landen van de Europese Gemeenschap slecht uit, met uitzondering van Groot-Brittannië. Slacht men met de mijnsluitingen de kip met de gouden eieren?	145
13. beschermheiligen en putheksen Wereldwijde solidariteit, literatuur, muziek, putheksen, Kasper en de beschermheilige van de mijnwerkers Sinte Barbara.	152
epiloog	161
noten	163
register	167