Reize in de binnen-landen van Zuid-Africa

[p. 144]

[28 Juni 1803]

DINSDAG den 28e JUNY. Heden vorderde wy vier uuren met de ossewagens meest cours naar het noorden ten westen; onderwegen zagen wy weder een menigte landlieden na hunne plaatsen keerende. Tegens elf uren circa togen wy over de Groote Visch Rivier. Links van ons zagen wy de bergen van de Zwagershoek uit welke de rechter spruyt van Klein Visch Rivier ontspringd, en voor ons uit de hooge Zneeuwbergen, latende de Tarka aan de rechte hand schuyns voor ons uitleggen. Tegens twaalf uren kwamen wy ten tweede male voor de Groot Visch Rivier, welke wy echter niet overtrokken, maar aan welks oever wy uitspanden. Hier was de legplaats van den commandant van Rensburg,⁵²⁸ ook gereed om naar zyne plaats te keeren, met een menigte huishoudingen hier tegenwoordig.⁵²⁹ Deze lieden ontvingen den Gouverneur allerbeleefdst. Zy nodigden het gezelschap ter maaltyd, en gaven alles wat zy maar brengen konden.

De generaal kreeg wederom een verzoek van een gedeserteerd matroos en volgde de gewone synosure waar by hun tot nadere beschikking werd veroorlofd zich in de volkplanting op te houden.

528 Van Stadensdam, geleë aan die westelike oewer van Groot-Visrivier, net noord van die teenswoordige spoorwegstasie Mortimer, en suid van die samevloeiing van die Tarka- en Visrivier. Dit is op hierdie plaas dat Andries Stockenström (Jnr.) in 1812 tydelik as onder-landdros van Graaff-Reinet sy hof gehou het voordat hy na die terrein van die huidige Cradock verhuis het om daar 'n onder-drosdy te vestig. (Vgl. Aanwins 709 (Cradock), Kaapse Argief, en brosjure van die Cradockse Feeskomitee, 1952).

529 Vgl. Van Reenen se beskouing oor die ontwrigting van die oorlog, waardeur 500 huishoudings soveel gely het dat dit 15 jaar sou duur voor hierdie distrikte weer ‘in prosperiteit’ sou kom (V.R.V. 18, p. 274).