De geschiedenis van Suriname

[p. 34]

Bevordering van de grootlandbouw

In de loop van de jaren was het aantal plantages sterk verminderd.

De Overheid deed alles om de grootlandbouw te bevorderen. Terwijl de kleine landbouwers zelfs niet in staat gesteld werden om een minimum bestaan op te bouwen, liepen de subsidies en voorschotten aan de plantagehouders in de miljoenen guldens. Duizenden ha. grond werden hen verstrekt, een cultuurtuin voor landbouwproeven werd voor hen aangelegd. De winsten van de bedrijven verdwenen naar het buitenland en dit, terwijl de planters alles deden, om de lonen van de arbeiders nog meer te drukken. Op de koffieplantages werd de soort voor de planters, dat alle bonen tegelijk rijp waren, waardoor men seizoenarbeiders kon aantrekken, die na het plukken weer ontslagen werden. De produktie van de suiker werd opgevoerd. Het aantal suikerplantages was in 1930 gedaald tot 5, maar de produktie steeg tot bijna het dubbele van wat in de beste tijden daarvoor gehaald werd. Op Mariënburg was een nieuwe fabriek gebouwd, maar de arbeidsomstandigheden werden niet verbeterd.

[p. 35]

Na de mislukking met de cacao door de Krullotenziekte probeerde de Overheid de bananenkultuur te bevorderen. Daarvoor gaf zij aan de planters 3000 ha. grond in gebruik. Per ha. werd f 360,- voorschot gegeven. Voor de afzet werd een kontrakt met de United Fruit Company gesloten. Het Gouvernement zou vóór 1 april 1909 de bananen van de 3000 ha., die aangeplant waren, leveren. Als dit niet gebeurde, dan moest zij aan de U.F.C. een boete betalen. Het kontrakt kwam de Overheid duur te staan. De bananen werden aangetast door de Panamaziekte en 2000 ha. aanplant werd vernietigd.

Er gingen geruchten, dat de United Fruit slecht zaad had geleverd.

In ieder geval voerde deze maatschappij uit Afrika nieuw zaad van de Congo-bakove aan en profiteerde zo opnieuw, nu aan de vervanging van de zieke aanplant. Intussen hadden de planters meer dan f 2 mln. schuld. De regering gaf hen kwijtschelding. Ook een andere Amerikaanse maatschappij kreeg door intriges greep op de Surinaamse bodemschatten. Dit was de Alcoa, die in 1915 begon met de exploitatie van het Surinaamse bauxiet.