Syntaktische-elementenlijst

van wel

Het gaat om twee verschillende buitenbouwen: een in ik dacht van wel met van wel als lv (en eventueel soms vv), en een in het blijkt van wel met van wel als ond.

A. Binnenbouw, syntagmatiek

De binnenbouw verschilt maar weinig bij de twee buitenbouwen: van wel is bijna volledig star; enkel misschien is toevoegbaar: van misschien wel.

B. Binnenbouw, paradigmatiek

Van is par.-loos, wel is vervangbaar door niet en door ja en nee.

C. Buitenbouw, syntagmatiek

1. Van wel is bij allebei de types enkel ww-pd en enkel uitloop:

a. lv (vv)

ⵠ
als	(ik)		van wel	{gedacht}	(had)		(uitg.)
van wel (dacht)	(ik)						(uitg.)
	(ik)	(had)		{gedacht}		van wel

b. ond.

ⵠ
<als>		(van wel)		{gebleken}	(was)		(uitg.)
ᴗ	(blijkt)	(het)	(van wel)				(uitg.)
<als>	(zou)			{blijken}		van wel
(van wel)	(blijkt)	(het)					(uitg.)

2. Wijzen

Allebei de types kennen een vra. wijs, maar een geb. wijs bestaat alleen bij het lv-(vv-)type:

a. lv (vv)

ⵠ	◻
ᴗ	(dacht)	(je)		van wel
ᴗ	(denk)		maar	van wel

b. ond.

ⵠ	◻
ᴗ	(blijkt)	(het)	van wel

3. Ww-groepen

Ww-groepen zijn bij allebei de types mogelijk:

a. lv (vv)

D. Buitenbouw, paradigmatiek

Het grote probleem is hier: is denkelijk wel par.-genoot?

Er is een verwant syntagma (denkelijk wel) dat teoretisch een par.-genoot zou kunnen zijn van denk van wel:

kom je morgen?	ik denk van wel
	denkelijk wel

Denkelijk heeft een klein par.: hoogstwaarschijnlijk, misschien, mogelijk, waarschijnlijk. Maar we hebben gezien dat ook van misschien wel en zelfs van misschien bestaan, en de twee types lopen dus door mekaar.

E. Buitenbouw, paradigmatiek van de hoofdww's

1. Denken

Het par. van denken omvat o.a. aanvoelen, begrijpen, bekennen, beweren, hopen, schatten, veronderstellen, vertrouwen, voorspellen en vrezeb. Hun gemeenschappelijke betekeniselement is ‘het openlaten van twee of meer mogelijkheden’, dus een ‘vorm van zekerheid’.

Andere ww's van ‘voelen’ en ‘uiten van gevoelens’ zijn daarentegen uitgesloten in de hoofdzin: bv. bevestigen, eisen, konstateren, ontdekken, ontkennen, weten en zien (die ‘zekerheid’ betekenen), maar de grens met ‘onzekerheid’ is niet altijd scherp. In het algemeen kunnen hoofdww's met enkel een of-zin van wel/van niet krijgen:

(ik)	(betwijfel)	ᴗ	of het lukt	(van wel/van niet is uitg.)
ᴗ	(aarzel)	(je)	of het lukt	(van wel/van niet is uitg.)

2. Blijken

Het par. van blijken is veel kleiner: schijnen en (met verplichte toevoeging van me, je enz.) dunken en lijken zijn de leden.

F. Buitenbouw van de buitenbouw

De grote massa van de gevallen volgt op een vra. wijs, meestal gebruikt door een gesprekspartner:

zullen ze morgen komen?	ik denk van wel
	ik dacht van wel (‘meer onzekerheid’)

Er is verwantschap met de zinsekwivalenten ja/nee die hier eveneens als antwoord passen.

Maar bij een keus in de vra. wijs passen ja/nee en ook ons syntagma niet:

wil je téé of kóffie

G. Besluit

Hoe meer een syntagma beperkt is, hoe moeilijker het is om z'n plaats aan te wijzen tussen z'n naaste verwanten. Die van van wel/van niet lijkt bij de zinsekwivalenten ja/nee te liggen.