Reize door het aapenland (onder pseudoniem J.A. Schasz)

Regelnummers proza verbergen

Zestiende hoofdstuk
De tweede sessie

1160Men kwam zeer spoedig voor de tweedemaal bij den anderen.¹¹⁶⁰ 1161De President deed als vooren een vooräfspraak, even zo ruig 1162en ongeschikt als de beerenhuid, die hem tot een rok verstrekte.¹¹⁶²

1163Geen Vergadering echter, op den geheelen Aardbodem, die 1164immer zo vreedzaam afliep en waarop zo kort en zaaklijk alle din-¹¹⁶⁴ 1165gen behandeld worden. Dus bij voorbeeld:

1166Een aapenman
Maar wat behoeven wij er langer onzen kop mêe te breeken? Wij 1167zijn het immers altemaal eens, dat het Aapen moeten blijven?

1160 bij den anderen: bij elkander.

1162 verstrekte: diende.

1164 immer: ooit.

[p. 98]

1168Alle gelijk
Zeer zeker!

1169Een aapenman
Wel nu! dan is het immers afgedaan?

1170Een marionettenman
Laaten er maar eens een stuk of twee drie uit ons midden met mal- 1171kander over spreeken, en dat die Luiden doen is wel gedaan.

1172De President
Goed! goed! - maar die Luiden moeten dan ook zo lang haar bek 1173houden, tot dat zij klaar zijn.

1174Alle gelijk
Braaf ook! braaf ook!

1175En hier mede, (zonder meer formaliteiten of woorden te gebrui- 1176ken,) had de Vergadering een geheim committé gedecerneerd. -¹¹⁷⁶ 1177Een zaak, die anders verscheiden dagen arbeids kost.

1178Al de Leden waren reeds op weg, toen men zig te binnen bragt, 1179dat men niet bepaald had, wie eigenlijk die twee of drie gevol- 1180magtigden zouden weezen.

1181De president
Jongens! - wij hebben vergeeten drie Luiden te kiezen, die onze 1182zaak zullen uitvoeren.

1183Een liereman
We kunnen 't nog doen.

1184De president
Wie wilt gij hebben, Mannen?

1185Een janklaassensjongen
Wel laaten wij er om opgooijen; wij zijn er allemaal even na toe.¹¹⁸⁵

1176 gedecerneerd: aangewezen (cf. fr. décerner = uitvaardigen).

1185 wij zijn er allemaal even na toe: we hebben er allemaal evenveel recht op (letterlijk: we zijn er allemaal even dicht bij). De kermislui vertegenwoordigen huns ondanks de volstrekte democratie die zonder ambtelijke procedures snel werkt. Alleen weigeren zij aan anderen, i.c. de apen, hun mensenrechten.

[p. 99]

1186De president
Dat zal best weezen. A sa! - bollen!¹¹⁸⁶

1187Fluks greep elk zijn hoed of zijn muts; gooide denzelven in de 1188hoogte en al die hol lag, was er af. Dit duurde zo lang, tot dat er¹¹⁸⁸ 1189maar drie overschooten, die bol lagen, zijnde een Harlequin, een 1190Liereman en een Kwakzalver.¹¹⁹⁰

1191Dit gedaan zijnde ging elk zijns wegs.

1192En nu daag ik alle vergaderingen uit, die immer gehouden zijn, 1193om te declareeren of deeze niet waardig ware geweest ten voorbeeld 1194te verstrekken, en of men dus onder de Menschen handelende, 1195niet onëindig meer eere en voordeel zou behaalen?

1186 A sa!: aanmoedigende uitroep; dikwijls verdubbeld tot sa sa (vaak ook gespeld tsa en sai); blijkens de vbb. in WNT XIV, 3, vooral zuidnederlands. Ook A sa! in Schasz' Reize door het land der vrijwillige slaaven, p. 11.
bollen: in het algemeen een soort kegelspel, in Zuid-Nederland in het bijzonder een bepaald spel, waarbij ‘de spelers van twee partijen om beurten een krullebol of bolle naar een houten stek hetzij rollen (...) of wel rechtuit schieten; (...) de partij welker bollen het naast bij den stek komen te liggen, wint het spel’ (WNT III, 307). Het hier beschreven opgooien van hoed of muts wordt echter nergens als zodanig genoemd. Een vraag mijnerzijds in het tijdschrift Neerlands Volksleven, jrg. 1971, bleef zonder resultaat.

1188 hol lag: met de opening naar boven lag, het omgekeerde van bol liggen.

1190 Liereman: rondtrekkende speelman die de draailier (een muziekinstrument waarvan de snaren in trilling worden gebracht door een rad dat de speler door middel van een kruk ronddraait) hanteert. Het Dordrechtse Museum bezit een schilderij van Nicolaes Maes waarop een liereman-in-functie staat afgebeeld; zie de reproduktie in de tentoonstellingskatalogus Arm in de gouden eeuw, Amsterdams Historisch Museum, okt. 1965-jan. 1966.