Het leven en sterven van een hedendaags aristocraat

[p. 49]

[XI]

Ongemene blijdschap over de komst van Willem aan het huis van zijn adellijke ouders. De gedrukte lofdichten zijn hem reeds vooruit. Aristocratische wijze om tegen vader en moeder te zeggen: dat meisje wil ik trouwen. Willem krijgt zijn zin

Boven alle beschrijving groot was de blijdschap van de oude edelman, van mevrouw, van de adellijke baker, van de kamernier, linnenbewaarster, stalknecht, enzovoort, bij de aankomst van Willem. De lof bazuinende faam was hem reeds vooruitgesneld, want de boezemvriend van Anna had zorg gedragen, dat de Griekse, Latijnse en andere verzen, vermeerderd met nog enige puikdichten op zijn verloving met de edele Anna, in overvloed gedrukt en vooruit naar de adellijke ouders waren gezonden. Hoezeer deze met die letterschat waren ingenomen kan men gemakkelijk begrijpen. De oude heer stond enige ogenblikken over de opgezongen deugden, bekwaamheden, en geleerdheid van zijn zoon derwijze opgetogen, dat men begon te twijfelen of hij niet wel een hartvang of stilstand in het bloed zou gekregen hebben. Mevrouw viel wezenlijk, door de al te grote vreugde, van zich zelf. De adellijke baker, die een exemplaar van deze lofdichten ontvangen had, liep er dadelijk mee naar de boekbinder, zonder zich, in haar overijling, met mijnheer of mevrouw te bemoeien en bezwoer hem bij al wat heilig was om deze gedichten, cito, cito, achter haar kerkbijbeltje, dat van hetzelfde formaat was, in te naaien, opdat, deze reden gaf zij ervan, zij altoos God en de goede mensen mocht voor ogen hebben. De andere dienstboden, die elk ook een exemplaar ontvingen (want wat zou men anders met zoveel exemplaren doen?), handelden er mee op een wijze overeenkomstig hun begrip, dat zij van de zaak hadden. De eenvoudige werkmeid bij voorbeeld, die niet lezen kon, gebruikte deze lofdichten tot het schoonmaken van blakers, koekepannen, enzovoort, en de tuinman, die ook geen kenner van verzen was en geen talen verstond, gebruikte ze op het geheimvertrek, ofschoon hij ze

[p. 50]

vrij hard bevond, vermits ze op best mediaan papier gedrukt waren.

Alles was dus mooi en overheerlijk in de ogen van mijnheer en mevrouw; de freule Anna echter baarde bij hen enige bedenking. ‘Gij hebt,’ aldus spraken zij met de uiterste omzichtigheid en vriendelijkheid tegen Willem, ‘u bij uitstek wel gedragen op de hogeschool: wij zijn deswege ten hoogste voldaan, en kunnen de genadige Hemel niet genoeg danken, voor zijn zichtbare medewerking in al deze. Uw keuze van de adellijke jonkvrouw Anna is, buiten alle twijfel, een keuze, die uw verstand en uw hart de grootste eer aandoet, vermits wij volmaakt zeker zijn, dat gij geen slechte keuze doen kunt; evenwel is er iets, dat wij, met uw verlof, de vrijheid nemen, u gulhartig te zeggen.’

‘En wat is dat?’ vroeg Willem, de hoed in de ogen trekkend, hetwelk altoos een teken was dat hij gramstorig werd.

‘Dat is,’ antwoordde mevrouw met enige bedeesdheid, ‘dat deze freule Anna wel zeer schoon en deugdzaam is, maar geen geld heeft.’

Elke andere jongeheer of jonge burger, die geen geboren aristocraat was, zou bescheiden hierop gezegd hebben dat, vooreerst, de freule Anna van echte adel was, en dat er dus ten opzichte van haar geboorte of rang niets tegen haar viel in te brengen. Dat zij, ten tweede, zeker geen geld had, doch dat zulks geen hinderpaal kon zijn in het voorgenomen huwelijk, omdat hij, als de enige erfgenaam van onnoemelijke schatten, wel een vrouw kon nemen die niets bezat, zonder zich zelf of iemand anders in de fatsoenlijke wereld te benadelen. Ten derde, dat deugd, verstand, adel en schoonheid groter schatten waren dan geld. En eindelijk ten vierde, dat de zuivere liefde en een genoeglijke echt het gemis van aardse rijkdommen rijkelijk vergoedden, enzovoort.

Dan, van dit alles sprak Willem geen enkel woord en misschien zouden ook zodanige, voor alle andere gewone mensen voldoende redenen, geen ingang bij deze weledelgeboren

[p. 51]

ouders gevonden hebben! Hij sprak andere dingtaal. ‘Ik wil ze hebben!’ zei hij, en dit gezegd hebbend, boog zich de oude edelman, en de oude mevrouw neeg, antwoordend: ‘Gij zult ze hebben!’