Het land der willekeurigen (onder pseudoniem J.A. Schasz)

Vierde hoofdstuk.
Het gewigtig vervolg van het voorgaande.

Ik wist dus niet beter, dan het voorbeeld van den grooten Job te volgen, die zig vernoegde met zijn raazende Bijslaap eene Zottin te noemen, evenwel met dit onderscheid, - (en altoos blijft er een groot onderscheid tusschen een Heiligen en een gemeen Mensch, -) dat ik dien verdienden scheldnaam tusschen mijn tanden mompelde, zo dat mijn ribbe het niet hooren, ten minsten niet verstaan kon.

Intusschen stak in Holland het Patriottismus het hoofd boven. Een verschijnzel, dat ik met meer dan duizend oogen begluurde, eer ik er mijn hart aan overgaf. - Eene grondwettige Her-

[p. 10]

stelling, dagt ik, bij een geheel Volk, hoe is dat mooglijk, daar een huiswettige Herstelling, voor elk manlijk wezen zo onmooglijk is?

't Is hier de plaats niet, om reden te geeven, waarom ik een Patriot werd. Ik werd het, - en mijn Wijf stelde zig daadlijk regt tegen mij over.

Hier opende zig een nieuwe en rijke bron van huislijke onéénigheeden.

Uit hoofde van den geweldigen tegenstand, die ik van haar hand ontmoetede, werd ik hoe langs hoe vaster in mijn geloof. Wij knorden er daaglijks om, en verbitterde hoe langer hoe meer tegen elkander: want, (ik beken mijn zwak,) wij twisteden en kaakelden, niet om malkander met reden te overtuigen; maar om elkander te overschreeuwen en volstrekt gelijk te hebben! - een lelijk gebrek, waarlijk, dat, God dank! in de geheele Republiek tusschen niemand anders, dan mij en mijn Wijf plaats vond.

Geheel Holland weet, dat ik mij altoos als een stille in den Lande, wat publique bedrijven aangaat, gedraagen heb. - Niet zo zeer, om dat ik vreesagtig, afhanglijk, vroom of iets dergelijks was, - neen! maar om dat ik de waereld nooit anders beschouwd heb, dan als een vertwijffelde zieke, waaraan geen zalf te strij-

[p. 11]

ken is, en waarbij men slegts geld en tijd verkwist, als men dwaas genoeg is, om ze te willen verbeteren.

Dat ik met mijn Wijf over de Landszaaken twistede? was geheel iets anders, - ligt dat er een hoekje op Gods aardbodem was, waar ik de gevoelens van mijn hart, met handen en tanden, staande hield.

Bij de omwenteling in 1787. was niemand ongelukkiger dan ik. - Mijn Wijf, - maar deeze huislijke vervolging gaat alle beschrijving te boven! - Ik waag het niet er iets van te zeggen! - 't Was even zoo goed, als of ik de brandende hel, met een stukje houtskool op graauw papier wilde schetsen. - De herdenking doet mij sidderen! - Mijne Leezers neemen het dus ten goede, dat ik hen mijne martelingen niet afschildere.

Honderdmaalen en meer keek ik uit, of er geen Drost, geen Schout, Dienders of andere Vangers kwamen, die mij de barmhartigheid beweezen van mij agter de tralien te sluiten; - 't is waar, ik was mij zelfs wel geen misdaad bewust, die zulks verdiende, maar in een tijd van mirakelen, weet men niet wat er gebeuren kan.

Al mijn uitzien, mijn vuurig wenschen en

[p. 12]

verlangen was te vergeefsch! - Niemand daagde er op, om mij aan de woede van mijn omwentelingswijf te onttrekken. - Ik bood mij zelf aan, om gekerkerd te worden, dan! - om dat het een gunst voor mij zou geweest zijn, - werd mijn verzoek ronduit afgeslagen.

Eindlijk nam de Republiek de reis naar 't Zuiden aan. Een schoone geleegenheid, dagt ik, waarvan ik mij bedienen moet.

En dus ging ik vlugten, enkel en alleen, om van mijn wijf verlost te weezen; - schoon allen die die mij zagen vlugten niet anders konden denken, of ik was ten minsten tienwerven buiten de Amnestie geslooten.

Met honderd oogen keek ik agter mij om: verborg mij nu en dan onder een misthoop, in een kalkhok of dergelijken, niet uit vrees voor de justitie, zo als men mij, nog lang naderhand, den naam gaf, maar uit benaauwdheid, dat mijn Wijf mij met de hairen weder naar huis zou sleepen.