Huurling en herder

XXX

Bidt voor degenen die u geweld doen.

Ik dacht dat dit woord een ongelegen gebod was, maar ik heb het Zondagmorgen als een zegen ervaren.

In de kerk heb ik uit de grond van mijn hart voor de koster gebeden. Ik kon niet als gewoonlijk zeggen, dat voor hem de voorbede gevraagd was, want ik had geen verzoek daartoe ontvangen, en ik was er blij om. De gedachte dat mijn bidden voor hem gehuicheld zou kunnen lijken zou mij onverdraaglijk geweest zijn.

Een innerlijke vrede doortrok me en bezielde mij de hele dienst door. Onwillekeurig keek ik telkens in de mistige zonnestralen, die als een Jakobsladder tegen de ramen op stonden. In die waterval van hemels licht zag ik een teken van Gods tegenwoordigheid. Hij deed Zijn aangezicht over mij lichten. En terwijl ik sprak had ik het gevoel dat mijn woorden niet verloren gingen.

Na de dienst heerste er in de consistoriekamer een mildere stemming dan anders, alsof wij iets van het gewijde kerkuur meegedragen hadden. Zelfs de broer van de koster had een paar vriendelijke woorden voor mij.

Mijn vriend de ouderling wandelde met mij mee naar huis.

- U hebt toch voor de koster gecapituleerd, zei hij, doelend op ons vroeger gesprek. Maar zijn toon was

[p. 99]

zonder bitterheid of verwijt, en had zijn oude bedachtzame mildheid.

- Dominee, ging hij voort, als het er op aan komt moeten we allemaal door de knieën, recht of geen recht Het is vreemd, maar als je denkt dat je je ergens veilig op terug kunt trekken, en het gaat buiten de liefde om, dan zoekt God je wel in je kazemat op.

Ik moest erkennen dat ik mij tegenover de koster altijd staande had willen houden, en dat ik in mijn zelfhandhaving niet had kunnen zijn als een die dient. Ik heb moeten leren dat je rechtop niet dienen kunt, maar als Jezus bukken moet om de voeten der discipelen te wassen. Een dienaar is niet meer dan zijn Heer.

- God heeft mij langzamerhand doen inzien dat mijn eigen zaken niet belangrijker zijn dan mijn dienstwerk.

Hij begreep waarop ik doelde, want hij vroeg:

- Hoe gaat het met uw..., met...

Hij wist niet hoe hij mijn verhouding tot Agnes benoemen moest.

- Slecht en goed, zei ik.

Hij keek mij vragend aan.

- Ik ben bij haar geweest. Ze leeft in moeilijke omstandigheden, maar ze is in Gods hand en we wachten Zijn tijd. Soms valt het mij zwaar om dit als de rechte weg te zien. Dan vraag ik mij af of dit geen misplaatste lijdelijkheid is en een nodeloos offer. En in mijn twijfel ben ik soms geneigd om zelf ons lot in handen te nemen en een beslissing te forceren. Want opzichzelf hebben we toch gelijk! Maar mijn gelijk is ook mijn verzoeking. Ik heb liefde tot Agnes, maar had ik ook liefde tot de koster? Laat niemand zeggen dat dit niet met elkaar te vergelijken is. Stamt niet alle liefde uit God? Sluit de Goede Herder één van Zijn schapen buiten? Als wij hier samen zullen mogen zijn, dan zal dat alleen kunnen als dienende. Hoe zou ik mij anders ‘dienaar des Woords’ en ‘herder’ mogen laten noemen.

Mijn vriend bleef zwijgend naast mij lopen, als wilde hij mij tot verder spreken nopen. Ik voelde weer dezelfde neiging als bij ons eerste gesprek om mijn hart bij hem te luchten.

- Ik geloof, ging ik voort, dat ik hier alleen mag

[p. 100]

blijven als de huurling in mij gekruisigd wordt en de Goede Herder gestalte in mij krijgt. Daar bid ik om.

- Bij God zijn alle dingen mogelijk, zei hij.

- Zelfs dat een moordenaar een herder wordt, vulde ik glimlachend aan, maar in mijn hart schreide een overweldigend verlangen naar Gods heil.

Wij waren aan de tweesprong bij de pastorie genaderd. Mijn vriend hield zijn schreden in.

- Ik ga hier rechts af, zei hij, ik loop nog even bij de koster aan.

- Zeg hem dat ik morgenochtend kom, riep ik hem na.

Toen ik alleen het pad naar de pastorie opliep, bad ik dat de koster mij als een broeder ontvangen zou. Er is weinig dat ik zo ducht als zijn afwerend zwijgen.

Uit de boomgaard achter het huis kwamen schertsende stemmen. Er was bezoek. Ik bleef even staan, verscholen achter een heester. Mijn huishoudster hoorde ik opgewekt lachen. Met een leeg dienblad liep ze veerkrachtig naar de achterdeur, terwijl kleine zonneplekken over haar heen dwarrelden, alsof zij met gouden confetti bestrooid werd.

Zo heb ik haar nog nooit gezien, dacht ik verwonderd.