Beatrijs. Dramatisch verhaal der middeleeuwsche legende volgens den tekst van het Haagsche handschrift

(1925)–Herman van Overbeke– rechtenstatus



[pagina 49]
Tweede handel
[pagina 51]
Beatrijs luidt de klok, In het onzichtbaar koor der kapel zingen de nonnen: Ave Maria.
[pagina 53]
De nonnenrei schuift door de sakristij naar het konvent.
[pagina 55]
Het lied klinkt dichter en dichter: Haesken vrij blijf maar spelen door de hei! 't Jaegerken dat zit gevangen Door haer schoone roode wangen 't Meisken wilde hij jagen gaen. Deur, haesken, doodelijk haesken, deur, Haesken, deur de hei! Haesken vrij, blijf maar spelen door de hei! Beatrijs, in wanhoop. Maria ic bidde onversaghet. Nach ende dach hebbe ic u geclaghet Ontfermelike mijn vernoy 230[regelnummer] Ende mi en es niet te bat een hoy. Ic werde mijns sins te male quijt, Blivic langher in dit abijt! 237[regelnummer] Die slotele vander sacristien Hanghe ic voer dit beelde marien; Ofmense te priemtide sochte, Dat mense best daer vinden mochte. Hets wel recht in alder tijt, Wie vore mariën beelde lijt, 245[regelnummer] Dat hi sijn oghen derwaert sla Ende segge «ave», eer hi ga. De Jonghelinc is tot aan den eglentier gekomen, alwaar hij uitkijkt naar de verwachte. De oude horlogie laat haar twaalf middernachislagen zinderen. Beatrijs verlaat de sakristij en komt naar den eglentier bij den Jonghelinc.
[pagina 56]
Hierbij en gedurende heel het verloop van deze handel gaat op en zwelt aan het lied: Heer Halewijn sanc een liedekijn; Al wie dat hoorde, wou bi hem sijn. En dat vernam eens conincs kint, Die van haer ouders sa werd bemint. Si ginc al voor haer vader stean: «Och vader, mag ic naer Halewijn gaen?» «O neen, mijn dochter, neen gi niet; Die derwaert gaen en keeren niet.» Si ginc al voor haer moeder staen: «Och suster, mag ic naer Halewijn gaen?» «O neen, mijn dochter, neen gi niet; Die derwaert gaen en keeren niet.» Si ginc al voor haer suster staen: «Och suster, mag ic naer Halewijn gaen?» «Och neen, mijn suster, neen gi niet; Die derwaert gaen en keeren niet.» Si ginc al voor haer broeder staen: «Och broeder, mag ic naer Halewijn gaen?» «t Is mi al eens waer dat gi gaet, Als gi u eer maer wel bewaert En gi u croon maer recht en draegt.» Si is al op haer camer gegaen; Si deet haer beste kleedren aen.
[pagina 57]
Wat deed si aen haren lijve? Een hemdeken fijnder als zijde. Wat deet si aen haer schoon korslijf? Van gouden banden stond het stijf. Wat deet si aen haren rooden roc? Van steke tot steke een gouden cnop. Wat deet si aen haren keirle? Van steke tot steke een peirle. Wat deet si aen haer schoon blond haer? Een crone van goude en die woeg swaer. Heer Halewijn sanc een liedekijn: Al wie dat hoorde, wou bi hem sijn. De Jonghelinc. Vercorne lief, en verveert u niet, Hets u vrient, dat ghi hier siet. Beatrijs. Nu dat wi comen te samen, 260[regelnummer] Ic beginne mijner te scamen, Om dat ic in enen pels sta, Bloets hoeft ende barvoet ga. De Jonghelinc. Ioffrouwe, wel scone lichame, U soe waren bat bequame 265[regelnummer] Scone ghewaden ende goede cleder, Hebter mi om niet te leder,
[pagina 58]
Ic salse u grieven sciere. Hier comen wi onder den eglentiere, Ende alles wat ghi behoeft, 270[regelnummer] Des geef ic u wel ghenoech. Ic gheve u cleder twee paer, Ende ic wane al over waer, 275[regelnummer] Vercorne lief, dit hemelblau Staet u bat dan dede dit grau. Tiech dese cousen ane, Ende twee scoen cordewane, Ghi sult si sconer vinden 280[regelnummer] Dan scoen die ghi moet binden. Ic cochte blau ende scaerlaken. Daer ic af dede maken Mantele ende caproen groet 170[regelnummer] Ende roe ende sorcoet Ende na recht ghevoedert wel. Niemen en sach beter vel Onder vrouwen cledere draghen. Si prysdent alle diet saghen. 175[regelnummer] Messe, gordele ende almoniere Cochtic u goet ende diere; Huven, vingherline van goude Ende chierheit menechfoude. Om al die chierheit dede ic proeven, 180[regelnummer] Die eneger bruut soude behoeven. Beatrijs is in weelde gekleed. De Jonghelinc. Ic draghe met mi .v.^c pont Ende varen wi in desen stont
[pagina 59]
Hemelike buten der stede. Al die scoenheid voeren wi mede. Beatrijs. Ic ducht, mi die vaert sal rouwen: Die werelt hout soe cleine trouwe, Al hebbic mi ghekeert daeran; Si slacht den losen coman, 305[regelnummer] Die vingherline van formine Vercoept voer guldine. De Jonghelinc. Ay, wat segdi, suverlike, Ocht ic u emmermeer beswike, Soe moete mi god scinden! 310[regelnummer] Waer dat wi ons bewinden, In scede van u te ghere noet, Ons en scede die bitter doet! Hoe mach u aen mi twien? Gi en hebt aen mi niet versien, 315[regelnummer] Dat ic u fel was ofte loes. Sint dat ic u ierst vercoes, En haddic niet in minen sinne Ghedaen een keyserinne. Op dat ic haers werdech ware, 320[regelnummer] Lief, en liete u niet om hare! Des moghedi seker wesen. Ic vore met ons ute ghelesen .V.^c pont wit selverijn, Daer seldi, lief, vrouwe af sijn. 325[regelnummer] Al varen wi in vremde lande, Wine derven verteren ghene pande.
[pagina 60]
Hij kust haar. 285[regelnummer] Als ic u cusse aen uwen mont Mi es of in dees sconen stont Over gansch die wide aerde, Dat die dach verclaerde. Het begint te lichtene int oest. Beatrijs. Here mijn god, alder werelt troest, 295[regelnummer] Nu moeti ons bewaren, Ic sie den dach verclaren. Een non, die ter vervanging van zuster Beatrijs onder de gedaante van deze in de sakristij is verschenen, klept de metten. Beatrijs. Waric met u niet comen uut, Ic soude prime hebben gheluut, Als ic wilen was ghewone 300[regelnummer] Inden doester van religione. De Jonghelinc. Hier comen wi in een foreest 330[regelnummer] Hoert die voghele hebben feest. Sie maken soe groet ghescal, Dat ment hoert over al. Elc singt na der naturen sine. Hier staen oec scone bloemkine. 335[regelnummer] Rike ende blide van coleuren, Die scone sijn ende suete gheuren.
[pagina 61]
Die locht es claer ende scone. Hier staen vele rechte bome Die ghelovert sijn seer rike. 342[regelnummer] Waert u ghevoech, lief, suverlike, Wi souden samen suete bloemen lesen Het dunct mi hier scone wesen. 345[regelnummer] Laet ons spelen der minnen spel. Beatrijs. Wat segdi, dorper fel, Soudic wesen op tfelt., Ghelijc enen wive die wint ghelt Dorperlijc met haren lichame, 350[regelnummer] Seker soe haddic cleine scame! Dit en ware u niet ghesciet, Waerdi van doppers aerde niet! Ic mach mi bedinken onsochte. Godsat hebdi diet sochte! 355[regelnummer] Swighet meer deser talen Ende hoert die voghele inden dalen, Hoe si singhen ende hem vervroyen. Die tijt zal u te min vernoyen, Ic hebs in mijn herte toren, Dat ghijt mi heden leit te voren. De Jonghelinc. Vercorne lief, en belghet u niet, Het dede venus, diet mi riet. God gheve mi scande ende plaghe, Ochtics u emmermeer ghewaghe.
[pagina 62]
Beatrijs. Vercorn vrient ic vergheeft u dan, 370[regelnummer] Ghi sijt mijn troest voer alle man Die leven onder den trone. Al levede Absolon die scone Ende ic des wel seker ware Met hem te levene .M. iare 375[regelnummer] In weelden ende in rusten, In liets mi niet ghecusten. Lief, ic hebbe u soe vercoren, Men mocht mi dat niet legghen voren, Dat ic uwes soude vergheten. 380[regelnummer] Waric in hemelrike gheseten Ende ghi hier in ertrike, Ic quame tot u sekerlike! Ay god, latet onghewroken Dat is dullijc hebbe ghesproken! 385[regelnummer] Die minste bliscap in hemelrike En es hier ghere vrouden ghelike; Daer es die minste soe volmaect, Datter zielen niet en smaect Dan gode te minnen sonder inde. 390[regelnummer] Al erdsche dinc es ellinde, Si en doeghet niet een haer Jeghen die minste die es daer. Diere om pinen die sijn vroet, Al eest dat ic dolen moet 395[regelnummer] Ende mi te groten sonden keren Dore u, lieve scone ionchere.
[pagina 63]
De Jonghelinc vangt Beatrijs in zijn armen op. Hij kust haar. Beatrijs en de Jonghelinc verdwijnen in de zaal van het ridderslot. Een lange rei nonnen schuift door de sakristij naar het onzichtbaar koor der kapel. De Heer Halewijn - melodij klinkt hoog en luid als een van verre aangroeiende verleiding. De non, die Beatrijs vervangt, volgt geknield in de sakristij het officie in de kapel. De zusters zingen: Salve Regina.

Vorige Volgende

Tweede handel