Brieven uit Miavoye

[p. 24]

Miavoye-Anthée, 27-10-27.

Mijn beste du Perron,

Sedert mijn laatste brief heb ik heel wat van je ontvangen: een brief, een briefkaart, Multatuli, en - of deelde ik je reeds deze ontvangst mede - ‘Si le grain ne meurt’ en ‘Méipe’. Voor dit alles en de moeite die je niet spaart mij de dagen minder eentonig te maken: mijn hartelikste dank. ‘Si le grain ne meurt’ heb ik met veel belangstelling en dan ook om zoo te zeggen in éen adem gelezen. Buiten veel andere dingen heeft het mij geleerd dat er nog mensen zijn, o.a. Gide, die deze nerveuse sensibiliteit hebben, over dewelke ik mij lang geschaamd heb, dat is: te wenen b.v. alleen om een naam, om het zien van een op een bepaalde wijze gegroepeerde reeks objekten, om een zin die geen speciaal sentimentele inhoud heeft, maar die een wens, een aanbod scherp uitdrukt, in de bioskoop b.v. ook bij het zien van een hand die, vergroot, rond een slot beweegt enz. Gide spreekt daarover. Ik dacht dat het erg ziekelik was. Het spreekt bijna vanzelf dat ik in de meeste gevallen geneigd ben bij dié momenten, die het publiek tot schreienstoe bewegen, te lachen.

Wat dat ‘verantwoordelikheidsgevoel’ betreft, zeker daar zit neukerij in, maar toch maar 50%. De rest is toch een beetje ernst. Ik ben geen partijganger van de persoonlike vrijheid in de orthografie. Voor het overige poseer-je het hele probleem weer op jouw manier: braaf - niet braaf (‘Als ik “tweede” schrijf, kom ik me plots zo braaf voor’ schrijf-je).

[p. 25]

Bij jou is het gebruik van de kollewijnse weer een soort verzet tegen het gezag, tegen het geadmitteerde, tegen de gemeenplaats, de routine, enz. - Je vergist je: die mijnheer Kollewijn stel ik me als een vervelende vent voor, alleen moet ik toegeven dat men zijn orthografie gebruiken kan.

Het schijnt echter dat de mensen gezworen hebben: nu die arme v. Ostaijen ziek is, nu mogen wij hem wel een beetje goeie moed geven. Muls van Vl. Arb. schrijft mij een geestdriftige brief over mijn opstellen die, ‘binnen hun gebied, ver de productie van de andere vlaamse kritici te boven gaan en een gans andere toon brengen in de Vlaamse kritiek. Een volgehouden cerebraal werk’. - Maar, zie-je, dit sukses komt wel voor een groot deel op konto van mijn ziekte. Ook Marsman die, goddank daarover niets weet, schijnt tevreden. Hij verontschuldigt zich nogmaals geen tijd te hebben gehad, omdat hij in een blokperiode zit, (je veronderstelling was dus juist) en schrijft dan over mijn bespreking die hij, buiten een paar bijzakelikheden, toch ‘zo scherp’ vindt, ‘een prachtig voorstuk’ enz. Hij zegt ook dat hij aan hollandse kritiek niets heeft, dat zij oninstruktief is voor de dichter en dat de mijne daar zeer tegen afsteekt. Als ik nu ook zo maar eens een geestdriftige brief van een uitgever kreeg, om die dingen eens te bundelen! Het blijkt echter dat deze mensesoort minder met mijn opstellen is opgezet.

Het gaat beter. Ik lig weer op de chaise longue en geniet van deze schitterende Oktober. Natuurlik gaat die historie met de inblazingen nog altijd haar gang.

Met mijn hartelikste groeten, steeds

je Paul v.O.