Rymen ende Zangen over het Hooge-Lied Salomons

[p. 1]

Rymen Ende zangen,
Over 't Hooge-Liedt Salomons.

Het eerste Capittel.

Den Inhout deses Capittels.

In dit Capittel vvert ons beschreven het groot verlangen der Kercke na Christi genade, hare uytvvendige verachtsame gestaltenis, en invvendige schoonheyt: mitsgaders, haer perikel onder de valsche Broederen, ende haer verlanghen na Christum: Jtem, de blyschap en Liefde diese heeft, tot haren Heer en Brudegom Christum.

[p. 2]

Het Eerste Capittel.

Op de wijse vanden 103. Psalm Mijn Ziele wilt den Heer met Lofsang prysen, &c.

De Bruyt of Kercke spreeckt.

O! Dat mijn Brudegom van My te kussen,
Met synen lieven Mont, [syn Woort], om blussen
Mijn¹ Lusten, lustich waer! hoe sou mijn Hert
Van vreugde vrolick zijn van vreugde springen,
Want beter is u Liefd' als Wijn, of dingen
Van d' Aerd', en al wat hier gevonden wert.

1 (Lusten) Verstaet hier door, haer inwendigh verlangen, om hier en hier namaels nader met Christo vereenigt te mogen werden: hier, door 't Geloof; hier na, door 'taenschouwen. 1. Ioh. 3.2.

[p. 3]

2.

U Olien, [u Geestelijcke gaven]

 

Syn boven maten goet om 't Hert te laven:

 

V Naem een soeten Balsem is;¹ gestort

 

Op² s'Priesters-hooft; dies u de³ Maegden minnē

 

Treckt, door u geest, en woort, mijn hert en sinnen

 

Soo loopen wy V na, heel⁴ opgeschort.

 

 

3.

Den⁵ Koninck bracht my in sijn Binnekamer,

 

['t Geheym van 't Nieuwe-Testament, bequamer

1 (gestort) Siet van dese uytstortinge der gaven des H: Geestes op Christum en zijne Leden. Ps. 45.8. Es: 61.1. Ps. 133.2.

2 (Op s'Priester-hooft) Verstaet den Hoogen Priester Aaron, Christi Voorbeelt in sijn Ampt.

3 (Maegden) Verstaet door dese Maegden Gods Kinderen, die haer onbesmet soecken te houden vande werelt, den Sathan, 't vleesch, en Sonden. Eph. 5.11. Rom. 13.11, 12.2. Cor. 7.1.2.

4 (opgeschort) Hier door wert verstaen de gewilligheyt en yver in't lopen vanden wech der Geboden Gods, siet van dese opschortinge. 1 Pet. 1. v. 13.

5 (den Koningh) Verstaet hier door den Heere Christum wiens Voorbeelt Salomon was, soo in sijn Persoon, als sijn vreedsamich Rijck.

[p. 4]

 

Als 'tOud', om door en door te sien] dies wy

 

Soo meenich als wy sijn, dat Zielen¹ Trouwen

 

V Lief d', die soo uytnemend 'is, onthouwen,

 

En roemen sullen steets aen alle zy:

 

 

4.

Dat sal in ons, een sulcken smaeck ontsteken,

 

Waer van wy, vry al meerder sullen spreecken,

 

Als vanden alder delikaetsten wijn.

 

Hoe sijt ghy oock bemint by den² Oprechten!

 

Swart ben ick, ja; maer 't komt my van het vechten,

 

En 't quaet, van die, die my vyandich zijn.

 

 

5.

Swart ben ick, ja, swart ben ick boven maten

 

Maer hoort my toe, ghy alle; Ledematen

 

En Docht'ren van Jerusalem; seer schoon

 

En lieflick ben ick niet-te-min; gewassen

 

Door 's Vaders reynen Geest; en door de plassen

 

Van 'tdierbaer Bloet, en t'lyden van Gods Soon.

1 (Zielen trouwen) Verstaet hier door den Geestelijcken Trouw der Kind'ren Gods door den gelove met Christo haren Brudegom.

2 (Oprechten) Hier door verstaetse de geloovigen en ware Kind'ren Gods.

[p. 5]

6.

Swart ben ick, als der¹ Kedariten Tenten,

 

Of, 't Zaet van Ism'els Soon' die sonder Renten,

 

En Huys, als Vremdelingen op het Velt

 

In Tenten woonden: oock Sââl'mons Gordynen

 

En Paviljons; van buyten, en in mynen

 

Slecht, doch van binnen kost'lick toegestelt.

 

 

7.

Swart ben ick, ja, maer segt doch is het wonder?

 

De Son van kruys heeft my verbrant; den² Donder

 

Der valscher Broederen, [die vande Kerck

 

De ware Kerck, mijn lieve Moeder stoffen

 

Dat sy haer Moeder is,] heeft my getroffen;

 

[Soo was dit oock haer ordinaris Werck.]

 

 

8.

Men wouwd' me setten tot een Hoederinne

 

Der Wijngerden, [dat is, me trecken, binnen

1 (Kedariten) Dese waren nakomelingen van Kedar, den tweeden Sone Ismaels. Gen: 25.13. Die in Tenten woonden, en geen vaste plaets en hadden, gelijck oock de Geloovighen niet en hebben op dese Werelt. Philip. 3.20.

2 (Donder) Verstaet hier door aller hande tegenstant, smaetheyt, lasteringen, &c.

[p. 6]

 

Der valscher Kercken kerck;] ick was geset

 

Mijn eygen Wijngert trouwelick te hoeden;

 

Dan, 'kwier daer in, soo door het schricklick woeden

 

Van den¹ Tyran, als eygen schult belet.

1 (Tyran) Verstaet hier door allerley Tyrannen en vervolgers van Gods Kerck.

Het I. Deel.
De Bruyt gaet voort en seyt.

Ey lieve! segt my doch, waer dat ghy weydet?
Ghy die mijn Ziele lieft: en waer ghy leydet

De Kudde Gods, op't midden² vanden dach?

En waer ick dan verkoelinge sal vinden?
Ghy wilt doch niet, dat ick het Hooft sal winden

Gelijck een droeve Weduw-vrouwe plach.

2 (Op't midden vanden dach) Verstaet hier door de hitte der vervolginghen wanneer de selve aldermeest Brant, en ontsteken is, tegen de ware Kercke en Ledematen, of die, die hier en elders by Schapen vergeleken werden.

[p. 7]

Christus den Brudegom Antwoort.

10.

En weet ghy't niet? ô schoonste vande¹ Wyven!

 

Gelijck ghy niet en weet; gaet, daerse² dryven

 

De Schapen van mijn Kerck; en set aldaer

 

De Kind'ren die ghy hebt, ontrent de Wooning'

 

Der Herderen; [dat is, de Schrift van Koningg',

 

Propheten, en Apost'len Heyl'ge Schaer.]

 

 

11.

Hoort mijn Vriendin; op dat aen allen blijcke

 

Hoe schoon en snel ghy zijt, ick u gelijcke

 

By 't moedige³ Gespan dat taf, taf, gaet

 

Voor Pharaôôs Karos; u roode Wangen

1 (Schoonste vande Wyven) Dat is, meer gezegent als andere Vrouwen, ende soodanige die buyten Christum zijn.

2 (Daer sy) Verstaet hier door de Trouwe en ware Herders en Leeraers der Kercke.

3 (Gespan) Hier door, werden verstaen de Paerden vanden Egyptischen Koninck Pharao, seer gerenomeert wegen hare schoonheyt, couragie ende snelheyt, gelijck dan oock de geloovigen Moedich zijn tot de Doot, en noch Galgh noch Rat, en vresen.

[p. 8]

 

Met eere zijn verciert; oock sijn de Spangen

 

Van u getoy, een kleet dat sedich staet.

 

 

12.

V¹ Hals rontom versien met Peerle-snoeren

 

[Een snoer van deugt] die, even als de Toeren

 

Van Peerlen, aen malkand'ren zyn gehegt.

 

Wy sullen u met enckel Goude Spangen

 

En silv're Dopp', en Stipkens sien om hangen

 

[Van Heylicheyt] gelijck ick heb gesegt.

1 (Hals) Verstaet hier door een Christlijck leven, en Godtsaligen Wandel.

II. Deel.
De Bruyt of Kercke spreeckt tot hare Speel-genoten.

Terwijl de² Koning, aen sijn³ ronde Tafel,
Om hoogh geseten is, omringt met Raph'el,

2 (Koning) Verstaet hier door Christum, die een Koning aller Koningen is.

3 (Ronde Tafel) Verstaet hier door de Hemelsche glorie en heerlijckheyt, die doorgaens by een Bruloft en Maeltijt vergeleken wert, soo dat de Tafel hier wert genomen voor de vreugde en Heerlijckheyt die aen die Tafel wert genoten. Een Ronde Tafel wertse genoemt om daer mede de eeuwicheyt uyt te drucken, aen welcke noch eynde noch begin is.

[p. 9]

 

Met Gabriel, en 't Hemelsch¹ Hofgesin;

 

Soo geeft mijn Nardus sijnen reuck [de wercken

 

Van Hoop, Geloof, en Liefd' die laet ick mercken

 

Aen yder een;] waer door ick Zielen win.

 

 

14.

Wanneer ick ga sijn Trouwe-liefd' bedencken

 

Dan is hy aen mijn Ziel, met sijn geschencken,

 

Sijn Troost, sijn Geest, en Goddelijcke kracht,

 

Gelijck een Bundel Myrrh' en Specerie

 

Die sterckend' is; en die ten allen tye

 

Bysonder inden noot by my vernacht.

 

 

15.

Mijn Brudegom is my gelijck de rancken

 

Van² Engedi in Iudae Stam; wiens drancken

1 (t'Hemelsch-hofgesin) Verstaet hier door alle de andere Enghelen Gods en gheloovighe Zielen die by Christum zijn.

2 (Engedi) Dit was een Stadt gelegen inde Stamme Iudae aende Soute of Roode Zee na 't Zuyden, tusschen de Bergen en Rotstenen; in 't midden vande welcke veel schoone Valleyen waren, beplant met veelderley cierlijcke Boomen, als Palmen &c. siet van dese plaets 1. Sam. 24. vers. 1.

[p. 10]

 

Soo riecken als de Plant die¹ Cyprus hiet.

Siet! ghy mijn Bruyt, mijn schoone, dyne Oogen
In kuysche reynigheyt, en in medogen

Der Tortel-duyven Oogen wijcken niet.

Schoon sijt gy [dog in my], mijn wel beminde
Oock groeyt ons Kerk in vrugtbaerheit: wy vindē

Veel Kinderen [door² tonvergancklick Zaet]

Die ons Geboren zijn; oock sijn de Lessen
[Mijns Heyl'gen woorts]als³ Ceders en Cypressē,

Daer op mijn huys, als vaste Balken, staet.

EYNDE, Van 't eerste Capittel.

1 (Cyprus) Dit is een Plante van een lieflijcken reuck. Siet hier van breder de aentekeninge vande nieuwe oversettinge des Bybels over dit Capittel.

2 (Onverganckelijck zaet) Soo noemt Petrus in sijn 1. brief cap. 1. v. 23. Gods Woort, om dat de wedergeboorte die daer door in ons te wege gebracht wert, onverganckelick is. siet Rom. 11. v. 29. en elders.

3 (Ceders en Cypressen) Dit sijn Boomen seer beroemt van wegen de vastigheyt en geduursaemheyt van haer hout, gelijck dan oock hier, door deselve de vasticheyt van 't Fondament van Gods Kercke, te weten Christus, en Gods Woort, verstaen werden.