Kamers, kunst en competitie

Teksten en documenten uit de rederijkerstijd

[p. 15]

Eduard de Dene, Aan de lasteraars van retorica

De kunsthaters en het soort kerkuilen of pilaarbijters dat zich iedere vreugde ontzegt en meer in 't bijzonder schande van retorica spreekt, die geef ik, al zouden ze lelijk tegen mij knorren, met hun permissie dit refrein te lezen. Dit soort volk vindt alleen zichzelf interessant.

Refrein

Wreder dan Nero^aant. zijn jullie, die ons hypocriet komen begroeten om de kunsten te ondermijnen. Twistzoekend gespuis zijn jullie; kwaadsprekende tongen, de meest afdoende remedie tegen broederlijke liefde, wanneer jullie samenkomen met het adderengebroed dat kronkelend uit tovenares Erichto^aant. is voortgekomen. Ik wens jullie, ware Belialskinderen,^aant. aan menseneters te zijn vastgeklit; lakeien en bedienden te zijn van holbewoners met de kwelling van Tantalus^aant. als bezoldiging; dat jullie, door Xantippe^aant. opgevoed, het genot en de liefde van vrouwen moeten ontberen en dat de Essedonen^aant. jullie harten bij hopen opeten. Rhadamanthus,^aant. de rechter in het dodenrijk, spreekt als straf uit dat er ook schorpioenspeeksel op jullie neer zal droppelen, op jullie allen, die schande van retorica spreken.

Verder veroordeelt hij jullie om te worden gegrepen door Monoceros^aant. of door de Catoblepen,^aant. wier neerbliksemende blikken de mensen het leven benemen, of om door Circe^aant. te worden omgetoverd in een kadaver dat zich voortsleept om tenslotte door kraaien en raven te worden verscheurd. Of jullie moeten snel Uriasbrieven^aant. gaan bestellen; bij dorstigmakend gezwoeg moeten jullie aan de Gallusrivier^aant. lafenis zoeken. Vervloekt volk, ik wens jullie de kwelling van Alcman^aant. toe, hij die door luizen werd opgegeten, zodat jullie je melaatse overblijfselen als onvaste getuigenissen zouden achterlaten. Of ik wens jullie

[p. 16]

toe om te zijn als Euripides,^aant. door zijn honden verscheurd, of door het serpent Amphisibena^aant. gevangen, of voortdurend aan Ixions^aant. wentelend wiel gebonden. Hoort, jullie allen die schande van retorica spreken: mogen jullie getroffen worden door de pest van Gavere!^aant.

Verder wens ik jullie het geknijp van bloedzuigers en het gefluit van Methifonies^aant. toe, jullie die de vruchten van de stengel der kunsten doen verdorren. En, kandidaten voor Perillus'^aant. dodelijke bestraffing, het grootste uitschot van de straat, maak jullie geslepen tong minder scherp, of, twistzoekers, krijg de pijl waarmee een lynx wordt geschoten of anders hoop ik dat het everzwijn dat door Artemis^aant. tegen Caledonië werd uitgestuurd, jullie komt halen. Moordende gifring^aant., vol rattenkruit, jullie vals, luizig stuk vuil, ik wens jullie verder toe dat jullie met Nessus' hemd^aant. aan, met Midas' wens^aant. opgezadeld, vlug naar de Centaurenbenden zullen trekken. Mogen de nimmer rustende Alecto^aant. en Phraates^aant. zich over jullie ontfermen, terwijl jullie een paar weken lang het geschut van Monuchos^aant. verduren. Ontsnappen jullie daaraan, dwaal dan maar tot bij de Gymnosofisten^aant. en breek daar jullie nek, jullie allen die schande van retorica spreken.

Moge Polyphemus^aant. met sterke hand over jullie regeren, vuile tongroerders, en het gejammer van Pentheus^aant. afroepen over jullie, die Arcadiërs^aant. gebleven zijn, en jullie Eurydice,^aant. Orpheus' geliefde, voor hem doen halen, daarbij Sisyphus'^aant. steen uit de hel op jullie rug dragend. Ook geef ik jullie de straf van Tityus.^aant. Raadslieden van Eva,^aant. krijg een kankerende wond in jullie borst; jullie, bejaarde zotten, vol van glorie, en jullie jongere nakomelingen, krijg allemaal de honger van Erysichthon^aant. of ga weldra met Actaeon^aant. op jacht. Vreet jezelf, als Zoïlus,^aant. op tot het been, anders hoop ik dat jullie zijden aan Modicacs^aant. kalkoven mogen plakken. Jullie die de kunsten blameren: krijg

[p. 17]

duizend en één ziekten die vlugger dan stromende beken in jullie opkomen, jullie allen die schande van retorica spreken.

Onvorstelijke schurken, indien jullie met de Trojaan Dolon^aant. hadden moeten meegaan, of verdronken waren ten tijde van Deucalion^aant. of door de grond van Rome verzwolgen waren als Curtius,^aant. of door Charon^aant. zo maar overboord gesmeten waren, als Ganymedes^aant. door de arend opgevoerd, of indien jullie hadden moeten vechten met Gyges,^aant. de grootste reus die wreedaardig met honderden handen aantreedt, of indien jullie met de Danaïden^aant. water hadden moeten scheppen, op het Afrikaanse monster Hygeia^aant. hadden moeten rijden of moedernaakt hadden moeten zwemmen in de Phlegethonrivier,^aant. dan hadden jullie wel jullie laatste gebeden mogen zeggen. Jullie allen die het vijandig op de kunst hebben gemunt: een gebroken nek, jullie vrouwen misbruikt, jullie dochters, in 't gat van Trysmaron^aant. onderzocht zijnde, geschaakt, dat is wat jullie nu testamentair toebeschikt krijgen, jullie allen die schande van retorica spreken.