Spanhoek

Kerkplein

VAN SPANHOEK NAAR HET KERKPLEIN IS HET maar één stap.

Misschien omdat de werkzaamheden aan de bouw van 'n nieuw postkantoor de aandacht vragen, is ons het Kerkplein weer eens opgevallen. Dit stadscentrum met zijn kerk en zijn plein heeft weer iets anders dan Spanhoek. Het jachtende leven van Spanhoek komt hier tot verpozing.

[p. 82]

Als de zon boven Spanhoek staat, straalt zij ook boven het Kerkplein, maar op Spanhoek speelt de zon geen rol. Wél op het Kerkplein, waar in de ochtenduren luilakken en oudjes 'n bad van nemen, om daarna urenlange rust te genieten onder de brede schaduwen van manjabomen en statige koningspalmen.

De dood, die op iedere centimeter van Spanhoek loert op onvoorzichtige weggebruikers, wordt op het Kerkplein in slaap gesust en rust bij de gratie van de Hervormde Gemeente op de vele graven rond het achthoekig kerkgebouw uit 1835.

Het verkeer zelf is minder gehaast en jachtig op het Kerkplein.

En wie in onvoorzichtigheid het plein wil oprijden, wordt vermanend aangekeken door Simon Bolivar, die roerloos staat te oxideren op een veel te zwaar voetstuk. En daarom komt bijna alles tot stilstand voor het postkantoor, het oude postkantoor met zijn vierkante hokjes als van een duiventil op een der erven aan de Anniestraat.

Toch gaat er rust uit van dit postkantoor.

Het wachten voor de loketten brengt iets vredigs over de toeschouwer. Niet over de wachtenden zelf, die helemaal afhankelijk zijn van de arbeidsprestatie der klerken en adjunct commiezen. Zoals gepensionneerden, gebrekkigen en werkelozen geduldig verpozen op de banken rond het kerkgebouw, zo wacht het publiek ook voor de loketten geduldig, terwijl de dames worden toegesproken door de-man-met-de-bezem, die tegelijk wachter, schoonmaker, conferencier en postzegel-plakker is.

Er is op het kerkplein nog een persoonlijkheid die wacht. De grote musicus Helstone, die eerst wit gebeeldhouwd was, toen om het ras-sentiment weer zwart geschilderd werd, en nu, door de knaagtanden van de tijd, weer helder wit geworden is.

A moesdee dow nak' ing-hébi, zei een vrouwtje en passant.

Behalve de oudjes en nietsdoeners die de dagwacht vormen is er heel vaak ook een nachtwacht op het kerkplein. Deze nachtwacht bestaat uit een gezellig uiterst folkloristische groep vrouwen van middelbare leeftijd, die de zeven-

[p. 83]

de sluier lichten van de maan die de Kromme-elleboogstraat uitkomt. Zij doen dit om achter de geheimen van de Surinaamse politiek te komen. Maar wijzer worden zij niet, al worden zij soms bijgestaan door een stadsfiguur die aan de politiek het verlies van zijn zwaarlijvigheid te danken heeft, en zo niet free-weelend rijdend, dan met het rijwiel aan de hand, zijn vele discipelen op de banken van het Kerkplein bezoekt.

Soms bestaat deze nachtwacht die reeds in de vroege avond opkomt, uit meer jeugdigen van hart, die het electrisch licht van OGEM schuwen en de maanstralen vermijden. Zij verschansen zich daartoe tussen het Helstone monument en het kerkgebouw en nemen plaats op de banken tussen ranke pinusbomen of geurig-bloemend groen. De snaren van hun tere zieltjes trillen zacht, want ondanks het verbod, vrijen zij in het duister en in het openbaar.

Gisterenavond werd dit dagelijks beeld op het kerkplein verstoord.

Als een zwerm rupsen had een troep jongens van Hindostaanse afkomst het monument van Helstone belegerd. Op elke trede van de scale zat een jongeling. 'n Kleintje zat zelfs hoog in top...... En zingen dat ze deden......

In koor en canon harmoniëerden zij het hele plein bij elkaar. De onverstaanbare tekst, de zwevende temperatuur, en het slepende rithme in een chromatische toonschaal, bewezen dat dit Hindostaanse zang moest zijn, conbrio gezongen vanuit de schoot van musicus Helstone.

Het geheel was weer typisch Surinaams, maar de tegenstelling te hard van kleur, te schril van toon en alle lijnen veel te duidelijk getrokken.

Het was hetzelfde Kerkplein van alle stad- en landgenoten, hetzelfde stadsdeel van alle Surinamers...... maar uit dit voorval leerden wij opnieuw, dat hetzelfde nog lang niet éénder is en alles nog niet hetzelfde.