Spanhoek

Wisi

DIT SPANHOEK-STUKJE IS ONS ZOMAAR IN DE hand gevlogen.

We hadden er geen enkel denkwerk aan. De feiten, de voorwerpen en de gedachten lagen zo maar voor het zien, voor het oprapen en voor het aanvoelen, dat wij het - bij wijze van spreken - niet eens hoefden neer te schrijven. Een kiekje van de attributen zou al voldoende zijn.

In de poort van een onzer deftigste straten, die uitmondt op het Gouvernementsplein, lagen in een Cocacola-dienblad de volgende voorwerpen ordelijk gerangschikt:

een ⅓ fles champagne (ongeschonden);

een flesje sweetsopie (bruingeel van kleur);

een kippenei en een sigaar (Willem II);

een stukje ‘blauw’, wat zout en een bakerspeld in een papiertje gewikkeld. Voorts nog een flesje waarin een alcoholhoudend drankje zat, maar dat wij niet verder konden determineren, daar de gewone mens zijn tong en maag niet behoort te gebruiken voor scheikundige proefnemingen.

Daar lagen dan deze anders smakelijke ingrediënten op een kleurig dienblad, netjes toegedekt met een schotse heren zakdoek. Wij willen er om wedden, dat ieder lid van een der beide delegaties die toen juist in ons land vertoefden, deze delicatessen met graagte zou hebben verorberd, wanneer dit alles zo was opgediend in hun hotelkamer als lunch. Natuurlijk, met uitzondering van het blauwsel en die bakerspeld.

Toen wij erbij kwamen, stond een zwart hondje er tegenaan te snuffelen. En zelfs dát mocht het dier niet, want het dienstmeisje dat juist bezig was de poort op te vegen, verbood dit resoluut en joeg het dier met een bezem weg. Hij ging ook heen met zijn staart tussen zijn benen, maar zich omkerend scheen het alsof hij lispelde:

‘Ja, eet jij maar alles op, gierigaard!’

Toen wij een informatief gesprek begonnen met het

[p. 70]

dienstmeisje - een magere vrouw met een wit mutsje op, die qua leeftijd al aardig op weg moet zijn om Abraham te zien -, keek ze ons misnoegd aan, en haar eerste uitval was:

‘Ach, keba ba pitjieng masra; i n'é sjie takki na wisi d'é soekoe foe wisi ding sma djaso?’

En op haar eigen gekruide manier van spreken, legde zij ons verder uit, hoe onvolmaakt de wereld is, hoe de vriendschap van dag op dag het veld moet ruimen voor vijandschap en haat, hoe in het verborgen het onkruid der wraakneming zich voortplant, om al het moois en kleurrijks in de mens te overwoekeren, hoe......

Toen vroegen wij naar de betekenis der artikelen die daar lagen, o.a. wat zo'n heerlijke fles champagne toch met vijandschap en haat heeft uit te staan. En, waarom juist WILLEM II sigaren en geen KAREL I of LEO VICTOR.

Zij kon er geen duidelijke uitleg van geven. Kon ons niet de betekenis van al die levenswaren duidelijk maken, maar gaf ons wel een glimp van de betekenis der dingen. Ze formuleerde het zo, dat voor haar werkgevers het leven onzeker geworden is, dat zij het slachtoffer van een wisiman geworden zijn, dat hun leven en gezondheid vanaf heden wordt belaagd, gelijk een vlieg, die onbezonnen cirkelt in de omgeving van een spinneweb.

Wij vroegen nog wat, maar met een handgebaar woei ze onze nieuwsgierigheid weg en merkte vol wrevel op: ‘Ma na grontapoe ding dé!’ Toen sjokte ze weg, ons achterlatend in gepeinzen. En wij wilden ook net doorlopen toen zij zich toch nog even omkeerde en zei:

‘En dat meneer, terwijl het vastentijd is en heel de Christenwereld vol is van zoenoffer, vergeving en dat soort dingen’.