Maalstroom

[p. 153]

Alles heeft zijn prijs

Onder de luifel van de centrale markt in Paramaribo roepen twee Hindoestaanse geldwisselaars, wapperend met een waaier van bankbiljetten in duet: ‘Beatrix één op tien, Bush één op achttien.’ Verderop ligt op de handpalm van een grote neger een klein kooitje waarin een picolet heen en weer hipt. Een Javaan bewondert het vogeltje. Wat aan wereldvolk denkbaar is mengt zich, en in elke kleurschakering, hier op deze plek aan de Surinamerivier.

Naast de geldwisselaars staat een atletisch gebouwde man in een sportbroekje, een Nike t-shirt en met hoge sportschoenen van hetzelfde merk. Hij heeft zich omhangen met een krans van rollen wc-papier en houdt in de pose van een gewichtheffer een andere tros omhoog. ‘Voor de voorkant van onderen en de achterkant, vier gulden een rol, een koopje voor je hoopje,’ biedt de venter het prijzige toiletpapier aan. Zijn voeten zijn gevat in een klein vermogen. De firma ‘Topsport’ aan de Zwartenhovenbrugstraat adverteert gympen voor tweeëntwintighonderd Surinaamse gulden per paar, tweemaal het maandsalaris van een onderwijzer. Het is lichtvoetig schoeisel voor de welgestelden en de hosselaars en voor de handelaars in cosmetica of poeder, cocaïnedealers dus, de nieuwste rijken van Suriname.

Zij hebben zich op hun manier uit de achterbuurten van het Latour-project gewerkt, waar de erven al jaren, wanneer het maar even regent, overstromen en de lucht van armoede zich mengt met de geur van stilstaand water. Ze bewegen zich niet te voet maar met hun wagen door de stad. Een Peugeot uit negentientweeëntachtig brengt tweeën-veertigduizend gulden op. Een ton voor een gebruikte

[p. 154]

Mercedes is gewoon. Een enkeling is in het bezit van een bmw, ‘Blakka Man Wagie’. In het spitsuur vormen de berijders een processie van roerend goed.

Alles heeft zijn prijs, als je maar dokt. Bij Millers meubelpaleis aan de Rust en Vredestraat kun je kiezen uit de bankstellen Sonja, Ingrid of Rob. De woonkamer van een villa op Via Bella doet wat zitcomfort en vaste vloerbedekking betreft niet onder voor een doorzonwoning te Almere. Oude tijdschriften sieren de salontafel, maar nieuwe boeken zijn nauwelijks te vinden. Een tweedehands detective kost zestig gulden Surinaams. Internationale tijdschriften of kranten van recente datum worden niet verkocht. Bij Vaco aan de Domineestraat verdringt een groep vrouwen zich om oude Story's en stukgelezen Privé's. ‘Dat brengt je toch een beetje in een andere wereld,’ zegt een vrouw die twee Panorama's uit 1989 heeft weten te bemachtigen. Die andere wereld is Holland. Daar woont het grootste deel van haar familie. Zij heeft ook al een visum aangevraagd. Ze wil er ook wel eens uit.

De Nederlandse ambassade laat de Surinaamse visumvragers wachten; uren, dagen, weken in de rij. Het beleid van de ambassade is willekeurig. De een krijgt ten slotte een stempel, de ander wordt om onduidelijke redenen afgewezen. Wie ten slotte toegang krijgt tot Holland moet maar afwachten of er plaats is in dat ene vliegtuig van de slm dat eenmaal per week op Schiphol vliegt, want de slm accepteert Surinaams geld en is dus betaalbaar. De klm vraagt op een van de meest lucratieve lijnen Nederlands courant. Een retourvlucht Paramaribo-Amsterdam kost achttienhonderdveertig gulden Nederlands. Met een zwarte-markt-koers van één op tien is dat achttienduizendvierhonderd gulden Surinaams.

Steeds meer reislustigen die het zich kunnen veroorloven verkiezen een bezoek aan Miami, uitgesproken als

[p. 155]

mi amie, boven Holland. De Amerikaanse ambassade behandelt de toerist in spe minder mensonwaardig, er zijn geen ellenlange rijen en een visumverzoek wordt zelden afgewezen. Maar van de drieëntwintig jaar oude dc-8, de Stanvaste, die op Amerika vliegt wordt gefluisterd dat hij onveilig is. De directie van de slm haastte zich in De Ware Tijd te melden dat het probleem met de Stanvaste geen veiligheidsprobleem is, maar dat passagiers op de route Amsterdam-Paramaribo het toestel hebben afgewezen. Dat was alles. De vluchten naar de Verenigde Staten zijn voor de komende maanden volgeboekt. Men neemt dat vliegtuig met hetzelfde gemak als de bewoners van het district Com-mewijne het veer van Paramaribo naar Meerzorg.