Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

Djakarta - 24 augustus 1971

Om éen moment terug te keren naar de ontwikkelingen in Indonesië: in een belangwekkende reportage van H.C. Beynon voor De Volkskrant: oppositie voorspelt usa-monopolie in indonesië, werd andermaal bevestigd, wat Bung Karno en de zijnen het meest vreesden, de uitverkoop en knieval aan het necolim-kapitalisme en imperialisme van de Amerikanen en de rijke westerse landen door een kleine groep topgeneraals, die door westerse financieel-economische belan-

[p. 475]

gen in het zadel waren geholpen en in het zadel werden gehouden.

Beynon wees er vanuit Djakarta op dat een vertrek van de Amerikanen uit Vietnam (vroeg of laat) de machtspolitiek van Washington in Azië niet in wezen zou aantasten.

‘De politiek der Verenigde Staten zal in wezen niet veranderen, zij zal gericht blijven op machtsinvloed in het gebied van de Stille Oceaan, omdat dit een strategisch belang is voor de westkust van de Verenigde Staten. Bij de uitvoering van die politiek zullen dezelfde beproefde middelen worden gehanteerd: kapitaalsinfiltratie (door hulpverlening en investeringen), ideologische infiltratie en zowel bovengrondse als ondergrondse (cia) militaire infiltratie.’

Beynon vervolgde in zijn belangwekkende reportage:

‘De binnenlandse factoren zijn van politieke en sociaal-economische aard. De oppositie gaat er van uit, dat de economische politiek van de huidige regering tot falen is gedoemd, omdat de grote massa er niet beter van wordt. Er ontstaat verdere verpaupering, daardoor grotere onrust en onzekerheid bij het Indonesische volk. Het vertrouwen in de bewindhebbers wordt verder ondermijnd door duidelijke voorbeelden van corruptie, nepotisme, en dictatuur die nog verscherpt worden door willekeur van een schrikbewind dat onder het mom van bestrijding van het communisme alle oppositie de mond snoert en vastzet.

Omdat de afgelopen algemene verkiezingen een wassen neus zijn geweest, komt deze ontwikkeling alleen maar de traditionele politieke groeperingen ten goede, omdat zij de werkelijke representanten van het volk zijn. Zij komen dus weer aan bod als het sociaal-economische beleid is vastgelopen en zij zullen dan de kans aangrijpen om met de bevolking samen, het huidige bewind te vervangen door een werkelijk democratisch bewind.

Dit kritieke punt wordt bereikt in samenhang met de buitenlandse politiek, die er op gericht is uiteindelijk de Verenigde Staten en Japan hier een monopoliepositie te verschaffen. De Amerikaanse en Japanse (= Amerikaanse) infiltratie is in Indonesië in volle gang. Dit betreft het bedrijfsleven, de grootondernemingen, het bankwezen. De staf van de ambassade is nog nooit zo omvangrijk geweest en wordt steeds verder uitgebreid. Hetzelfde geldt voor de adviseurs. Door middel van de adviseurs infiltreert men niet alleen het economische leven maar ook de strijdmachtonderdelen. Deze onderdelen worden bovendien helemaal ingepalmd door de vernieuwing van het verouderde oorlogsmaterieel uit het Oostblok, verkregen in Sukarno's tijd met grote kredieten, door Amerikaans materieel.

De huidige macht in Indonesië is in handen van figuren die duidelijk pro-Amerika zijn, een westerse mentaliteit hebben en sterk kapitalistisch zijn georiënteerd. Deze sterke figuren die de macht achter de schermen vormen zijn ex-leden en sympathisanten van... de psi, de Partai Sosialis Indonesia van wijlen Sutan Sjahrir! Zij zijn in hun huidige kapitalistische en pro-Amerikaanse oriëntatie afgeweken van de oorspronkelijke idealen van Sjahrir, die met zijn socialisme in eerste in-

[p. 476]

stantie de verbetering van het lot der grote massa's voor ogen had. De overeenkomst met Sjahrir is, dat zowel hij als de huidige psi-figuren westers georiënteerd zijn.

Omdat een machtswisseling alleen maar mogelijk blijft indien de gewapende macht hierbij is betrokken, voorziet men een strijd tussen enerzijds de corrupte kapitalistische bovenbouw van het bewind en de strijdmacht, daarbij gesteund door de Verenigde Staten en anderzijds de grote groep van ontevredenen en sociaal bewogen onderbouw van onderofficieren en manschappen, die de sympathie van de bevolking hebben. In dit conflict, dat eerder gewelddadig dan evolutionair zal verlopen, krijgen extreem linkse groepen zoals de ondergrondse pki (communisten) met hulp van Chinees kapitaal, een kans om de macht te veroveren. Zij zullen daarin echter niet slagen, omdat het communisme een vreemd element in de Indonesische structuur blijft, evenals de orthodoxe Islam.

Het zullen dus de progressief-nationalistische elementen zijn, die uiteindelijk toch de bovenhand krijgen en Indonesië's koers zullen corrigeren naar neutralisme en socialisme. Extremisme van links noch van rechts, is een haalbare kaart. Dus geen Islam-staat, evenmin een Volksrepubliek Indonesië, maar de Pantja Sila-staat. Met de komst van deze nieuwe macht die vooral zal steunen op de jonge generatie, zal een lange periode van rust en opbouw aanbreken, aldus de oppositie, die hiermee dicht bij de verhalen van het oude volksgeloof komt en wellicht daar ook gebruik van maakt bij het streven naar de vestiging van een nieuw bewind.’

Beynon wees er vervolgens op dat Den Haag via ontwikkelingshulp bij de sanering van de economie een belangrijke invloed uitoefende en de ontwikkeling naar een kapitalistische structuur in Indonesië (in strijd dus met de werkelijke belangen van de massa) hielp bevorderen.

‘Deze politieke mentaliteit past geheel bij de activiteiten van het Nederlandse grootkapitaal dat nieuwe activiteiten richt op Indonesië en daarbij het oude systeem van roofbouw tracht te bereiken.’ Tot zover gedeelten van Beynon's reportage in De Volkskrant van 24 augustus 1971.