Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

Amsterdam - 18 juli 1970

Wanneer De Telegraaf een oorlogje van dit kaliber voert kan Elseviers nooit achterblijven, ook al meent mijnheer Ferry Hoogendijk, dat De Telegraaf rechts en Elseviers ‘maar een beetje rechts zou zijn. Er staan in De Telegraaf artikelen die ik graag lees. Op het terrein van de defensie trekken wij éen lijn,’ aldus collega Hoogendijk.

Elseviers' correspondent in Djakarta, zakenmanljournalist Mochtar Lubis - berucht om zijn oppositie tegen Sukarno - blies dan ook een fiks partijtje mee. Hij schreef ‘Le roi est mort’^1.

Lubis verklaarde openlijk dat men zich in de Indonesische hoofdstad sedert de dood van Sukarno in ernst afvroeg, ‘of de vroegere president wel op natuurlijke wijze zijn einde had gevonden.’

‘De Indonesische regering heeft, beducht voor al te grote manifestaties na het overlijden van Sukarno aan diens dood zo min mogelijk ruchtbaarheid gegeven. Dit beleid nu schijnt zich te wreken. Er werden voorafgaande aan Sukarno's overlijden slechts drie communiqués uitgegeven. Het eerste meldde op 19 juni dat de toestand van de voormalige president verbeterde. 24 uur later luidde het bericht: “De gezondheid van Sukarno gaat zienderogen achteruit.” Weer een dag later, op 21 juni, kwam het overlijdensbericht: “Een team van medici heeft alles in het werk gesteld om het leven van Sukarno te redden. Het heeft niet gebaat.” De handtekening van prof. dr. Makar Mardjono completeerde het overlijdenscommuniqué. Wat in dit communiqué ontbrak was een verklaring waaraan Indonesiës vroegere president

1. Elseviers Weekblad, 18 juli 1970.

[p. 447]

dan wel overleden was.’

Elseviers wist verder te melden dat Dewi's paspoort was ingetrokken, dat zij Indonesië voorlopig niet meer zou kunnen verlaten of naar Parijs kunnen terugkeren terwijl het zogenaamde parlementslid Usman Helmi zou hebben verklaard, dat madame Dewi 252 miljoen gulden uit Japanse herstelbetalingen zou hebben verduisterd. Dit was een bericht in de geest van de eerder door Bung Karno zelf ter sprake gebrachte miljoenen, door madame Hartini zogenaamd aan de communisten geschonken.^2.

Na afloop van de Javaanse plechtigheid ter gelegenheid van de eerste honderd dagen na Bung Karno's dood, verliet Dewi Indonesië en keerde in augustus 1970 via Tokio naar Parijs terug. Zij werd nog extra door de emigratieautoriteiten op Kemajoran Airport bij vertrek gesard, waarbij Dewi het bureau van Adam Malik binnenstormde en ogenblikkelijk een einde van deze treiterij eiste. Malik nam de telefoon op en Dewi kon toen ongestoord vertrekken.

2. Zie pagina 314.