Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

Amsterdam - 22 juni 1970

Vandaag kondigde De Telegraaf met een zeskoloms kop aan:

sukarno stierf zonder haat tegen nederland. Het blad Schreef nu bij Bung Karno's dood, ‘hij is zonder haat in het hart jegens Nederland gestorven. Integendeel, deze man was te levenslustig, te artistiek en te belangstellend om blijvend en bitter te haten. Hij had er gewoon het karakter niet voor. Bovendien heeft hij in zijn laatste, sentimentele jaren duidelijk laten merken, dat hij veel van Nederland heeft meegekregen, dat zelfs de opstandelingenleider Sukarno meer bindingen had met Nederland, dan met alle andere landen, die naar zijn politieke gunsten dongen en zijn revolutie steunden,’ aldus De Telegraaf. Het Dagblad van Coevorden noemde in een vijfkoloms kop:

sukarno, de redenaar, vader des vaderlands. De eens verguisde en vertrapte Indonesische leider werd nu omschreven, als ‘het geniale woelwater van Zuidoost-Azië’.

‘Velen, vooral in Indonesië, zullen zijn verscheiden diep betreuren, anderen zullen er geen traan om laten, maar iedereen zal moeten toegeven, dat hij van Indonesië gemaakt heeft wat het nu is: een onafhankelijke eenheidsstaat met een eigen identiteit. Eveneens zal ieder moeten toegeven, dat hij de geweldige strijd om de vrijheid en onafhankelijkheid, die nagenoeg zijn hele leven in beslag heeft genomen, heeft gevoerd op een ongeëvenaarde wijze.’

‘Een reus tussen Aziatische nationalisten,’ schreef de New York Times.^1. ‘Een moderne nation-builder, een diep geliefde nationale held, de werkelijke vader van het op vier na grootste land ter wereld.’ aldus het Amerikaanse weekblad Newsweek,^2. En terwijl Luns' wens, in Schmelzer's memoires op pagina 113 geciteerd, eindelijk in vervul-

1. New York Times, artikel door Alfred Friendly jr., 22 juni 1970.

2. Newsweek, artikel door Bernard Krisher, 29 juni 1970.

[p. 435]

ling was gegaan tekende zijn premier, Piet de Jong, in de schaduw van Bung Karno's portret en in aanwezigheid van de waarnemend Indonesische ambassadeur in Den Haag, Z.A. Samil, het condoleanceregister ter ere van de eens beruchte ‘vijand’ van Nederland.

Bij toeval maakte Amnesty International dezelfde dag in Londen bekend, dat de wereld nog steeds 250 000 politieke gevangenen telde, waarvan bijna de helft, namelijk 116 000, in Indonesië in concentratiekampen opgesloten zaten op verdenking pro-Sukarno of pro-communist te zijn.