van de opname nodigde zij het voltallige nos-gezelschap uit de lunch met haar te gebruiken in het elegante Athenée Palace Hotel. Hierbij bracht het nuttigen van asperges met aspergetangen enige moeilijkheden met zich mee.
De Chinezen kennen een eeuwenoud gezegde: ‘Als je toch van plan bent om te buigen, buig dan goed diep.’
Hieraan had ik moeten denken bij het lezen op 24 maart 1970 van een van Friso Endt afkomstig bericht in Time naar aanleiding van het bezoek, dat prins Bernhard juist die dagen aan generaal Suharto had gebracht.
Time meldde het volgende:
‘De onafhankelijkheid is nauwelijks twintig jaar geleden voor Indonesiërs aangebroken. Toch vertegenwoordigen hun voormalige Nederlandse overheersers nog altijd een minder plezierige herinnering. Nu heeft de rondreizende, zich hier niets van aantrekkende prins Bernhard een staatsbezoek aan Djakarta gebracht, waarmee hij het eerste lid van de koninklijke familie was die in 130 jaar naar dit land kwam. De 58-jarige echtgenoot van koningin Juliana verliet het land dan ook met de bijnaam “Prince Charming”. Hij knielde voor president Suharto na een staatsdiner. De prins boog diep en nam op traditonele Javaanse wijze afscheid, waarbij hij de handen van zijn gastheer in de zijne omsloot. Suharto kreeg tranen in de ogen.’ Tot zover Time.
Endt heeft mij met de hand op het hart verzekerd, dat zijn informatie juist was. Zo ja, dan deed de prins mij inderdaad denken aan de bedienden van oom en tante Sartono, die aldus volgens oud Javaans gebruik op de knieën de thee serveerden. Welke idioot de prins dit advies had gegeven mag joost weten. Wat hij heeft gedaan kón natuurlijk helemaal niet en dan nog wel bij Suharto, de man die uiteindelijk verantwoordelijk is voor het sanctioneren van éen der bloedigste massamoorden uit de moderne geschiedenis.
Het leek mij om meer dan éen reden gepast madame Dewi om haar commentaar te vragen over dit Time bericht. Het kan niet vaak genoeg herhaald worden. Luns, beschermer van de koninklijke waardigheid, had Sukarno ‘te gedegenereerd’ gevonden om naast koningin Juliana te staan. Uiteraard waren voor de regering Piet de Jong en Luns de door de cia gesponsorde coupgeneraals in Djakarta wél het gewenste gezelschap voor het koninklijk paar. Dewi antwoordde op nos-film: ‘Ik wilde eerst niet geloven, wat ik in Time las. Waarom zou prins Bernhard zo koket zijn?’
Het muisje zou een klein staartje krijgen. Eén jaar later, na een jachtpartij nabij Straatsburg, zaten Dewi en Bernhard als gasten van een Franse graaf aan een diner naast elkaar. Het nos-televisie-interview kwam ter sprake. De prins zei het programma zelf niet gezien te hebben, omdat hij in het buitenland was geweest. Dewi beriep zich op het bericht in Time. Prins Bernhard beklaagde zich vervolgens over mij, als journalist: ‘Die man is gevaarlijk omdat hij tot de mensen behoort die te veel weten wat zij niet behoren te weten.’ ‘Hij was een vriend van mijn man,’ aldus Dewi, ‘en wij rekenen hem tot de familie.’ De prins gaf voorts in niet mis te verstane taal aan Dewi te kennen dat hij vele jaren eerder naar Djakarta had willen reizen, toen Sukarno nog president was, maar de regering had hem
Auteursrechtelijk beschermd