Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

Djakarta - 12 oktober 1966 (2)

Ik stelde dus in verband met het verstevigen van de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië de voorbereide vraag, of het in de lijn der verwachtingen kon liggen dat het prinselijk paar naar Djakarta zou komen. Bung Karno's antwoord kwam niet positief genoeg en duidelijk uit de verf bij de eerste opname. Ik vroeg de president het nog eens te willen overdoen. ‘Ik kan jou niets weigeren, vooruit dan maar.’

Daarop zei de president onder meer: ‘Ik nodig prinses Beatrix en haar man uit om als staatsgast naar Indonesië te komen. Ik heb altijd gezegd, dat ik mij zou inzetten voor het herstel van de vriendschap met Nederland.’^1.

Ik telefoneerde na afloop van het interview ambassadeur Schiff, die reageerde met: ‘Een aardig idee.’ Enkele dagen later zou hij tijdens een diner ten huize van Madame Dewi Bung Karno meedelen, dat het be-

1. In juli 1973 werd van regeringszijde bekend gemaakt, dat prins Claus en prinses Beatrix in februari 1974 naar Indonesië zouden reizen.

[p. 321]

richt van zijn uitnodiging aan Beatrix en Claus in Nederland ‘zeer goed was ontvangen’.^2.

De nos zond het nieuws, dat wij vrijwel onmiddellijk met de klm in Hilversum konden krijgen, niet uit. En hier moet ik mij een ogenblik tot het niveau van de Hilversumse gang van zaken verlagen om een uitleg te geven.

Chef van de Journaal-nieuwsstaf is een zekere Simons, een nos-erfenis uit ncrv-kring. Met Simons had ik een milde clash gehad tijdens het staatsbezoek van de koningin aan Mexico twee jaar eerder. Simons weigerde toen namelijk zijn medewerkers Piet ter Laag en Fred Emmer toestemming te geven, om in de avond Mexico-stad in te gaan voor het halen van een frisse neus na een dag van werken en filmen. Zij moesten van Simons met de kippen op stok. Bovendien paste het niet in den vreemde naar vrouwen te kijken. Tijdens een gezamenlijke maaltijd heb ik toen Simons vrolijk in de maling genomen met zijn achtergebleven gezeik.

Toen Enkelaar mijn reis naar Indonesië aankondigde, werd hij door Simons benaderd: ‘Weet je wel, wat Oltmans voor een man is en wat voor persoonlijkheid hij heeft? Ik zeg je hierbij aan, dat ik geen woord en geen centimeter film van die man op mijn (!) Journaal zal uitzenden.’

Bij het binnenkomen van de exclusieve film waarop Sukarno prinses Beatrix en prins Claus naar Indonesië uitnodigde, verhuisde de reportage dan ook naar de plank omdat een nos meneer van christelijke huize zich twee jaar eerder in de naad getast had gevoeld.

Via de persbureaus slaagde ik er achteraf toch in de uitnodiging van Bung Karno aan het prinselijk paar in de kranten te krijgen. In Indonesië was het voorpaginanieuws. Op 30 oktober 1966 overhandigde de Indonesische ambassadeur in Den Haag, Sudjarwo Tjondronegoro, een officiële uitnodigingsbrief van Bung Karno aan de chef-protocol van Buitenlandse Zaken, mr. W.J.G. Gevers. De Telegraaf hield zijn bek, deze keer, en meldde niet, dat ik een nieuwe anti-vaderlandse daad aan mijn steeds langer wordende lijst van anti-Nederlandse activiteiten zou hebben toegevoegd. Wel schreef het blad dat Bung Karno's ongewone wijze van uitnodigen de koninklijke familie in een dwangpositie zou hebben gebracht, en dat ‘men’ in Den Haag hierover verrast en ontstemd was. Stokvis en Goeman Borgesius wilden echter toch niet onbetuigd blijven in verband met mijn nos reportage naar Indonesië, zodat zij enkele weken later een geheel andere streek zouden uithalen.

2. In Den Haag maakte het ministerie van Buitenlandse Zaken echter bekend, dat van een bezoek van Beatrix aan Indonesië niets zou kunnen komen, tot ná de bevalling van een te verwachten baby.